Læknablaðið - 15.12.1986, Blaðsíða 46

350
LÆKNABLAÐIÐ
mótefna gegn hepatítis B veiru (HBV) í
heilbrigðisstarfsmönnum standi í réttu hlutfalli við
snertingu við blóð, fyrri sögu um gulu, árafjölda í starfi
og aldur. Mismunandi niðurstöður hafa fengist
varðandi sögu um stunguóhöpp. Rannsókn gerð á
starfsmönnum rannsóknadeildar Borgarspítalans 1979
benti ekki til þess að áhætta þeirra fyrir smiti af völdum
HBV væri meiri en hjá samanburðarhópi úr
þjóðfélaginu. Áhætta heilbrigðisstarfsmanna fyrir smiti
af völdum LAV/HTLV-IIl
(lymphadenopathy-associated virus/human
T-lymphotropic virus type III) virðist mjög lítil, en
hugsanlega hefur smit átt sér stað í fáeinum tilfella
vegna stunguóhappa. Markmið þessarar rannsóknar var
að kanna algengi og nýgengi mótefna gegn HBV og
LAV/HTLV-III ásamt tíðni og eðli stunguóhappa
meðal starfsfólks rannsóknadeildar Borgarspítalans.
Efniviður og aðferð. Um áramótin 1985-86 var safnað
sermi frá 48 starfsmönnum sem geymt var við - 20°C
þar til það var rannsakað með ELISA fyrir HBsAg,
anti-HBs og anti-HBc (Organon Hepanostica) og
anti-LAV/HTLV-III (Organon Vironostica).
Starfsmenn voru spurðir um stunguóhöpp síðustu 12
mánuðina og hvort þeir hefðu þegið blóð síðustu 5 árin.
Niðurstöður. Fimm starfsmenn reyndust hafa bæði
anti-HBc og anti-HBs og tveir höfðu eingöngu
anti-HBs. Enginn hafði HBsAg. 13/40 eða 27%
starfsmannanna höfðu þannig mótefni gegn HBV.
11/48 eða 23% höfðu anti-HBc. Af 21 starfsmanni sem
var seróneikvæður 1979 reyndust nú fjórir vera með
anti-HBc. Á sex árum höfðu því 19% seroconverterað.
Enginn mældist með anti-LAV/HTLV-III. 20/48 eða
42% starfsmannanna höfðu orðið fyrir
stunguóhöppum. Flest óhöppin áttu sér stað við
blóðtöku eða í 32/36 (89%) tilvikum. I 17/32 (53%)
tilvikum var verið að setja hlífðarhulstur yfir nál að
lokinni blóðtöku. Marktækt samband var milli
árafjölda í starfi og fjölda stunguóhappa (x2= 12.847,
p<0,002). Einnig var marktækt samband milli aldurs
starfsmanna og mótefna gegn HBV (xz = 9.971,
p<0,05).Hlutfallsleg aukning varð á HBV
mótefnajákvæðum starfsmönnum með vaxandi
starfsaldri en munurinn reyndist ekki marktækur. Ekki
var marktækt samband milli stungufjölda og anti-HBc.
Einn starfsmaður fékk blóðgjöf á tímabilinu og reyndist
hann ekki hafa mótefni gegn HBV. Einn starfsmaður,
sem hafði bæði anti-HBc og anti-HBs, hafði sögu um
klíníska gulu.
Umræða. Anti-HBc er sterkari vísbending um smit en
anti-HBs. Ef mið er tekið af anti-HBc er algengi HBV
sýkingar nú 23% en var einungis 8,1% 1979. Borið
saman við samanburðahóp frá 1979 er nú algengi smits
marktækt hærra meðal starfsfólks deildarinnar (x2
= 13.900, p<0,001). Nýgengi HBV sýkingar meðal
starfsfólksins er um 3% á ári.
Niðurstöðurnar benda því til þess að tímabært sé að
bjóða starfsfólkinu upp á bólusetningu gegn HBV. Ekki
hefur orðið vart við smit af völdum LAV/HTLV-III
jákvæðum sýnum við deildina. Niðurstöðurnar benda
til þess að verulega megi draga úr stunguóhöppum með
bættum vinnuaðferðum.
KLÍNÍSK RANNSÓKN Á VIRKNI AZTREONAMS
GEGN SÝKINGUM AF VÖLDUM GRAM
NEIKVÆÐRA AEROB STAFA
S. Hugrún Ríkharðsdóttir, Haraldur Briem.
Lyflækninga- og rannsóknadcildir Borgarspítalans.
Aztreonam er nýtt sýklalyf af flokki monobactam
sýklalyfja sem eru einungis virk gegn gram neikvæðum
aerob stöfum. Þegar aztreonam er gefið með
sýklalyfjum sem eru virk gegn gram jákvæðum kokkum
eða anaerobum ætti að fást breið virkni gegn alvarlegum
bakteríal sýkingum. Tilgangur rannsóknar þessarar var
að meta virkni og öryggi aztreonams gefið ásamt öðru
sýklalyfi í meðferð alvarlegra sýkinga af völdum
baktería.
Efniviður og aðferð. Upphaflega gengu inn í
rannsóknina 25 sjúklingar en sex þeirra féllu út. Tveir
vegna aukaverkana aztreonams og fjórir þar sem
etiologia greindist ekki eða sýking reyndist orsökuð af
St. epidermidis. Meðalaldur þeirra 19 sem
fullnaðarmeðferð fengu var 60 ár (mörk 16-88 ár).
Aztreonam var gefið iv, byrjunarskammtur var 2g x 3
sem var minnkaður í lgx 3 ef um sýkingu í þvagfærum
var að ræða. Lyf sem upphaflega voru gefin með
aztreonami voru penicillin, cloxacillin, vancomycin,
clindamycin eða metronidazol.
Niðurstöður. Átta sjúklingar voru með sýkingu í
þvagfærum en af þeim voru þrír með septicemiu einnig.
Sex af þeim voru með E. coli en tveir með Ps.
aeruginosa. Meðferðartíminn var tíu dagar til fjórar
vikur. Sex fengu bata, en í báðum tilvikum þegar Ps.
aeruginosa var orsökin var um bakslag (relaps) að ræða.
Sex sjúklingar voru með osteomyelitis, tveir vegna Pr.
mirabilis, tveir vegna Ent. cloacae, einn vegna E. coli og
einn vegna Ps. aeruginosa. Meðferðartími var 2-7 vikur
og fengu allir bata. Tveir voru með septicemiu vegna E.
coli (fókus óþekktur), annar fékk bata eftir tveggja
vikna meðferð en hinn lést á áttunda degi meðferðar.
Einn var með abcess undir fæti vegna E. coli, einn var
með empyema vegna E. coli og einn var með sýkingu við
dacron graft í a. femoralis vegna Ps. aeruginosa.
Meðferðartími var 11 dagar til sex vikur og allir fengu
bata. Á meðan á meðferð stóð fengu 5/19 (26%)
tímabundna eosinofiliu (3/6 sem féllu úr rannsókninni
fengu eosinofiliu), 7/19 (37%) fengu tímabundna
transamínasahækkun og 2/19 (11%) fengu húðútbrot
(2/6 sem féllu út fengu útbrot).
Unrœða. Aztreonam virðist vera gagnlegt lyf við
alvarlegum sýkingum af völdum gram neikvæðra aerob
baktería. 16/19 (84%) fengu bata. Einkum var
meðferðin árangursrík við osteomyelitis en tvisvar var
um bakslag að ræða þegar um þvagfærasýkingu af
völdum Ps. aeruginosa var að ræða. Sá sem lést var með
langt genginn sjúkdóm af völdum multiple myeloma. Af
aukaverkunum voru transamínasahækkanir algengastar
en yfirleitt voru þær vægar. í tveimur tilvikum var
meðferð hætt vegna húðútbrota.
HJARTAÞELSBÓLGA Á ÍSLANDI 1976-1985.
Nýgengi, orsakir, afdrif
Þ. Herbert Eiriksson, Guðmundur Þorgeirsson,
Sigurður B. Þorsteinsson. Lyflækningadeild
Landspítalans.
Tíðni hjartaþelsbólgu á íslandi árin 1976-1985 var