Læknablaðið - 15.12.1986, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
351
könnuð með athugun sjúkraskýrslna á sjúkrahúsum
landsins, auk þess sem krufningaskýrslur voru
kannaðar. Alls fundust 71 sýking hjá 67 einstaklingum.
Tíðni hjartaþelsbólgu var 2,96/100þús. íbúa/ár.
Algengustu sýklategundir voru streptokokkar, alls 30,
þar af streptokokkus viridans 14 og streptokokkus
non-hemolyticus átta og staph. aureus, sem ræktaðist í
17 tilvikum. Langflestar sýkingarnar voru í vi.
hjartalokum og í átta tilfellum var um sýkingu í
gerviloku að ræða. Af þeim sem veiktust höfðu 42
(59,1%) haft auknar líkur á að fá hjartaþelsbólgu vegna
hjartasjúkdóms eða af öðrum ástæðum og í tveimur
tilvikum virtist skortur á fyrirbyggjandi sýklalyfjagjöf
við tannaðgerðir hafa valdið sýkingum. Við innlögn var
ekki lýst hjartahljóði hjá 20 sjúklingum og skráning á
skoðun m.t.t. húð- og augnbotnabreytinga er fylgt geta
hjartaþelsbólgu var oft ónákvæm. Við innlögn voru 34
sjúklingar (47,8%) með 10.000 hvít blóðkorn/mícrólítra
eða færri, hins vegar höfðu 56 þeirra (78,8%) sökk yfir
20mm/klst. Hjartaómskoðun var gerð á 29 sjúklingum,
hjá 21 þeirra (72,4%) fundust jákvæð teikn um
hjartaþelsbólgu og í nokkrum tilvikum var
sjúkdómsgreiningin byggð á niðurstöðum ómskoðunar.
Alls þurftu níu sjúklingar lokuaðgerð vegna
hjartaþelsbólgu. Tuttugu og fjórir sjúklingar (33,8%)
dóu og í 14 tilvikum greindist sjúkdómurinn fyrst við
krufningu. Af þeim 24 sjúklingum sem dóu höfðu fimm
fengið viðeigandi sýklalyf lengur en í sjö daga fyrir
andlátið.
ÚTBREIÐSLA HTLV-III/LAV SMITS Á ÍSLANDI
Kristján Erlendsson, Haraldur Briem, Sigurður B.
Þorsteinsson, Sigurður Guðmundsson, Helgi
Valdimarsson, Leifur Franzson, Björg Rafnar,
Jóhannes Bergsveinsson. Lyflækningadeild
Landspítalans, lyflækningadeild Borgarspítalans,
Rannsóknastofa H.í. í ónæmisfræði, rannsóknadeild
Borgarspítalans, rannsóknastoía H.í. í veirufræöi,
geðdeild Landspítalans.
Samræmdar aðgerðir hafa verið gerðar frá því í október
1985 til að fylgjast með útbreiðslu HTLV-llI/LAV
smits á íslandi. Mæld hafa verið mótefni í blóði
einstaklinga, sem einhverjar líkur eru á að hafi smitast,
einkum hommum og bisexual karlmönnum, i.v.
eiturlyfjaneytendum og þeim sem hafa haft kynmök við
einhverja úr áhættuhópum. Þá hafa verið mæld mótefni
hjá nokkrum dreyrasjúklingum og skimpróf við
blóðgjafir eru nú komin í fastar skorður.
1985 01.01-31.03 86 Alls
Áhættuhópar F* P** W F P (*> F P (%)
Hommar/ Bisexual .... 51 14 (27,5)34 3 (8,8) 85 17 (20,0)
Eitur- lyfjaneyt. ... 50 2 (4,0) 17 3 (17,6) 67 5 (7,4)
Mök við áhættuhópa karl 72 1 (1,4) 19 0 (0,0) 91 1 (1,1)
kona 43 0 (0,0) 17 0 (0,0) 60 0 (0,0)
Dreyrasjúkl. 11 0 (0,0) 0 0 (0,0) 11 0 (0,0)
Samtals 227 37 (7,5) 87 6 (6,9) 314 23 (7,3)
Af þeim sem mældust með mótefni 31/3 1986 höfðu
tveir haft AIDS og er annar þeirra látinn, einn hefur
ARC (AIDS related complex), sjö LAS
(Lymphadenopathy syndrome) og 13 án einkenna.
Fimmtán eru á aldrinum 20-29 ára, sex á aldrinum 30-39
ára og tveir 40-49 ára.
Ýmislegt bendir til þess að smit hafi borist hingað til
lands á árinu 1981 en af smituðum virðast 10 hafa
smitast erlendis, níu hérlendis en ekki er vitað um fjóra.
Af smituðum eru hommar/bisexuel 73,9%, i.v.
eiturlyfjaneytendur 21,7% og smit með mökum við
áhættuhópa4,3%. Skipting sem ekki er ólík því sem sést
erlendis. Tölur þessar eru lágar en AIDS tilfelli skipa
okkur á bekk með þeim hæstu í Evrópu, (8,3/miljón).
Sýnt verður tengslagraf nokkurra smitaðra homma.
KLÍNÍSK EINKENNI SJÚKLINGA MEÐ ALNÆMI
OG FORSTIGSEINKENNI ÞESS Á ÍSLANDI
Sigurður Guðmundsson, Haraldur Briem, Kristján
Erlendsson, Sigurður B. Þorsteinsson, Jóhannes
Björnsson. Lyflækningadeildir Borgarspítalans og
Landspítalans, rannsóknastofa Háskólans i
meinafræði.
í lok apríl 1986 höfðu 23 einstaklingar greinst með
LAV/HTLV-III sýkingu á íslandi. Þar af hafa 10 haft
einkenni. Átta af 17 (47%) smituðum hommum og tveir
af fimm (40%) smituðum lyfjafíknum einstaklingum
reyndust hafa einkenni. Tveir sjúklingar hafa haft
alnæmi (AIDS) og átta einkenni um forstig alnæmis,
þar af einn »AIDS-related complex« (ARC) og sjö
»lymphadenopathy syndrome« (LAS). Allir þessir
sjúklingar hafa verið úr þekktum áhættuhópum
sjúkdómsins. Hvorugur alnæmissjúklinganna fannst
við þá skipulögðu leitarstarfsemi sem farið hefur fram
hérlendis undanfarið ár. Greining allra byggðist á
einkennum og tilvist mótefna gegn LAV/HTLV-III í
serum mældum með ELISA (Organon Vironostica) og
Western blot aðferðum. Titer anti LAV/HTLV-III
mótefna í þessum sjúklingum var 1/50.000-1/250.000.
Allir sjúklingarnir með LAS höfðu dreifðar
eitlastækkanir undir holhöndum, á hálsi og í nárum, en
ekki önnur einkenni. Sjúklingurinn með ARC hafði
stækkaða eitla, niðurgang, megrun og nætursvita.
Annar sjúklinganna með alnæmi er látinn. Hann hafði
LAV/HTLV-III encephalititis með heilarýrnun,
Cryptococcus neoformans meningitis, dreifða
Mycobacterium avium-intracellulare sýkingu í blóðrás,
heila, lungum, lifur og meltingarvegi auk interstitial
pneumonitis, líklega af völdum LAV/HTLV-III eða
cytomegalovirus. Hinn sjúklingurinn hefur haft
Candida albicans oesophagitis og Pneumocystes carinii
pneumoniu. Báðir höfðu merki um gamla Epstein-Barr
veirusýkingu, en hvorugur hafði fengið syphilis,
hepatitis B eða A. T4 frumur beggja voru mjög fáar.
Sjúkrasögum þessara sjúklinga og meðferð verður lýst.
Sýking af völdum LAV/HTLV-III getur valdið
margvíslegum einkennum og er nauðsynlegt fyrir
heilbrigðisstarfsfólk í landinu að hafa vakandi auga
fyrir þeim.