Læknablaðið - 15.09.1988, Síða 65

LÆKNABLAÐIÐ
301
Torbjörn Mork.
bæði er um fastráðningar að ræða og
einkastofur. Sveitarfélögin ráða lækna en hafa
einnig samninga við lækna á einkastofum og
kaupa þjónustu af þeim. Að stærstum hluta eru
læknar samningsbundnir sveitarfélögunum.
Tekjur þeirra skiptast þannig að sveitarfélögin
greiða 40% allra útgjalda þar með talinn kostnað
vegna aðstoðarfólks. Almannatryggingar greiða
25% og fer það eftir unnum verkum. í hlut
sjúklings kemur að greiða 35%. Sérfræðingar
sem ekki eru samningsbundnir fá 25% greitt frá
tryggingunum og sama gildir fyrir sérfræðinga á
einkastofnunum eins og Ringcentret, hin 75%
koma í hlut sjúklings. Sjúklingar geta ekki tryggt
sig með því að kaupa tryggingar hjá
einkatryggingafyrirtækjum, en hins vegar hafa
fyrirtæki gert samkomulag við
einkatryggingafyrirtæki vegna starfsfólks.
Einkavæðingin hefur haft lítil áhrif og fyrri
áætlunum stjórnvalda um aukningu hennar hefur
verið ýtt til hliðar. Almennt er litið á þessa tilraun
sem mistök. Flestar einkastofnanirnar hafa farið
á hausinn og Ringcentret hefur átt við
fjárhagsvandræði að stríða. Þegar á heildina er
litið hefur einkavæðingin ekki hafa nein
afgerandi áhrif innan norska heilbrigðiskerfisins.
AUKIÐ VINNUEFTIRLIT
Lbl.: Þú nefndir vinnueftirlit áðan.
T.M.: Já, það hefur aukist mikið.
Vinnuverndarlögin gera ráð fyrir tvenns konar
fyrirkomulagi á vinnueftirliti: Fyrirtæki þar sem
starfsfólk býr við heilsufarslega áhættuþætti eru
skyldug að bjóða læknisþjónustu á vinnustað,
önnur geta ráðið því sjálf.
Mörg stórfyrirtæki hafa ráðið lækna og
hjúkrunarfólk, minni fyrirtæki hafa aftur
samvinnu sín á milli um að kaupa þessa þjónustu
og lítil fyrirtæki, t.d. við sjávarsíðuna í
norðurhluta landsins, kaupa þjónustuna frá
sveitarfélögunum.
Vinnueftirlit er skipulagt í samráði við
Alþýðusambandið og Vinnuveitendasambandið.
Vinnueftirlit er frádráttarbært til skatts hjá
fyrirtækjum, þannig að af hagkvæmnisástæðum
borgar sig að skipuleggja það á vinnustað.
Þótt skipulegt vinnueftirlit sé í góðu lagi á mjög
mörgum vinnustöðum, þá er víða pottur brotinn
og fyrst og fremst í frumatvinnugreinunum -
fiskvinnslu og landbúnaði. Það verður ekki leyst
nema með opinberum afskiptum og nauðsynlegt
að sveitarfélögin komi þar til aðstoðar.
Lbl.: Hefur einhver umrœða verið í gangi um
fóstureyðingar og breytingar á gildandi lögum?
T.M.: Þar eru engar breytingar fyrirhugaðar.
Lögin eru þannig að konur hafa
sjálfsákvörðunarrétt til fóstureyðinga upp að 12
vikna meðgöngu. Kristilegi þjóðarflokkurinn