Læknablaðið - 15.09.1988, Page 66

302
LÆKNABLAÐIÐ
hefur viljað breytingu á lögunum en í raun er það
lítill kristinn hópur sem hefur beitt sér í málinu.
Einstaklingar úr honum hafa gripið til opinberra
aðgerða, ráðist inn á sjúkrahús þar sem
fóstureyðingar eru framkvæmdar, sungið sálma
og fleira ámóta. En þessar aðgerðir hafa borið
meiri keim af fjölmiðlafári en að þær muni leiða
til breytinga.
Lbl.: Hvernig gengur að fá sérfrœðinga til vinnu
úti á landsbyggðinni?
T.M.: Það gengur ekki eins vel og æskilegt væri.
Sérfræðinga vantar á mörg sjúkrahús úti á landi
og er verið að reyna að leysa það núna. í
Finnmörk hefur verið gert sérstakt átak og gengið
vel. Þar hafa t.d. barnadeildir sjúkrahúsa tekið
ábyrgð á barnaheilsugæslu á viðkomandi svæði
og verið í samvinnu við heilsugæslustöðvarnar og
hjúkrunarfræðinga. Þetta hefur gefist mjög vel,
má þar sérstaklega nefna varðandi fötluð börn.
Lbl.: í viðtalinu við Lœknablaðið 1977 kom
fram að miklar vonir voru bundnar við
kennsluhœtti sem þá höfðu verið teknir upp í
Tromsö, en þar stunda lceknanemar sjúklinga frá
fyrstu námstíð undir handleiðslu héraðslækna.
Hefur þróunin orðið jafn góð og við var búist?
T.M.: Tromsötilraunin heldur áfram. Klínísk
kennsla fer fram bæði á sjúkrahúsum og
heilsugæslustöðvum. Annars staðar hafa
læknanemar farið á heilsugæslustöðvar en ekki
byrjað strax að sinna sjúklingum. Fleiri skólar
hafa sýnt því áhuga að ganga út frá svipaðri
hugmyndafræði og byggt er á í Tromsö.
Lbl.: Hve margir útskrifast árlega úr
lœknadeildum í Noregi?
T.M.: Um 350. Áður voru margir norskir læknar
við störf erlendis, sérstaklega í Þýskalandi og
Hollandi, en þeim hefur fækkað og eru nú innan
við 50.
Lbl.: íslenskum lœknum sem stunda
framhaldsnám í Noregi hefur fjölgað mjög að
undanförnu, veistu skýringu á því?
T.M.: Skýringar hlýtur að vera að leita á íslandi.
íslenskum læknum hefur staðið til boða að koma
til Noregs og engin breyting orðið á því.
RAUNSÆRRA SJÁLFSMAT
Lbl.: í viðtalinu 1977 sagðir þú að litu læknar á
sig sem almáttuga lausnara allra vandamála færi
illa, er svo í dag?
T.M.: Margt hefur farið á verri veg en skyldi.
Viðvaranir mínar og annarra voru ekki að
ástæðulausu. Ég setti málin svona fram vegna
tilhneigingar til að stofnanagera
heilbrigðisþjónustu og lækna. Oft setja læknar
sig í þau spor að geta leyst öll vandamál eins og
prestar eða algóður faðir.
Fjölmiðlar eiga einnig sinn þátt í þessu. Mannleg
vandamál er sett þannig fram að hægt sé að leysa
þau svipað og um gamlan bil væri að ræða.
Kröfur eru settar fram um það að hægt sé að
kaupa sér heilbrigði eins og hvað annað á
markaðnum. Heilsugæsla er ekki álitin á ábyrgð
einstaklinganna heldur stofnana. Hægt sé að
kaupa nýtt í stað þess sem orðið er gamalt og
þreytt. Þetta leiðir til vonbrigða bæði hjá
sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki vegna þess að
gefnar eru vonir sem ekki er nokkur leið að
uppfylla.
Síðustu árin hefur orðið ákveðin breyting í þá átt
að fólk er farið að taka meiri ábyrgð á eigin
heilbrigði og álítur sig þurfa að taka virkan þátt í
verndun hennar. Þetta er spor í rétta átt.
Samhliða þessu hefur orðið sú breyting, að
raunsærra mat er lagt á heilbrigðisþjónustuna,
hvaða kröfur hægt er að setja fram og hvers má
vænta af henni. Læknar hafa einnig fengið réttari
sjálfsmynd. Þeir eru ekki guðsímynd á jörðu,
enda er erfitt að uppfylla það hlutverk.