Læknablaðið - 15.05.1991, Side 39

LÆKNABLAÐIÐ
199
CÝKLÓDEXTRÍN OG ÁHRIF PEIRRA Á LYF
Höfundar: Birna Jóhanna Ólafsdóttir, Hafrún
Friðriksdóttir, Þorsteinn Loftsson. Lyfjafræði lyfsala
Háskóla Islands
Cýklódextrín eru hringlaga fásykrungar sem myndaðir
eru úr 6 (a-cýklódextrín), 7 (/3-cýklódextrín) eða 8 (7-
cýklódextrín) glúkósaeiningum tengdum saman með
a-(l,4) tengjum. Hið ytra er sameindin vatnssækin,
og leysist því vel upp í vatni en hið innra, í opinu, í
miðju sameindarinnar er hún fitusækin. Hægt er að auka
vatnsleysanleika margra fitusækinna lyfja með því að
koma þeim fyrir í þessu opi. Slfkir komplexar leiða oft til
breytinga á eðlisfræðilegum og líffræðilegum eiginleikum
lyfjanna svo sem stöðugleika, leysanleika og aðgengi.
Stöðugleiki komplexanna ræðst meðal annars af stærð
opsins í miðju cýklódextrínsameindarinnar, það er hversu
vel lyfjasameindimar passa inn í opið. Mörg lyf mynda
stöðuga komplexa með /3-cýklódcxtríni. Þetta afbrigði
cýklódextríns hefur mjög takmarkaðan leysanleika í vatni
og oft minnkar leysanleiki þess við komplexmyndun.
Hægt er að auka leysanleikann með alkýleringu OH-
hópanna. Fjölmargar afleiður hafa verið samtengdar,
þeirra þekktust er 2-hýdroxýprópýl-/3-cýklódextrín (2-HP-
/3-CD), en hún myndast við hvarf própýlenoxíðs við /3-
cýklódextrín. 2-HP-/3-CD er auðleysanleg í vatni og unnt
hefur verið að stórauka vatnsleysanleika ýmissa lyfja með
myndun komplexa með því. Sýnd verða dæmi um áhrif 2-
HP-/3-CD á leysanleika, stöðugleika og upplausnarhraða.
SLÁTTUR Á TÖFLUM ÚR MÍKRÓHÚÐUÐUM
LYFJUM
Höfundar: Þórdís Kristmundsdóttir, Kristín Ingvarsdóttir,
Stefán Jökull Sveinsson. Lyfjafræði lyfsala, Háskóla
íslands
Með míkróhúðun er átt við það að setja tiltölulega þunna
húð pólýmerefnis utan um litlar agnir af föstum efnum
eða dropa af vökva. Með míkróhúðun er hægt að stjóma
leysni efna, breyta fljótandi efnum í föst eða vemda efni
frá umhverfinu. Míkróhúðun er unnt að nota sem leið til
að draga úr leysnihraða lyfja við hönnun og samsetningu
á forðalyfjaformum - meðal annars töflum og hylkjum.
Þegar töflur em slegnar úr míkróhylkjum má búast við að
lyfið losni mun hægar en úr fríum míkróhylkjum.
Tvö lyf, naproxen og íbúprófen, vom míkróhúðuð með
tveimur mismunandi aðferðum. Lyfin vom míkróhúðuð í
nokkmm kjama:vegg hlutföllum (1:1, 1:2 og 1:4). Töflur
vom slegnar úr míkróhúðuðum lyfjunum og áhrif aðtæðna
við töflusláttinn og notkun hjálparefna á losun lyfjanna
könnuð. Notuð vom algeng hjálparefni við töflugerð,
fylli- og sundmnarefnið Avicel, sundmnarefnið natríum
karboxýmetýlcellulósa og renniefnið magnesíum stearat.
Þegar töflumar vom slegnar án hjálparefna sundmðust
þær ekki, leysnihraði lyfjanna var háður framleiðsluaðferð
míkróhylkjanna og kjama:vegg hlutfalli. Beinn sláttur
án hjálparefna á naproxen míkróhylkjum gaf mjög
hæga losun á lyfinu en notkun sundmnarefnis jók
leysnihraða lyfsins nokkuð. Leysnihraði íbúprófens
jókst mikið ef Avicel var notað í töflur slegnar úr
míkróhylkjum sem höfðu kjama:vegg hlutfall 1:1
og 1:2. Magnesíum stearat olli mikilli aukningu á
leysnihraða lyfsins vegna mikilla áhrifa á sundmnarhraða
töflunnar. Fram kom að með vali á kjama:vegg hlutfalli
mikróhylkjanna, framleiðsluaðstæðum og hjálparefnum
við töfluframleiðsluna var unnt að ná góðri stjóm á
leysnihraða lyfsins úr töflunni.
LOSUN AGNA ÚR INNRENNSLISSETTUM
Höfundar: Eydt's Sigvaldadóttir, Öm Guðmundsson,
Þórdís Kristmundsdóttir. Lyfjafræði lyfsala, Háskóla
Islands, Lyfjaverslun ríkisins
Mikillar aðgæslu er krafist við framleiðslu og meðhöndlun
innrennslislyfja. Strangar kröfur em gerðar til
innrennslislyfja hvað snertir hámarksstærð og fjölda agna
í lausnunum. Þetta á ekki einungis við um innrennslislyfið
þegar það fer frá framleiðanda, heldur einnig að
agnir myndist ekki við flutning, geymslu eða komist í
lausnina við gjöf. Kannað var hvort agnir losnuðu úr
innrennslissettum við gjöf innrennslislyfja. 0.9% NaCl
innrennslislausn í pólýprópýlenpokum (1000 ml) var
notuð til að athuga losun agna úr þremur gerðum af
innrennslissettum. Flæðihraðinn var stilltur á 10 ml/mín.
og 100 ml safnað í senn og agnir 1' lausninni taldar.
Valdar innrennslislausnir vom síaðar um himnusíur og
síumar síðan skoðaðar í smásjá.
Sýnatakan fór fram með Climet CI-1010 sampler og
agnatalning var gerð í Climet CL-1000 particle analyzer
en þessi agnateljari mælir ljósdreifingu agnanna.
Mun meira losnaði af ögnum úr innrennslissettum en fyrir
vom 1' innrennslislyfjunum. Agnalosun var mismunandi
úr innrennslissettunum bæði milli framleiðenda og innan
sömu framleiðslulota. Mjög fáar agnir mældust stærri
en 15 iim. Fjöldi agna sem losnuðu úr hverju setti í
athuguninni vom langt undir þeim kröfum um fjölda agna
sem breska lyfjaskráin gerir til innrennslislyfja.
SAMANBURÐUR Á UMBÚÐUM UNDIR
INNRENNSLISLYF
Höfundar: Þórdís Kristmundsdóttir, Eydís Sigvaldadóttir,
Öm Guðmundsson. Lyfjafræði lyfsala Háskóla Islands,
Lyfjaverslun ríkisins
Könnuð var losun agna úr mismunandi tegundum umbúða
fyrir innrennslislyf. Líkt var eftir áhrifum viðbótarefna
sem stundum er blandað við innrennslislyf rétt fyrir
notkun en þau geta meðal annars haft áhrif á sýmstig og
fituleysanleika innihaldsins.
I þessari rannsókn vom athuguð áhrif sýmstigs,
etanólstyrks og flutnings á losun agna úr gler-,
pólýprópýlen- og pólývínýlklóríð umbúðum (1000 ml)
undir innrennslislyf. Notað var 0.9% NaCl innrennslislyf.
Sýmstig innrennslislyfsins var stillt á pH 4, 6, 8, og 10
og agnatalning framkvæmd 24 klst. eftir blöndun, einnig
vom taldar agnir í lausnum með pH 4 og 10 eftir 48 klst.
Styrkur etanóls var stilltur á 5, 10, 40 og 70% og áhrif á
agnafjölda mæld eftir 24 klst.
Flestar agnir 1' ómeðhöndluðu umbúðunum reyndust vera
í þeim lausnum sem vom í glemmbúðum. Breytingar
á sýmstigi höfðu lítil áhrif á agnafjölda í lausnunum.
Við pH 4 (eftir 24 klst.) losnuðu flestar agnir úr
glerumbúðunum og við pH 10 (eftir 24 klst.) voru flestar
agnir í pólývínýlklóríðpokunum. Breytingar á sýmstigi
höfðu lítil áhrif á losun agna úr pólýprópýlenpokunum.
Allar umbúðimar vom viðkvæmar fyrir etanóli. Lausnir
sem innihéldu 5 og 10% etanól í glemmbúðum, 10%