Læknablaðið - 15.11.1992, Qupperneq 45

LÆKNABLAÐIÐ 1992; 78: 389-94
389
HLUTVERK
HEIMILIS- OG HEILSUGÆSLULÆKNA
INNAN HEILBRIGÐISPJÓNUSTUNNAR.
Yfirlýsing WONCA (The World Organisation of
National Colleges, Academies and Academic
Associations of General Practitioners / Family
Physicians) frá 1991
SAMANTEKT
Til þess að unnt sé að veita hágæðaþjónustu
í heilsugæslu þurfa heilsugæsluteymi í hverju
sveitarfélagi að eiga greiðan aðgang að vel
þjálfuðunr heimilis- eða heilsugæslulæknum.
Til að svo megi verða þurfa heilbrigðisyfirvöld
og Alþjóðaheilbrigðisstofnunin að
móta stefnu sem leiðir til fjölgunar
lækna með þjálfun og sérmenntun í
heimilislækningum. Slík stefnumótun myndi
leiða til aukinnar áherslu á heimilislækningar
í læknadeildum og læknaskólum, betri
möguleika á framhaldsmenntun, rannsókna
f heimilislækningum og meiri hvatningar til
læknastúdenta að kjósa sér starfsvettvang í
heimilislækningum.
Læknaskólar og læknadeildir ættu að gefa
kennslu í heimilislækningum verðugan sess
í menntun læknanema og stofna til eða styrkja
framhaldsmenntun í heimilislækningum.
Þessu skjali er ætlað að hvetja til fjölgunar
í heimilislæknastétt. í því er lýst hlutverki
heimilislækna innan heilbrigðiskerfisins, svo
og þeirri þekkingu, fæmi og viðhorfum, sem
til þarf.
SKILGREINING HUGTAKSINS
HEIMILISLÆKNIR
Heimilislæknir er sá læknir sem tekur að sér
að veita víðtæka heilbrigðisþjónustu hverjum
þeim, sem leitar sér læknishjálpar og sér
um að aðrir heilbrigðisstarfsmenn veiti þá
þjónustu sem þörf er á hverju sinni.
Á síöasta ári kom út bæklingur á vegum Alheimssambands
heimilislæknafélaganna (WONCA) sem ber nafnið The Role
of The General Practitioner/Family Physician in Health Care
Systems, WONCA 1991.
Stjórn FÍH baö Eyjólf Þ. Haraldsson aö þýöa bæklinginn og
birtist þýöingin hér i Læknablaöinu
Þýöandi þakkar Erni Bjarnasyni ritstjóra ómetanlega aðstoö.
Heimilislæknir er tilbúinn að veita alhliða
þjónustu hverjum þeim, sem til hans
leitar. Aftur á móti takmarka aðrir aðilar
heilbrigðiskerfisins þjónustu sína á grundvelli
aldurs, kyns og/eða sjúkdómsgreiningar.
Heimilislæknir annast hvern einstakling með
tilliti til fjölskyldu hans og hverja fjölskyldu
með tilliti til samfélagsins, en án tillits
til kynþáttar, trúarbragða, menningar eða
þjóðfélagsstöðu. Hann er nægilega hæfur í
klínísku starfi til þess að sinna meginþorra
þeirra heilsufarsatriða, sem upp koma, að
teknu tilliti til menningarlegra, efnahagslegra
og sálrænna aðstæðna sjúklingsins. Hann
tekur þar að auki á sig ábyrgð á því að veita
skjólstæðingum sínum víðtæka og samfellda
þjónustu.
Heimilislæknir gegnir hlutverki sínu ýmist
í eigin persónu eða með því að virkja aðrar
heilbrigðisstéttir, allt eftir því hvert eðli
heilsuvandans er hverju sinni.
Eftirfarandi skuldbindingar lýsa þeim
meginreglum, sem heimilislæknar beita í
daglegu starfi, ýmist einir eða í samvinnu við
aðrar heilbrigðisstéttir.
SKULDBINDINGAR SEM
HEIMILISLÆKNAR TAKA Á SIG
1. Gagnvart samfélaginu:
A. MeginmarkmiÖ.
- Læknirinn þarf að kunna skil á
faraldsfræði viðkomandi samfélags.
- Læknirinn þarf að hafa sem mest
áhrif á hvers kyns heilsuvanda í því
samfélagi.
B. Aðferðir.
- Læknirinn þarf að gera sér grein
fyrir, hverjir mynda samfélagið og