Læknablaðið - 15.12.1995, Qupperneq 16

850
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Nýrnasteintökur um húð
Geir Ólafsson
Ólafsson G
Percutaneous nephrolithotomy (PCNL) in Reykjavík
City Hospital 1985-1993
Læknablaðið 1995; 81; 850-55
In the years 1985 to 1993, 92 patients, 61 men and 31
women, went to PCNL for stone removal at the
Urology Department in the Reykjavík City Hospi-
tal, total 112 procedures. It was almost every patient
who needed surgery for stone in the upper urinary
tract. Most of the patients went home from the
hospital in good health two or three days after the
operation. Operation on the left kidney was more
common (59%) than on the right one (41%). The
stone size was 4-40 mm in diameter, mean 12 mm. In
70% of the operations there was one stone, but in
10% there were four stones or more. The procedure
was done in two stages in 64% but in one stage in
36%. Stones in the upper ureter (26%) were first
manipulated up into the renal pelvis. In 82% of the
operations we did not have to disintegrate the stones
but in 18% we used ultrasound or electrohydrolic-
waves to do so. 87% of the patients needed only one
operation.
The results were that 87.5% of the patients were
stonefree or had stonerests 4 mm or less after one
procedure. Thirteen patients were taken more than
once to PCNL, five of them got rid of their stones
after repeated operations. Thus 90.2% of the 92
patients were managed successfully, that is stone-
free or had stonerests smaller than 4 mm.
No serious complications were noted. The most
common complication was leakage of contrast
media as a sign of perforation of the renal pelvis in
29 procedures. It always held without further com-
plication within a few days with a nephrostomy.
Frá þvagfæraskurðlækningadeild Borgarspítalans, 108
Reykjavík. Fyrirspurnir, bréfaskipti: Geir Ólafsson, þvag-
færaskurðlækningadeild Borgarspítalans, 108 Reykjavík.
Seven patients needed transfusion. No patient need-
ed an open operation for complications.
The conclusion is that PCNL is an easy and safe
method for removal of most stones in the upper
urinary tract. The hospital time is short, results good
and complications are few.
Ágrip
Gerð er örstutt grein fyrir sögulegri þróun
aðgerða við nýrnasteinum allt til okkar daga.
Skoðaðir voru allir sjúklingar sem gengust
undir steintöku um húð (percutaneous nep-
hrolithotomy, PCNL) á Borgarspítalanum á
árunum 1985-1993. Aðferðinni er lýst og rætt
um notagildi hliðstæðrar tækni við aðra sjúk-
dóma.
Níutíu og tveir sjúklingar fóru í samtals 112
nýrnasteinatökur um húð. Árangur varð sá að í
87,5% tilvika losnuðu sjúklingar við steina eða
höfðu steinleifar minni en 4 mm eftir eina að-
gerð. Eftir endurteknar aðgerðir losnuðu
90,2% sjúklinganna við steina eða steinleifar
voru 4 mm eða minni og er það svipaður árang-
ur og í sambærilegum erlendum rannsóknum
og telst viðunandi.
Engir alvarlegir fylgikvillar komu fram og
enginn sjúklinganna þurfti að fara í opna að-
gerð vegna fylgikvilla. Sjúklingarnir þoldu að-
gerðina vel og útskrifuðust venjulega tveimur
til þremur dögum eftir aðgerð, vinnufærir.
Inngangur
Frá því að sögur hófust hafa læknar glímt við
þvagfærasteina og afleiðingar þeirra. Fyrstu
þekktu ritaðar heimildir um steinbrot er að
finna í ritum Nicephorus nokkurs, sagnaritara
frá Byzanthium, sem uppi var á árunum 758-
829 (1). Með þróun skurðlæknisfræðinnar á 19.
öld en þó einkum á þessari var farið að fram-