Læknablaðið - 15.12.1995, Qupperneq 32

866
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Af 27 sjúklingum í hópi B reyndust 12 sjúk-
lingar (44%) hafa sögu eða einkenni um
hjartasjúkdóm og fimm (18,5%) um lungna-
sjúkdóm. í hópi A voru átta sjúklingar (38%)
með sögu eða einkenni um hjartasjúkdóm og
sjö (33%) um lungnasjúkdóm. Ökkla-/upp-
armshlutfall í blóðþrýstingi lá fyrir hjá 33 sjúk-
lingum. Af þeim höfðu 18 lægra hlutfall en 0,5 í
öðrum hvorum eða báðum fótum.
Þrír sjúklingar fengu sýkingu í skurðsár eftir
aðgerð, hjá tveimur þeirra hafði verið gerður
þverskurður (bak við lífhimnu). Um var að
ræða grunna yfirborðssýkingu er svaraði vel
sýklalyfjagjöf. Einn sjúklingur úr hópi A fékk
sýkingu í gerviæð svo fjarlægja varð hana og
setja þess í stað axlar-nára framhjáhlaup
(subclavian-femoral bypass).
Umræða
Gerð var afturskyggn rannsókn þar sem
bornar eru saman tvær aðferðir við skurðað-
gerðir á ósæð vegna æðakölkunar. Allar að-
gerðir voru framkvæmdar af tveimur reyndum
æðaskurðlæknum. Ef litið er til áhættuþátta,
svo sem lungna- og hjartasjúkdóma, hvort um
alvarlega æðasjúkdóma í ganglimum var að
ræða og til aldurs sjúklinganna er ekki munur á
hópunum tveimur. í aðgerðarlýsingum er
hvergi skýrt frá vali aðgerðar hjá einstökum
sjúklingum. Þó er ein undantekning, sjúkling-
ur með nýlega greinda fyrirferð í nýra og var
því valið að fara í gegnum lífhimnu og skoða
nýrað. Reyndist um einfalda blöðru að ræða,
sem var fjarlægð. Ætla má því að hér sé um tvo
sambærilega hópa að ræða, að minnsta kosti
varðandi þá þætti er skoðaðir voru.
Aðgerðartími var styttri ef farið var bak við
lífhimnu kviðarhols. Möguleg skýring á þess-
um mun er að skurðsvæði er afmarkaðra og
minna, ekki þarf að losa um samvexti séu þeir
til staðar og lokun á minna sári er fljótlegri.
Fasta eftir aðgerð reyndist einnig skemmri
þegar farið var bak við lífhimnu eða fjórir dag-
ar á móti fimm. Skýring þess er augljós þar sem
komist er hjá því að trufla starfsemi garna og
raunar mætti búast við meiri mun í föstutíma.
Verulegur munur er á legutíma, sem er ekki
tölfræðilega marktækur, en sjúklingar í hópi A
liggja að meðaltali rúmum fjórum sólarhring-
um skemur en sjúklingar í hópi B. Líklegasta
skýring er styttri skurðtími, styttri föstutími og
minni áverki við skurðaðgerð bak við lífhimnu.
Skurðdauði var 8,5%, sem er nokkuð hátt,
skurðdauði við sambærilegar aðgerðir erlendis
frá þessum tíma er allt frá 3% til 10% (2,4,5).
Fjórir sjúklingar létust, allir úr hópi B. Þeir
höfðu allir slæman þrengslasjúkdóm með yfir-
vofandi drepi í fótum, auk þess höfðu þrír
þeirra hjartasjúkdóm og einn sjúklingur
lungnasjúkdóm. Þrír þeirra voru krufnir, en sá
fjórði ekki að beiðni aðstandenda. Dánarorsök
reyndist brátt hjartadrep hjá einum, blóðrek til
lungna hjá öðrum, blæðing frá skeifugörn hjá
þeim þriðja og öndunarbilun hjá þeim síðasta.
Við yfirferð á sjúkraskrám kom í ljós að tveir
sjúklingar sem voru skornir 1984 greindust með
krabbamein í vinstri hluta ristils fjórum árum
síðar. I báðum tilvikum var um að ræða fremur
stór æxli samkvæmt aðgerðarlýsingu og annað
þeirra vaxið yfir á þvagblöðru. í báðum tilvik-
um hafði aðgerð verið framkvæmd bak við líf-
himnu og líffæri kviðarhols því ekki skoðuð
sérstaklega. Er hugsanlegt að það seinki grein-
ingu illkynja æxla í kviðarholi. Þó á að vera
hægt að þreifa stóran hluta af vinstri ristli án
þess að rjúfa lífhimnu. Ekki fundust nein önn-
ur mein við aðgerð hjá sjúklingunum er geng-
ust undir aðgerð gegnum lífhimnu.
Margir óvissuþættir eru í þeim samanburði
sem hér er gerður þar sem ekki réð tilviljun ein
hvor aðgerðarleiðin var valin. Samt sem áður
benda niðurstöðurnar til þess að vænlegra sé
að fara bak við lífhimnu kviðarhols og eru að
því leyti samhljóða niðurstöðum erlendis frá
þar sem svipaður samanburður hefur verið
gerður.
HEIMILDIR
1. Rob C. Extraperitoneal approach to the abdominal aorta.
Surgery 1963; 53: 87-9.
2. Sicard GA, Allen BT, Munn JS, Anderson CB. Retro-
peritoneal Versus Transperitoneal Approach for Repair
of Abdominal Aortic Aneurysms. Surg Clin North Am
1989; 69: 795-805.
3. Johnson JN, McLoughlin GA, Wake PN, Helsby CR.
Comparison of extraperitoneal and transperitoneal meth-
ods of aorto-iliac reconstruction. Cardiovasc Surg 1986;
27: 561-1.
4. Helsby R, Mossa AR. Aorto-iliac reconstruction with
special reference to the extraperitoneal approach. Br J
Surg 1975; 62: 596-600.
5. Metz P, Mathiesen FR. Retroperitoneal approach for
implantation of Aorto-iliac and Aorto-Femoral vascular
prosthesis. Acta Chir Scand 1978; 144: 471-3.
6. Beli DD, Gaspar MR, Movius HJ, Rosental JJ, Lemire
GG. Retroperitoneal Exposure of the terminal Aorta and
Iliac Arteries. Am J Surg 1979; 138: 254-6.