Læknablaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 53

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
239
fullorðinna, karla sem kvenna.
Algengastar eru rannsóknir á
hjarta- og æðastarfsemi, öndun
og lungnastarfsemi, meltingar-,
þvagfæra- og vöðva- og stoð-
kerfisstarfsemi. Augljós tengsl
eru þannig við aðrar sérgreinar
læknisfræðinnar eins og hjarta-
lækningar, lungnalækningar,
meltingarlækningar og þvag-
færasjúkdómalækningar, hand-
lækningar, svæfingalækningar,
barnalækningar, röntgen- og
geislalæknisfræði og meinefna-
fræði. Þá er vinnulífeðlisfræði
snertiflötur milli meinalífeðlis-
fræði og greina eins og endur-
hæfingar-, atvinnusjúkdóma-
og íþróttalækninga.
Sameiginlegt með meinalíf-
eðlisfræði og þeim sérgreinum
sem nefndar eru er að tækja-
búnaður og rannsóknaraðferðir
eru svipaðar og sérhæft aðstoð-
arfólk nauðsynlegt. Dýr og
flókinn tækjabúnaður og sér-
hæfni veldur því að hagkvæmast
er að reka sérstakar rannsókn-
arstofur í meinalífeðlisfræði á
sjúkrahúsum í stað dreifðrar
starfsemi eftir líffærasérgrein-
um víða um sjúkrahúsin. Sömu
rök eru fyrir því fyrirkomulagi
og eru fyrir rekstri röntgen-
deilda, rannsóknarstofa í mein-
efna- og blóðmeinafræði og
fleiri þjónusturannsóknar-
greina á sjúkrahúsum sem utan
þeirra. Engu minni nauðsyn er á
nánu samstarfi milli meinlíf-
eðlisfræðideildar og líffærasér-
greina en þörf er á á milli ann-
arra þjónusturannsóknardeilda
sjúkrahúsa og þessara aðila. Er
reyndar algengt og æskilegt að
þessir aðilar starfi hlið við hlið
og sérhæfi sig eftir því sem við á.
Hagkvæmni í þjónustu-
rannsóknum
Meinalífeðlisfræðingur er
sérmenntaður á breiðu sviði líf-
eðlisfræðilegra lækningarann-
sókna og í rekstri rannsóknar-
stofu í sérgreininni. Sérhæfing
innan greinarinnar er algeng á
stórum rannsóknarstofum.
Rannsóknarstofa í meinalífeðl-
isfræði á því að geta veitt góða
almenna og sérhæfða rannsókn-
arþjónustu, nýta betur tækja-
kost og húsnæði og sérmenntað
aðstoðarfólk heldur en dreifð
rannsóknarstarfsemi líffærasér-
greina á sama sviði og er því
hagkvæmari rekstrareining.
Rannsóknarstofa í meinalíf-
eðlisfræði getur annað flestum
lífeðlisfræðirannsóknum á sjúk-
lingum heilsugæslu- og heimilis-
lækna og annarra lækna, sem
nauðsynlegar eru áður en
ákvörðun er tekin um hvort efni
eru til að senda þá áfram til líf-
færasérfræðinga til frekari
læknismeðferðar. Þá stuðlar
slíkt fyrirkomulag að betri
kennslu- og rannsóknaraðstöðu
sem svo nauðsynleg er á há-
skólasjúkrahúsi. í Svíþjóð hefur
engin sérgrein læknisfræðirmar
útskrifað jafnmarga „doktora í
læknisfræði" og meinalífeðlis-
fræðin.
Lokaorð
Ekki verður fram hjá því litið
að Landspítalinn er háskóla-
sjúkrahús og sem slíkt þarf það
að hafa innan sinna veggja fjöl-
breytt val sérgreina í læknis-
fræði vegna kennslu og vísinda-
rannsókna og til að standa undir
nafni sem fyrirmynd góðrar og
hagkvæmrar heilbrigðisþjón-
ustu. Það verða ákvarðanir
stjórnar spítalans að endur-
spegla.
Um 40% ríkisútgjalda fara í
heilbrigðis- og tryggingamál.
Því er mikil áhersla lögð á
sparnað í heilbrigðisgeiranum.
Mikilvægt er að leita allra ráða í
sparnaðar- og hagræðingar-
skyni og hafa þor til að breyta
vinnubrögðum og skipulagi ef
það má koma að gagni. Ekki
verður séð að ákvörðun stjórn-
arnefndar Ríkisspítalanna hnígi
í þessa átt með vísun til afstöðu
hennar til meinalífeðlisfræðinn-
ar.
Framþróun læknisfræðinnar
hér á landi verður ekki stöðvuð
þótt menn eigi um sinn erfitt
með að aðlagast henni vegna
efnahags- og fjárhagsvanda
þjóðarbúsins. Þegar leitað er
leiða til sparnaðar og rekstrar-
hagkvæmni og bættrar heil-
brigðisþjónustu er mikilvægt að
menn komi sér upp úr hjólför-
um gamalla hefða í starfi og
skipulagi sem oft er alvarleg
hindrun þar á.
Davíðsbók
Davíðsbók, rit til heiðurs Davíð Davíðssyni, pró-
fessor emeritus og fyrrverandi forstöðulækni, eft-
ir 35 ára starf við Háskóla íslands og á Land-
spítalanum.
Útgefandi, Háskólaútgáfan, Háskóla íslands.
Ritið er í tveimur bindum í vönduðu rexin bandi, áskriftarverð
kr. 6.800. Nöfn áskrifenda munu birtast á tabula gratulatoria
(nema annars sé óskað.) Þau, sem hafa áhuga á að gerast
áskrifendur að ritinu, vinsamlegast hafi samband við Há-
skólaútgáfuna (sími 525 4003) eða Lífeðlisfræðistofnun Há-
skóla íslands, Læknagarði (sími 525 4830).