Læknablaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
227
Afdrif sjúklinga með iðraólgu
Gísli Baldursson”, Jón Steinar Jónsson21, Stefán Þórarinsson11
Baldursson G, Jónsson JS, Þórarinsson S
Prognosis in patients having irritable bowel syn-
drome
Læknablaðið 1996; 82; 227-9
Irritable bowel syndrome (IBS) is among the most
common gastrointestinal disorders. In this survey,
the prognosis of patients diagnosed with IBS was
examined. In 1982, 81 (2.9%) of the inhabitants in
Egilsstaðir health care district had diagnosed IBS on
their medical records (ICCH 558). Twelve years
later, in 1994, the health records of those patients
were examined. Information was gathered through
a questionnaire, which 76% answered. Of those
who answered 28% had no longer any symptoms,
but 38% experienced symptoms once a month or
more frequently. The medical records of 11 patients
who died were checked, revealing that two had had
a confirmed gastrointestinal disease, but not in the
colon.
Ágrip
Iðraólga (irritable bowel syndrome) er al-
gengt sjúkdómsástand í meltingarfærum. í
þessari rannsókn voru athuguð afdrif sjúklinga
með iðraólgu. Árið 1982 hafði 81 (2,9%) íbúi í
Egilsstaðalæknishéraði sjúkdómsgreininguna
iðraólga skráða í sjúkraskrá (ICCH 558). Árið
1994, 12 árum síðar, voru afdrif þessara sjúk-
linga könnuð. Upplýsinga var aflað með spurn-
Frá 'Heilsugæslustöðinni á Egilsstöðum, 2)Heilsugæslunni í
Garðabæ. Fyrirspurnir, bréfaskipti; Gísli Baidursson,
Heilsugæslustöðinni, 700 Egilsstaðir.
Lykilorð: Iðraólga; afdrif, horfur, sjúkdómsgangur.
ingalista og var svörun 76%. Af þeim sem svör-
uðu reyndust 28% hafa orðið einkennalausir,
en 38% höfðu áfram einkenni mánaðarlega
eða oftar. Sjúkraskrár 11 látinna voru kannað-
ar. Sjúkdómar í meltingarfærum voru staðfest-
ir hjá tveimur þeirra, en í hvorugu tilvikanna
var um sjúkdóm í ristli að ræða.
Inngangur
Iðraólga (irritable bowel syndrome) er al-
gengasti meltingarfærasjúkdómurinn hjá sjúk-
lingum sem leita til heilsugæslustöðva (1).
Rannsóknir benda til þess að fimmti hver full-
orðinn einstaklingur finni fyrir einkennum
iðraólgu einhvern tíma á lífsleiðinni (2). Sjúk-
dómsgreiningin í heilsugæslu byggist yfirleitt á
nákvæmri sjúkrasögu og skoðun en greiningar-
skilmerki eru nokkuð mismunandi. Algeng-
ustu einkennin eru endurteknar hægðatruflan-
ir, verkir, vindgangur og þaninn kviður. Ein-
kenni iðraólgu geta jafnframt verið einkenni
alvarlegra sjúkdóma í kviðarholi og því er mik-
ilvægt að rannsaka afdrif sjúklinga sem fengið
hafa iðraólgugreiningu með tilliti til greining-
arvillu (diagnostic failure) en ekki síður með
gang sjúkdómsins í huga. Sjúklingar lýsa oft
óþoli fyrir vissum fæðutegundum einkum
kornvörum og mjólkurafurðum (3). Fáar rann-
sóknir eru til um sjúkdómsferil iðraólgu en þær
benda til þess að sjúkdómurinn sé þrálátur (4).
Algengt viðhorf til þessa sjúkdóms er að fram-
kvæma þurfi ítarlegar meltingarfærarannsókn-
ir áður en sjúkdómsgreining er sett fram og þá
sem útilokunargreining. Tilgangur þessarar
rannsóknar var að kanna afdrif sjúklinga, sjúk-
dómsgang, horfur, tíðni einkenna, fjölskyldu-
tengsl og þörf fyrir heilbrigðisþjónustu. Einnig