Læknablaðið - 15.08.1996, Blaðsíða 26

572
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Klínísk einkenni höfnunar eru ósértæk og
lúmsk, og því mikilvægt fyrir þá sem annast
slíka sjúklinga að hafa möguleika á höfnun
ávallt í huga. Aukaslög frá hjarta og hjartslátt-
artruflanir eða fyrstu gráðu blokk þarf að taka
alvarlega í hjartaþegum þar sem slíkt getur
verið fyrstu einkenni um höfnun (8).
Lyfjameðferð hjartaþega samanstendur af
ónæmisbælandi lyfjum og lyfjum til varnar eða
meðferðar aukaverkunar frá ónæmisbæling-
unni. Þannig eru margir hjartaþegar á sýkla-
lyfjum í varnandi skammti og lyfjum við háum
blóðþrýstingi (1). Grunnónæmisbæling er
venjulega cýklósporín eða takrólímus, sem eru
sérhæfð ónæmisbælandi lyf og stundum er aza-
þíóprín einnig bætt við ef þörf er á frekari
bælingu. Steróíðar eru notaðir fyrst eftir
ígræðsluna en reynt er að hætta notkun þeirra
eftir fyrstu sex mánuðina þar sem þeir valda
óæskilegum aukaverkunum, sérlega í börnum.
Viðhald eða magn ónæmisbælingar er byggð á
niðurstöðum frá útliti vefjabita úr hjarta.
Höfnun er meðhöndluð ýmist með því að auka
grunnónæmisbælinguna (minniháttar höfnun)
eða gefa tímabundinn en stóran skammt af
steroíðum og þarfnast það venjulega innlagn-
ar.
Aukaverkanir af ónœmisbœlandi lyfjum eru
hvimleiðar en einnig mjög alvarlegar þegar
haft er í huga að um ævilanga meðferð er að
ræða. Cýklósporín er eldra en takrólímus og
aukaverkanir þess vegna betur þekktar en svo
virðist sem aukaverkanir þessara tveggja lyfja
séu nokkuð svipaðar (14-16). Hár blóðþrýst-
ingur og skert nýrnastarfsemi er skammtaháð
aukaverkun en mjög algeng. Venjulega er
þetta ekki til mikilla vandræða en þó hafa
hjartaþegar þurft að gangast undir nýrna-
ígræðslu vegna alvarlegrar skertrar nýrnastarf-
semi, samfara langvarandi notkun ónæmisbæl-
andi lyfja (1). Vægur blóðskortur á sér oft stað
samfara notkun á takrólímus og sykursýki hef-
ur sést samfara þörf á mjög háum skömmtum,
sérstaklega í hjarta- og lungnaþegum (17). Ta-
królímus veldur ekki auknum og útbreiddum
hárvextir, sem er hvimleið aukaverkun af völd-
um cýklósporína og oft mjög erfið börnum og
unglingum. Kortíkósteróíðar sem oft eru not-
aðir til ónæmisbælingar ásamt þessum sér-
hæfðu lyfjum, hafa einnig ýmsar aukaverkanir
í för með sér sem eru vel þekktar. Vegna þessa
er alltaf reynt að útiloka notkun steróíða í
ónæmisbælingunni eins fjótt og hægt er eftir
hjartaígræðsluna. í töflu I er gerð betur grein
Table I. Immune suppression agents
Dose
Agent Mechanism of action Maintenance Immunoprophylaxis induction or treatment of ACR Monitoring Major side effects
Cyclosporine Inhibition of T-cell receptor lymphokine production and T-cell proliferation 5 - 20 mg/kg BID dosing 2.5 mg/kg/ 24 hours IV RIA/HPLC Whole blood trough 500-700 ng/ml RIA/TDX 100-400 ng/ml HPLC Serum levels about 1/2 whole blood levels Nephrotoxicity CNS - Seizures Decreased Magnesium Hyper- tension Hirsutism/ Gingival Hyperplasia
Tacrolimus FK506 Inhibition of T-cell receptor lymphokine production and T-cell proliferation 0.3 mg/kg/day BID dosing 0.05 mg/kg/ 24 hours IV 0.5-1.5 ng/ ml (heart) 1.0-2.0 ng/ ml (lung) Nephrotoxicity Anemia Increased Potassium Decreased Magnesium Glucose Intolerance
Azathioprine Antimetabolic inhibits pur- ine and DNA synthesis 1 -2 mg/kg/day 4 mg/kg WBC < 4000 ANC > 1500 cells Bone Marrow Suppression
Corticosteroids Redistribution of peripheral 0.1 - 0.5 mg/ lymphocytes Inhibit lympho- kg/day kine IL-2 production Impair macrophage response to lymphocyte signals 10-25 mg/kg (max 1 gm) Solu- Medrol daily for 3-5 days Treatment of ACR Glucose Infection Cushingoid Appearance Hyperten- sion Hyperlipidemia Glucose Intolerance
Cytolytic Drugs
Antilymphocyte/ Antithymocyte Globulin ALG RATG Nonspecific T-cell lysis Varies depending on preparation 1.5 mg/ kg/day (5 days) RATG T lymphocyte subsets Thrombocytopenia Anaphylaxis Local- ized Pain/RATG Infection PTLD
Monoclonal Antibody OKT3 Binds to CD3 receptor and inactivates T-cell function by shedding or interna lizing CD3-TCR receptor 0.2 mg/kg/day to a maximum dose of 10 mg/day T lymphocyte subsets Murine anti- body level Anaphylaxis Pulmo- nary Capillary Leak Meningoence- phalitis PTLD