Kjarninn - 10.10.2013, Side 75

03/06 kjarninn Bílar
TúrBínur Til framTíðar
Á dögunum greindi bílaframleiðandinn Volkswagen
frá því að á næstu 3-4 árum myndu hefðbundnar
bensínvélar víkja algerlega fyrir hagkvæmari túrbó-
vélum. Volkswagen er ekki eini bílaframleiðandinn
sem gefur í skyn slíkar áætlanir, en þrátt að nýjum
orkugjöfum vaxi ásmegin má ætla að bensín- og dísil-
vélar muni þróast áfram þar til jarðefnaeldsneyti er að
lokum uppurið í vinnanlegu magni.
En hvað er þá eiginlega túrbína? Hver er
ávinningur þess að túrbóvæða bílvélar?
Til að framkalla sprengingu í brunahólfi bílvélar
þarf í meginatriðum tvö efni; eldsneyti og súrefni
(loft), sem þarf að blanda í réttum hlutföllum til að
bruninn verði sem bestur og minnst orka fari til spillis.
Magn blöndunnar fer eftir rúmtaki brunahólfsins;
því stærra sem það er, þeim mun kraftmeiri verður
sprengingin og snúningur vélarinnar öflugri.
Túrbína (gjarnan kölluð forþjappa á íslensku)
hefur það hlutverk að „auka“ rúmtak vélarinnar með
því að þjappa saman loftinu sem fer inn á vélina. Við
það má auka magn eldsneytis án þess að blandan
verði of sterk og bruninn þar með ófullkominn. Hér má
því sjá að vél af ákveðinni stærð getur orðið kraftmeiri
ef við hana er bætt túrbínu.
En hvar liggur þá hagkvæmnin?
Til að drífa túrbínuna er notast við útblástur vélar-
innar, þ.e. afgas úr brunahólfinu er leitt í gegnum
hana og snýr henni þannig að þrýstingur myndast í
öðru hólfi þar sem hreint loft kemur inn. Þannig er
hreyfiorka útblástursins beisluð, sem annars myndi að
mestu leyti hverfa út í andrúmsloftið án þess að gera
nokkurt gagn (til eru aðrar útgáfur túrbína sem ekki
notast við afgas en þær eru óalgengar).
Túrbókerfi bifreiða eru nú á dögum mjög flókin og
hagkvæmni þeirra hefur aukist verulega síðustu ára-
tugi. Sú staðreynd, ásamt ákalli um meiri eldsneytis-
sparnað, hefur valdið þeirri þróun að túrbínur verða æ
algengari um borð í bifreiðum nútímans.
Aðrar áhugaverðar breytingar áttu sér stað hjá eldri
kaupendum. Með auknum kaupmætti dvínaði áhugi þeirra á
hagkvæmni og jókst á sportlegum eiginleikum og þægindum.
Niðurstöður þessara athugana voru skýrar. Hér var mark-
aður í leit að bifreið. Hefðbundnar aðferðir í bílaiðnaði þessa
tíma voru að smíða fyrst bíl og finna síðan kaupendurna. Í
ljósi upplýsinga sinna voru Ford-menn í nýrri stöðu og gátu
sniðið nýja bifreið að hungruðum markaðinum.
Myndskeið um
TSI-vélina frá
Volkswagen
loftsía loftinntak
Forþjappa
Útblástursrör