Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Síða 38

Isaak Babol:
Guy de Maupassant
Veturinn 1916 var ég staddur í St. Péturs-
borg með falsað vegabréf og félaus með öllu.
Alexej Kazantsev, kennari í rússneskri bók-
menntasögu, skaut yfir mig skjólshúsi.
Hann bjó við sóðalega, daunilla og skugga-
lega götu í Peski-hverfinu. Hann lilði á sult-
arlaunum, en drýgði tekjurnar með þýðingum
úr spænsku. Blasco Ibánez var einmitt að á-
vinna sér frægð um þessar mundir.
Kazantsev hafði aldrei svo mikið sem litið
Spán augum, en ást hans á því landi gegnsýrði
allt líf hans. Hann þekkti hvern kastala, hvern
aldingarð tg hvert fljót á Spáni. Fjöldi fólks af
sama sauðahúsi og ég bafði leitað á náðir Kaz-
antsevs; allt var ]>að fólk, sem á einhvern hátt
hafði villzt á refilstigu. Við vorum öll hungr-
uð og illa haldin. Stöku sinnum bar svo við,
að sorpblöðin prentuðu eftir okkur ómerkileg-
ar fréttir smæsta letri.
Á hverjum moigni var ég á hnotskóg eftir
fréttum í líkhúsunum og á lögreglustöðvunum.
Kazantsev bjó við meiri hamingju en nokk-
ur okkar, því bann átti sér föðurland — Spán.
I nóvember bauðst mér staða sem skrifari
í Obúkhov-myjlunum. Það var fremur jiokka-
leg staða og benni fylgdi undanþága frá her-
|)jónustu.
Ég hafnaði skrifarastöðunni.
Ég hafði jiá |>egar um tvítugsaldur bitið inn
í mig þá kenningu, að betra væri að hungra,
fara í fangelsi ellegar verða að ræfli fremur en
lu'ma tíu stundir á dag á bakvið skrifpúlt.
Það er ekkert sérlega hróssvert við þessa 1/fs-
reglu, en ég hef ldað samkvæmt henni allt til
þessa og mun aldrei ganga í berbögg við hana.
Vísdómur forfeðranna var rótgróinn í huga
mér: við erum fæddir til að njóta verka okk-
ar, baráttu okkar og ástar okkar; til þess erum
við fæddir og einskis annars.
Kazantsev sneri upp á gtilan hýjunginn á
höfði sér, meðan hann hlustaði á raupið í mér.
Hryllingurinn í augnaráði hans var blandinn
aðdáun.
Um jólaleytið höfðum við heppnina með
okkur. Lögfræðingur að nafni Bendersky átti
útgáfufyrirtæki og hafði ákveðið að ráðast í
nýja útgáfu á vekum Maupassants. Eigin-
kona hans, Raísa, hafði spreytt sig á þýðing-
unni, en þetta göfuga ætlunarverk liennar
hafði farið út um þúfur.
Kazantsev, sem jiekktur var fyrir jiýðingar
sínar úr spænsku, var spurður, hvort liann
gæti mælt með nokkrum, sem væri fær um að
aðstoða írúna. Hann vísaði á mig.
Næsta dag fékk ég lánaðan frakka og gekk
á fund Bendersky-hjónanna. Þau bjtiggu á
horninu á Nevsky og Mojka. Húsið var byggt
úr finnskum granítsteini, skreytt Ijósrauðum
súlum og skjaldarmerkjum, sem höggvin voru
í stein.
Ættlausir spákaupmenn, sem hafizt höfðu af
sjálfum sér, Júðar, sem gerzt höfðu trúhverf-
ingar og orðið auðugir á |>vi að selja hernum
vörur, þetta fólk reisti íburðarmiklar hallir í
36
DAGSKRÁ