Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Page 48

Tvö atriÖi eru það einkum, sem
virðast koma skýrast fram í gagnrýni
manna hér, bæði í ræðu og riti.
I fyrsta lagi kröfur um þjóðlegan
stíl, og í iiðru Iagi er íslenzkum arki-
tektuin legið mjög á hálsi, að þeir
„api allt eftir erlendum fyrirmynd-
um“ og eru tekin sem dæmi bygg-
ingar eftir Le Corbusier, Frank Lloyd
Wright, Richard Neutra o.s.frv., og
komum við þar að kjarna málsins í
sambandi við það, sem ég tel rétt
að leggja á áherzlu: Miðað við að-
stæður okkar í dag er með öllu óhugs-
andi að dæma nútíma kirkjubygg-
ingar á íslandi án hliðsjónar af því,
sem gert er í tilsvarandi efnnm úti í
heirni.
Liggur það fyrst og fremst til
grundvallar, að kristin trú, sem og
flest önnur trúarbrögð, er í eðli sínu
alþjóðleg.
Talað er að vísu um þjóðkirkju og
ríkiskirkju, en þrátt fyrir það ætti
flestum að vera skiljanlegt, að grund-
vallarlögmál þau, er segja fyrir um,
hvernig kirkjubyggingu skal hagað,
eru hin sömu, hvar sem er í heimin-
um.
Auk þess mætti einnig benda á, að
við byggjnm nú nær eingöngu úr
járnbentri steinsteypu. Þetta bygg-
ingarefni er notað mjög víða um
lönd, þó að vera kunni, að á fáum
stöðum sé það eins algjörlega yfir-
gnæfandi og hér.
Lögmál efnisins eru hvarvetna hin
sömu, og gefur það atriði gott tæki-
færi til margs konar samanburðar.
Ætla ég því, svo framast sem kost-
ur er á, að reyna að gefa lesendum of-
urlitla hugmynd um, hvað gert er í
kirkjubyggingarlist með öðrum þjóð-
um.
Að sjálfsögðu er ekki mögulegt að
gefa neina heildarmynd af þessu, til
þess er efnið of yfirgripsmikið, held-
ur vildi ég með örfáum dæmum sýna
fram á, að hið svokallaða hefðbundna
form og jafnvel hið þjóðlega eiga sér
litla stoð í veruleikanum, þegar um
nútíma byggingarlist er að ræða.
Neðanjarðarkirkja í Lourd.es, Frakklandi. Pierre Vago arkitekt, Eugéne Freyssinet verkjr.
Kirkja þessi var vígð 25. marz s.l. Hún rúmar 20.000 manns og er þvi stcersta
guðshús í heimi utan Péturskirkjunnar í Róm. Bogar og hvelfingar úr forspenntri steinsteypu.