Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Page 75

anir, myndu ljóðabækur hans verða mun
minni að vöxtum. En þunnt kver með þokka-
legum Ijóðum er þó alltént cigulcgra en þykk
bók þunnra kvæða.
Sigurðtir Þórarinsson
Hörpusilki
Sveinbjörn B einteinsson: Vandkvteði.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar, Rcykja-
vík, 1957.
Eiginlega ætti málari cða málaramcistari að
skrifa um þessa bók. Það sem er nýstárlegt
við hana, er alls ekki innihaldið utan umbúð-
irnar. Kveðskapur Sveinbjarnar er nefnilega
prentaður á blöð í öllum regnbogans litum, svo
að helzt minnir á auglýsingar um Hörpusilki,
og hefur kunnur litasérfræðingur séð um lita-
val. Ur því að farið er út á þessa braut um
útlit kvæðabóka held ég að rétt væri að feta
þá braut á enda, og hugsa ekki aðeins um
lit blaðanna, heldur og um lögun þeirra. Því
ekki að prenta á þrfhyrnd blöð eða kringlótt
eða sporöskjulaga, eða á mjóar ræmur, sem
hægt er að rúlla saman og hafa í buxna-
vasa? Möguleikarnir eru margir.
I bók Sveinbjarnar er að finna allmargar
sæmilega gerðar stökur, en fátt, sem ég vildi
telia til ljóða. Þó vil ég þar til tclja Upp-
blástur og hið kankvísa kvæði Rós. Lengsta
kvæði bókarinnar, Framvísi, mun ort undir
áhrifum og hætti Hávamála og Sólarljóða.
Sitthvað er þar skynsamlega sagt, cn ekki er
kvæðið laust við tilgerð. „Geymir þulu þögn“,
segir þar í síðustu ljóðlínu og svo mun fljótt
fara um margt í þessari marglitu bók.
Sigurður Þórarinsson.
Vafasöm náttúrufræði
Ingólfur Kristjánsson: Og jörðin snýst...
Leiftur h.f., Reykjavík, 1957.
Þetta er önnur Ijóðabók Ingólfs Kristjáns-
s»nar. Sú fyrsta kom út fyrir níu árum. Þá
bók hef ég ekki lesið, og veit því ekki, hvort
um framför eða afturför er að ræða í ljóða-
gerð hans. Vart getur þó verið um mikla
D A G S K R Á
framför að ræða, því þessi síðari Ijóðabók er
næsta létt á metunum, yrkisefnin ófrumleg og
bvergi um nein átök að ræða. Ég get, sem
náttúrufræðingur, ekki látið vera að víkja að
því, að það er nokkuð áberandi í þessu ljóða-
kveri, hversu gloppóttur höfundurinn virðist
vera í raunvísindum. Hann lætur lítil lunda-
biirn vaka á báru, en raunverulcga eru þau
börn orðin ærið stálpuð, áður en þau hætta
sér á hafið út. I öðru Ijóði segir af því, að
„í lundinum við lútuspil var léttur hugur
manns“, svo að „grösin stigu dans, en snigl-
arnir um brekku og barð sér bregða á stefnu-
mót“. Sniglarnir blessaðir hafa sjaldan verið
taldir sérlega viðbragðsfljótir. Ekki kann ég,
sem landfræðingur, vel við þcssar línur:
„Djúpt und svellkaldri brynju blunda
blómfræ við norðurpól.“
Þar hefði ég haldið heimkynni sjávarkykvenda.
I næsta kvæði á undan er einkum um það
rætt, að þegar morgni hérna megin á hnettin-
um, færist myrkrin yfir blökkustelpur og
frumskóga hinum megin á hnettinum. Það er
sem hugsi höfundur sér beltaskipfingu jarðar
eftir lengdarbaugunum. Ekki er lieldur vert
að tala mikið um milljónir ára í sambandi við
mannkindina og jarðvist hennar, liðna eða ó-
komna.
„I milljón ár gekk mannkyn troðna braut",
segir höfundurinn, og síðar í sama kvæði:
„Svo týnist byssan eftir milljón ár,
og allir hætta í veröldinni að skjóta."
Hafi mannskepnan ekki vanizt af skyttiríi
fyrr, er hætt við, að fátt verði þá kvikt til að
skjóta, og raunar allsendis óvíst, að tegundin
homo verði þá við líði sem sapiens.
Sumt af ofantöldu má fyrirgefa sem skálda-
leyfi, en ofmikið má af flestu gera og það fer
sjaldan ver á því í Ijóði að fara rétt með
staðreyndir. T. d. talar höfundur um „þang
og þörungsrót". Börnin vcrða að læra það til
landsprófs, að það sé einkenni þöngla, að þeir
séu rótlausir, þar með einnig þangið. Annað
skáld kvað líka um „rótlaust þangið" og þótti
engum illa fara í Ijóði.
Mörg eru ljóð Ingólfs Kristjánssonar lipur-
lega ort og án mikilla formgalla, þótt fyrir
bregði stuðlum á röngum atkvæðum. Orfá
kvæði má kalla snotur. Árangurslaust hef ég
leitað í bókinni að ljóði, sem ég gæti spáð
langlífi. En vera má, að aðrir séu mér fund-
vísari.
Sigurður Þórarinsson.
73