Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Page 76

Bergmál af skáldi
Ragnar Agústsson írá Svalbatði: 1 Blá-
sölum. Prentsmiðjan Leiftur, Reykjavík,
1956.
Það cr ekki skemmtilegt að skrifa dóm um
bók sem þessa. Höfundur hennar er, af kveð-
skapnum að dæma, sómamaður t hvíverna.
Hann elskar byggð sína og landið sitt. Honum
blöskrar að vonum langlundargeð íslendinga
gagnvart þeirri þjóðarsmán, sem hersetan í
Keflavík er. Hann hefur samúð með lítil-
magnanum og þeim, er lent hafa skuggameg-
in í lífinu. Hann dáir Davfð skáld, enda mjög
undir áhrifum frá honum, yrkir um lótus-
blóm, Djúpadal, nunnu og eitrað vín. En þar
skilur, að lítið skáld er Ragnar Agústsson. Til
þess að verða Ijóðskáld þarf meira en falleg-
ar hugsanir og þokkalegt brageyra. Það þarf
að gæða kveðskapinn lífi, seiðmagni, annars
cr hann ekki Ijóð. Verst tekst höfundi, er
hann færist mikið í fang. Hann yrkir um víg
Snorra. Það er ekki heiglum hent. Hann læt-
ur þá, er sóttu Snorra heim, leita hans „í
rekkjum og rjáfri". Mörgu get ég trúað upp
á þá mannmyrða, er unnu níðingsverkið í
Reykholti 1241, en vart held ég þeir hafi Iátið
sér detta í hug að Snorri karl kúrði upp á
bita eða hengi í einhverri sperru í skemmu
sinni.
En þótt höf. reisi sér stundum hurðarás
um öxl í kveðskap sínum, má yfirleitt segja
kvæðum hans það til lofs, að þau eru Iátlaus,
og í þeim látlausustu nær hann stundum
hreinum tón:
„Flestum veitir Iétt að ljóða
Ijósan sumardag.
Ymsa setur aftur hljóða
eftir sólarlag."
Sigurður Þórarinsson.
Gjöfull listamaður
Beniamino Gigli: Endurminningar.
Jónas Rafnar, Ueknir, íslenzkaði.
Kvöldútgáfan, Akureyri, 1957.
Á liðnu ári kom út á íslenzku ein indælis-
bók: Endurminningar Beniamino Giglis. Ein-
hverra hluta vegna hef ég verið beðinn að
skrifa nokkrar línur um þessa bók hér í Dag-
skrá. Ekki er ég sérlegur íslenzkumaður og enn
síður bókmenntafræðingur. Því er mér nú um
og ó að leggja út á þessa braut, ekki sízt ef
t. d. vinur minn Helgi Sæmundsson teldi sig
þurfa að gjalda líku líkt fyrir hönd bók-
menntagagnrýnenda, og tæki upp á því að
syngja epinberlega. Það vildi ég síður hafa á
samvizkunni.
Sá söngvari, sem í vitund almennings um
víða veröld bar höfuð og herðar yfir starfs-
bræður sína, að Caruso liðnum, var Benia-
mino Gigli. Hann var sonur fátæks skósmiðs
í bænum Recanati á Italíu, þar sem hann
fæddist árið 1890. Fátæktin var mikil, máls-
verðir oft af skornum skammti og ljómi söng-
frægðarinnar þá enn víðs fjarri. Saga Giglis
greinir frá baráttu hans við erfiðleikana og
hvernig hann sigraðist á þeim með einbeittni
og góðra manna hjálp. Frá æsku stefndi hug-
ur hans allur í eina átt: að verða söngv-
ari. Það er víst óhætt að fullyrða, að Benia-
mino Gigli náði því takmarki lífs síns.
Tvisvar hef ég átt ómetanlegar og ógleym-
anlegar stundir á söngskemmtunum þessa
mikla snillings. Fyrra skiptið var í Stokkhólmi
í Svíþjóð árið 1949. Ef ég man rétt, voru 15
lög á söngskránni, en áður en lauk hafði
Gigli sungið 13 aukalög. Þá var hann 59 ára
gamall. — Maður hlaut að hrífast af dásam-
legri röddinni og stórkostlegri tækni, en þó
fyrst og fremst af söngvaranum sjálfum, þess-
um elskulega, lágvaxna, gilda manni, sem allt
vildi gera til að gleðja áheyrendur. Marga
söngvara og fræga hef ég heyrt um dagana, en
engan, sem var jafngjafmildur á list sína og
Gigli. — Síðara skiptið, sem ég heyrði Benia-
mino Gigli, var í Kaupmannahöfn þrem ár-
um síðar. Þá söng hann í K.B.-Hallen, sem
er raunar eins konar hnefaleikahöll og rúmar
nokkur þúsund áheyrendur. Þá var hægt að
merkja, að Gigli var farinn að eldast. En
sönggleðin var söm, gjafmildin söm og hinn
góðlegi maður samur. Það er þrekraun að
ferðast borg úr borg ár eftir ár og syngja
fyrir fólk. Meiri þrekraun en flestir gera sér
grein fyrir. — Launin eru ekki aðeins pen-
ingar, heldur kannske fyrst og fremst innilegt
þakklæti áheyrenda. Þau laun hefur Gigli
hlotið flestum samtíðarmönnum sínum frem-
ur. Sá, sem aldrei hefur séð Gigli á söngpalli,
en les sögu hans, hlýtur að draga sömu álykt-
D A G S K R Á
7d