Félagsbréf - 01.07.1958, Blaðsíða 47

félagsbréf
43
af því, að þýðandinn hefur haft tvö
íslenzk heiti í takinu á sama skel-
dýrinu. Skeldýr það, sem um er að
ræða heitir á ensku boat shell og er
e. k. kuðungur, en kænuskeljar (Ly-
onsia) eru á hinn bóginn samlokur
og er nafnið á þeim nokkurra ára-
tuga gamalt. Aftur á móti er orðið
töflunefur nýyrði, aðeins tveggja ára
gamalt.
Að nafngiftunum undanskildum þá
hef ég hnotið um mjög fáa annmarka
á þýðingunni. Því er þó ekki að
leyna, að ég hefði fremur kosið, að
þýðandinn hefði alltaf notað orðið
flétta yfir enska orðið lychen, en
ekki sitt á hvað flétta og skóf. Á
sama veg er því háttað með orðin
ildi og súrefni; bæði orðin eru í gangi
hjá þýðanda. Súrefnisheitið er orðið
Islendingum svo munntamt, að ég tel
alveg ástæðulaust að vera að reyna
að troða jafn smekklausu orði og
ildi inn í málið; í samsetningu orða
er það jafn ömurlegt.
Á bls. 67 stendur þessi setning:
„Um daga gefa þær (þ. e. jurtim-
ar) frá sér ildi, en taka það til sín
um nætur“. Á frummálinu: „They
(the plants) give off oxygen during
the day. But at night they take it
in“. Setningin er aðeins hálfsögð og
getur því valdið misskilningi. Þýð-
ingin er hárnákvæm, en þýðandinn
hefði getað tekið sér það bessaleyfi
að færa hér til betri vegar. Jurtirn-
ar anda sem sé eins og menn og
skepnur og taka því til sín súrefni
allan sólarhringinn, en ekki aðeins
á nóttunni. Afferming súrefnisins að
deginum til stendur aftur á móti í
sambandi við loftfæðunám jurtar-
innar.
Hvað nafna- og atriðaskrá bókar-
innar snertir, þá er ekki hægt að
draga fjöður yfir það, að lítið hefur
verið til hennar vandað, því að í
hana vantar fyrst og fremst allmörg
dýraheiti og þar á ofan er hún litið
annað en eintóm nafnaskrá.
Myndimar eru stórglæsilegar og
vel prentaðar og gefa þær bókinni
margfalt gildi menningarlega.
Prófarkalestur er ágætur að und-
anskildu því, að nokkurs ósamræmis
gætir í rithætti vísindaheita nokkurra
miðaldardýra.
Að lokum þetta: Þrátt fyrir smá-
vegis yfirsjónir, þá er bókin fyrir-
myndarverk, jafnvel einstætt verk.
Votta ég höfundum verksins, þýð-
anda þess og útgefanda dýpsta þakk-
læti mitt fyrir mikið og óeigingjarnt
afrek.
Ingimar Óskarsson.
*
Þórbergur Þórðarson:
UM LÖND OG LÝÐI. 247 bls.
Útgef. Helgafell. Reykjavík
1947.
Þórbergi hefur lengi verið við bmgð-
ið fyrir það, hve gaman hann hefði
af að segja sögur, bæði af sér og
náunganum, og hvílíkur frásagnar-
snillingur hann væri, og má segja,
að honum förlist ekki í því með aldr-
inum. Þetta annað bindi af sjálfs-
ævisögu hans má heita eintómt safn
smásagna og skrýtlna, frá upphafi
til enda, og þó að ekki sé vítt yfir
farið í landfræðilegum skilningi, að
mestu leyti aðeins um Suðursveit, en
svigrúmið í tímanum því stærra, því
að ekki er aðeins sagt frá því fólki,