Félagsbréf - 01.07.1958, Síða 13

PÉLAGSBRÉP
9
Einn sinni, árið 1923, hitti ég í Berlín einkennilegan mann, sem
átti sér þá, þennan kalda vetur á verðbólgueymdarárunum, fyllilega
nothæfa en ekki sérlega frumlega lieimspekikenningu. Aðferð lians
til að ná einhverri ánægju úr hrollinum var einföld. Hann sagði:
Þegar ég liátta á kvöldin í ísköldu herberginu, vef ég teppinu vand-
lega utan uni mig. Þegar mér er orðið sæmilega hlýtt, þá sting ég
öðrum fætinum út undan teppinu og læt mér kólna á honum dá-
litla stund, — það er svo notalegt á
eftir að finna ylinn undir teppinu.
Þessi maður vissi hvað liann söng.
Hann liafði lifað það flest, sem Evrópu-
tnaður gat reynt frá upphafi fvrri heims-
styrjaldar til ársins 1923. Ekki er held-
ur erfitt að gera sér í liugarlund, hvað
fyrir hann liefur komið eftir 1933,
frjálslyndan og róttækan höfund. Ég
ímynda mér, að liann liafi viljað finna
það, minna sjálfan sig á það, að ekki
var alls staðar notalegur ylur og öryggið
aðeins stundarfyrirbrigði.
Þannig er þessu einnig farið nú. Sá
þjáninganna efniviður, sem höfundi
býðst á sjötta tug tuttugustu aldarinnar,
verður ekki mældur eða veginn. Hann
hlýtur, liann verður að skyggnast þar Eyvind Johnson.
tnn, en samt á hann að minni liyggju
ekki mikinn siðferðilegan rétt á því að boða vonleysi og bráða
glötun. Það er einnig til annað yrkisefni. Það er hinn virki dag-
ur starfsins, dagur kyrrlátra anna eða óróa og ákafa við störf
handar og huga. Höfundurinn getur glímt við umhverfið, og liann
getur sótt yrkisefni í náttúruna, í ævintýri sjávar, skóga og
fjalla, í sveitalífið, ferðalög og þá sögu, sem kennir okkur eitt-
hvað um nútímann. I lieimi starfsins er þjáning til en einnig
afgangsgleði, öryggisforði, sem kalla má liamingju, og enn er
fleira til að vinna úr, til dærnis gleði liópsins, ánægjan af samvistum
við aðra, ástaryndi karls og konu og gleðistundir á lieimilinu. Þess
vegna eiga menn ekki rétt á því að lialda því fram að heimurinn
sé svo fullur af þrautum, að allt sé hégómi og úr verði bara stríð
°g pest og einhvers konar víti að síðustu.