Fréttatíminn - 16.05.2014, Qupperneq 32

É
g man þegar ég var sex ára
og tilkynnti að ég ætlaði
að verða kokkur þegar ég
yrði stór,“ segir Þórir sem
hefur alla tíð verið haldinn
matarástríðu og alltaf liðið best í hlut-
verki gestgjafans. Það er eiginlega
ótrúlegt að hlusta á hann telja upp
alla staðina sem hann hefur komið að,
stofnað eða rekið í gegnum tíðina. Eftir
að hafa verið í læri á Matstofu Austur-
bæjar og Hótel Loftleiðum, fluttist hann
til Bandaríkjanna og kokkaði víðs-
vegar um þau. Kom svo heim og opnaði
Trilluna í Ármúla. Eftir það ævintýri
opnaði hann fyrsta íslenska hamborg-
arastaðinn í Reykjavík, Winnys, en
keypti svo Matstofuna sem hann rak
i nokkur ár og loks rak hann veislu-
þjónustu og mötuneyti í Ártúni. „Það
var ansi skemmtilegt tímabil og mjög
góð afkoma af þeim stað. Það komu
um 150 manns þangað í hverju hádegi.
En með tímanum fór þetta að verða
frekar tilbreytingarlaust starf. Maður
þekkti orðið alla sem komu þar inn og
maturinn var meira og minna alltaf sá
sami, þetta var orðin of mikil rútína
og mig farið að langa til að takast á við
nýtt verkefni.“
Gat ekki unnið í „kommúnista-
landi“
Hluti af kúnnunum í veisluþjónust-
unni voru sendiráðin, þar á meðal það
tékkneska og það kom að því að þeim
hjónum bauðst íbúð í vikutíma í Prag.
Þetta var árið 1989, sumarið fyrir
byltinguna. „Okkur fannst þetta algjört
snjallræði og ákváðum að drífa okkur.
Meðan á þessari dvöl okkar stóð röltum
við nokkrum sinnum inn á veitingastað
sem kallaðist „Gullna sverðið“. Í þá
daga voru allir veitingastaðir reknir af
yfirvöldum og hvert hverfi í Prag hafði
sinn stað sem rekinn var af bæjarfélög-
unum. Ég fer eitthvað að spjalla við
þann sem rak staðinn, segi honum að
ég hafi hátt í 30 ára reynslu í bransan-
um og að mér finnist hann nú geta gert
ýmislegt betur á staðnum. Hann biður
mig um aðstoð en ég segist ekkert geta
gert fyrir hann meðan aðstæður eru
svona í landinu og bið bara guð um að
geyma hann í sínu kommúnistalandi.
En ég skil samt eftir nafnspjald hjá
honum.“
Þórir kom heim eftir sína fyrstu viku
í Tékklandi og fylgdist auðvitað með
falli kommúnismans í gegnum fjöl-
miðla hér heima, löngu búin að gleyma
nafnspjaldinu. „Byltingin hefst þann 17.
nóvember en á aðfangadag heldur svo
Vaclav Havel, nýkjörinn forsetinn, ræðu
þar sem hann segir að nú þurfi landinn
að nýta sér alla þá hjálp sem gæfist, að
fólk skuli ekki að hika við að leita sér
hjálpar hvert sem er. Stuttu síðar hring-
ir síminn og á bjagaðri ensku segir sá
sem ég hafði skilið nafnspjaldið eftir
hjá; „You promise help me?“
Fyrst til að stofna veitingahús í
Prag eftir fall kommúnismans
Stuttu síðar fer Þórir út, kaupir veit-
ingastaðinn og þau hjónin, Þórir og
Ingibjörg Jóhannsdóttir, Ía, gerast þar
með fyrstu útlendingarnir til að kaupa
veitingarekstur í nýstofnuðu tékk-
neska lýðveldinu. Staðurinn varð einn
sá vinsælasti í Prag um leið og hann
opnaði. Þetta var fyrsti staðurinn í Prag
til að vera með úrval af fiski, en ég flutti
hann beint inn frá Íslandi. Þetta var
svona „fine dining“ staður, staðsettur
í miðju sendiráðshverfinu svo kúnn-
arnir voru oft þekktir pólitíkusar. Ég
var með nokkra þekkta fastakúnna, þar
á meðal Vaclav Havel og Shirley Temple
Black, fyrrum kvikmyndastjörnu og þá
sendiherra Bandaríkjanna í Tékklandi.
Hún kom alltaf á laugardögum klukkan
fimm ásamt manni sínum og borðaði
hjá mér. Við urðum ágætis félagar.“
Eftir að hafa rekið „Gullna sverðið“
í rúmt ár kom upp ágreiningur á milli
Þóris og meðeigandans sem varð til
þess að Þórir dró sig úr rekstrinum.
Þau hjónin ákváðu að fara í langt
ferðalag, fara heim til Íslands en slaka
á í leiðinni og skoða Evrópu. „Svo
erum við eitthvað að dóla okkur á Ítalíu
þegar ég hugsa, „Nei andskotinn, þetta
gengur ekki. Ég verð að prófa að gera
þetta sjálfur áður en ég fer heim.“ Við
tökum U-beygju, keyrum aftur til baka
og nokkrum mánuðum síðar eigum við
veitingastaðinn Restuarant Reykjavík,
á besta stað í Prag.“
Restaurant Reykjavík
„Þetta var svakalegt ævintýri en líka
ofsalega erfitt. Kerfið var ennþá svo
gamaldags og seint í svifum og ennþá
fullt af hlutum sem ekki mátti gera.
Enn var við lýði að fylgja opinberri
kokkabók eftir í uppskriftum en við
vorum til dæmis með carpaccio á mat-
seðlinum sem var ekki í þessari biblíu
þeirra. Þar að auki var bannað að selja
hrátt kjöt. Svo komu reglulega eftir-
litsmenn að fylgjast með öllu sem við
gerðum. En staðurinn gekk eiginlega
bara eins og í lygasögu. Fyrsta dag-
inn myndaðist röð fyrir utan staðinn
sem hélst þar í tvö ár. Það var fullt alla
daga.“
Fyrsta árið ráku Þórir og Ía heimili
á tveimur stöðum. „Við vorum mikið
að fara á milli Íslands og Tékklands en
börnin okkar, Soffía og Gunnar Egill,
voru þá í menntaskóla. Á endanum
fluttum við alveg yfir en börnin kláruðu
menntaskóla hér heima. Við áttum
þarna ótrúlegan gæðatíma saman, fjöl-
skyldan, því börnin okkar höfðu alltaf
áhuga á því sem við vorum að gera. Þó
að þau væru í skóla hér heima voru þau
alveg jafn mikill hluti af þessu ævintýri.
Þau voru hjá okkur í öllum fríum og
á endanum hugsa ég að við höfum átt
fleiri samverustundir en margar aðrar
fjölskyldur. Þetta var dásamlegur tími
sem efldi okkur og gerði að sterkari
fjölskyldu fyrir vikið.“
Heimilið varð hálfgert sendiráð
Árið 1992 var Þórir svo skipaður ræðis-
maður Íslands í Tékklandi og því fylgdu
fleiri ævintýri. „Við hjónin höfðum
alltaf notið þess að vera gestgjafar
þannig að þegar ég verð ræðismaður
þá eiginlega breytist heimilið í hálfgert
sendiráð. Ég held ég hafi nú gert þetta
öðruvísi en venjan er í dag. Það komu
svo margir og við tókum á móti svo
mörgum. Ef það komu hópferðir frá Ís-
landi þá buðum við fólkinu heim til að
bjóða það velkomið. Við höfum örugg-
lega boðið um þúsund manns heim á
ári hverju en ég held að fólk hafi ekkert
gert sér grein fyrir því að þetta var
ólaunað starf,“ segir Þórir sem hlær og
hugsar greinilega með mikilli hlýju til
þessa tíma. Hann skapaði ýmsar hefðir
sem enn haldast í Prag. Til að mynda
kom hann því tl leiðar að öll Norður-
löndin, ásamt Eystarsaltslöndunum,
héldu saman upp á þjóðhátíðir sínar ár
hvert. Sá siður er enn við lýði í Prag.
„Þar sem ég skipulegði þetta oftast þá
lentu hátíðarhöldin nú oftast í byrjun á
17. júní,“ segi Þórir og hlær.
Þar að auki bauð hann alltaf öllum
norrænu sendiherrunum auk Eystra-
saltslandanna í kvöldmat fyrir jólin.
„Þarna var bara verið að fara yfir stöð-
una og þetta voru sko alvöru matarboð,
Lífið fer í hringi
Eftir að hafa rekið nokkra veitingastaði á Íslandi flutti Þórir Gunn-
arsson til Prag þar sem hann rak hinn margfræga Restaurant
Reykjavík og var ræðismaður Íslands. Þegar Ía, lífsförunautur hans
og samstarfskona í einu og öllu, féll frá, ákvað hann að flytja heim.
Það kom ekki mörgum á óvart, sem til hans þekkja, að stuttu síðar
var hann kominn á fullt í veitingahúsareksturinn aftur. Nú hefur
hann opnað Jörund, öl og matstofu í Austurstræti.
Þórir Gunnarsson veitingamaður er kominn heim frá Prag og hefur opnað nýjan veitingastað í Austurstræti, Jörund.
Ljósmynd/Teitur
í svona „Babetts Gestebud“ fíling.
Ég sá alltaf um matinn og Ía puntaði
og sá stundum um desertinn. Ég var
góður í öllu þessu grófa en svo kom Ía
alltaf eftir á og setti punktinn yfir i-ið.
Við pössuðum bara svo vel saman og
höfðum svo gaman af því að vera gest-
gjafar.“
Fluttu í Paradís
Eftir að veitingareksturinn var
kominn á skrið fór Þórir að svipast
um eftir næsta verkefni. „Alltaf verð
ég að leita mér að einhverju aðeins
meira. Mér finnst bara svo gaman að
framkvæma, að byggja eitthvað upp
frá grunni og sjá það vaxa. Svo er mér
eiginlega alveg sama hvað verður um
það í framhaldinu, þegar ég er búinn
að sleppa tökunum.“
Þau hjónin höfðu lengi látið sig
dreyma um að flytja út fyrir borgina
og það kom að því að þau keyptu sér
búgarð með gömlum rústum á, af
greifa sem hafði nýlega endurheimt
eignir fjölskyldunnar eftir fall komm-
únismans. „Þá héldu vinir okkar að
við værum endanlega orðin galin. Á
landinu voru rústir nokkurra gamalla
húsa og upphaflega hugmyndin var
að endurgera öll húsin og gera hótel
á svæðinu. Tveimur árum eftir að við
keyptum og höfðum endurgert fyrsta
húsið, fluttum við inn. Ég man þegar
við vöknuðum fyrsta morguninn
okkar þarna og hugsuðum, „Nei, hér
getum við ekki gert fleiri breytingar,
því það væri ómögulegt að skemma
þessa kyrrð.“ Þá tókum við enn eina
U-beygjuna og ákváðum hætta við
hótelið og eiga þessa paradís út af
fyrir fjölskylduna og nánustu vini.“
Veikindin sem breyttu öllu
„Maður stjórnar ekki alltaf lífinu,“
segir Þórir þegar ég spyr hann út í
heimkomuna. „Eftir að konan mín lést
langaði mig ekki að vera einn með
hundinum í 900 fermetrum. Ég þurfti
að finna mér eitthvað nýtt að gera.
Eitthvern nýjan tilgang sem gæfi mér
ástæðu til að vakna á morgnana. Ég
valdi ekki að vera einn eftir hér en
ég ákvað á ákveðnum tímapunkti að
reyna að gera mitt besta úr því. Þetta
er ekki alltaf auðvelt en það verða
bara allir að vinna í sínum málum.“
Ía veiktist af krabbameini árið 2008
Hann biður
mig um að-
stoð en ég
segist ekkert
geta gert fyrir
hann meðan
aðstæður eru
svona í landinu
og bið bara
guð um að
geyma hann í
sínu kommún-
istalandi.
32 viðtal Helgin 16.-18. maí 2014