Sveitarstjórnarmál - 01.12.1941, Blaðsíða 15

SVEITAHSTJÓRNARMÁL
11
landinu. Var málinu þá komið í það
horf, að við var unandi.
Á árinu 1938 fékk þessi sjóður tekjur
í fyrsta sinn, og var það ár jöfnuð til
fulls fátækraframfærslan eins og fram-
færslulögin ákváðu fyrir bæði árin 1936
og 1937, en þangað tií hafði jöfnun alltaf
farið franr tveim árum eftir að reikning-
ar voru gerðir, svo það jók enn erfið-
leika sveitarfélaganna. Annars er það of
langt mál hér að gefa fullkomna lýs-
ingu og útskýringu á jöfnunarfyrir-
komulaginu. En það er eitt af þeim mál-
um, þar sem við Islendingar erum á
undan öllum þeim þjóðum, sem ég hef
spufnir af, og fullkomlega þess vert, að
menn kynnist því til fullrar hlítar.
Það er fyrst á síðastliðnu ári, sem
telja má, að því markmiði sé að fullu
náð, að fullkomin fátækrajöfnun geti
frarn farið eftir ákvæðum framfærslu-
laganna, þannig að eins árs framfærsla
yrði jöfnuð þegar að því ári liðnu, er
hún féll til á. Má líka telja, að nú sé
sæmilegt lag koinið á útfyllingu og send-
ingu skýrslna frá hreppsnefndum og
bæjarstjórnum. Þó var á síðasta ári —
1939 — þar tvennt við að athuga, sem
endilega þarf að komast í lag. Annað er
það, að skýrslurnar koma of seint frá
sveitarstjórnum, svo útreikningur jöfn-
unarfjárins dregst fyrir það of lengi.
Hitt er, að þau hreppsfélög, sem enga
eða litla framfærslu hafa og vita því,
að þau fá ekkert fé frá Jöfnunarsjóði,
senda engar skýrslur né tilkynningar,
lieldur svara alls engu. Er þetta ótækt,
því enginn getur vitað, hvort ástæðan er
sú, að engin framfærsla var, eða hún er
sú, að skýrsla hafi misfarizt, reikningar
séu í ólestri eða einhver önnur gild or-
sök liggi til vöntunarinnar. Við það, að
sýslumenn hafa gengizt í málið, hefur
tekizt að fá þetta upplýst víðast hvar, en
slíks ætti ekki að þurfa og kemur von-
andi ekki fyrir i framtíðinni.
Því miður er það svo, að ýmsar
mikilsverðar upplýsingar vantar í
skýrslur þær, sem berast frá hrepps-
nefndum og hæjarstjórnum um þessi
mál, til þess að fullkomið yfirlit fáist.
Er það að verulegu leyti sök oddvitanna
og bæjarstjórnanna, því þeir láta undir
höfuð leggjast að fylla út sumar skýrsl-
urnar í hreppsreikningunum, og sumir
gera það skakkt, en auk þess hafa eyðu-
blöðin, sem þeim hafa verið send vegna
jöfnunarsjóðsins, ekki dálka fyrir ýmsar
nauðsynlegar upplýsingar. Þetta stafar
af því fyrst og fremst, að annarra upp-
lýsinga hefur ekki verið leitað en þeirra,
sem nauðsynlegar voru til þess að lit-
reikningur jöfnunargjaldsins gæti orðið
sem réttastur.
Þannig liggja til dæmis enn ekki full-
nægjandi skýrslur fyrir um það, hve
margir menn hafa notið framfærslu-
stvrks í landinu 1938. Það eru heldur
ekki fullnaðarskýrslur til um, af hvaða
orsökum framfærslustyrkurinn er veitt-
ur, og fleira, sem nauðsynlegt er, að upp-
lýst sé, til þess að rétt mynd fáist
af fátækraframfærslunni í landinu. Úr
þessu mun nú reynt að bæta eftirleiðis,
og er þess að vænta, að oddvitarnir og
bæjarstjórarnir bregðist vel við um að
senda útfylltar, rétt og vel, skýrslur þær
og eyðublöð, er þeim verða send nú í vet-
ur. Mun þá fást rétt mynd af heildar-
framfærslunni i landinu. Hreppsnefndir
og bæjarstjórnir verða að hafa það hug-
fast, að þær eru opinber stjórnarvöld,
sem falið er af ríkisvaldinu að fara með
tiltekin mál á ákveðnum svæðum, og að
störf þeirra eru einn þýðingarmesti þátt-
L urinn i opinberu lifi þióðarinnar. Þeirra
metnaður á því fyrst og fremst að vera
sá, að þær sýni í öllu, að þær séu hlut-
verki sínu vaxnar og vilji rækja það
sem bezt.
Ég mun þá vikja að því, sem sjá má
af skýrslum þeim, er fyrir liggja nú um
fálækraframfærsluna 1938.
Það fé, sem á árinu 1938 var hér á
landi varið til fátækraframfærslu, nam
samtals 3 millj. 278 þúsund og 962 krón-
um, og er það 87 þúsund 576 krónum