Sveitarstjórnarmál - 01.02.1975, Blaðsíða 31

valdsins á einn stað sé ekki æskilegur, og nauð-
synlegt sé, að dreifa valdinu meira og auka á
þann hátt vald sveitarfélaganna eða hinna ýmsu
landshluta.
Á síðustu árum liafa því komið upp hug-
myndir um nýja umdæmaskiptingu, annarsvegar
stækkun hreppa með sameiningu þeirra og hins
vegar myndun landshlutasamtaka á vegum sveit-
arfélaganna. Einnig eru uppi hugmyndir um
gleggri verkaskiptingu á milli ríkisins og sveit-
arfélaganna.
Viðleitni til að efla
sveitarfélögin
Það verður naumast sagt, að löggjafinn liafi
tekið það tillit til hinna nýju viðhorfa í sveit-
arstjórnarmálum, sem gera hefði mátt ráð fyrir.
En hér hafa verið mörg ljón á veginum.
Nefnd sú, sem undirbjó núgildandi sveitar-
stjórnarlög nr. 58 frá 1961, ræddi ítarlega þá
hugmynd að stækka sveitarfélögin verulega og
fækka þeim. Um þetta segir svo í atliugasemdum
nefndarinnar með frumvarpinu. „Eitt veigamesta
grundvallaratriði, sem gera verður grein fyrir
við endurskoðun sveitarstjórnarlaga, er það, hvort
breyta skuli mörkum sveitarfélaganna. Kemur
þá einkum til atliugunar, hvort eigi sé rétt að
stækka sveitarfélögin og fækka þeim. Mörg rök
má leiða að því, að slík grundvallarbreyting sé
æskileg. Með bættum samgöngum og hinni miklu
útbreiðslu talsímans ætti að vera auðvelt að
stækka sveitarfélögin. Eins og þessum málum er
nú víða háttað, er áreiðanlega auðveldara fyrir
eina sveitarstjórn að annast innheimtu og önnur
sveitarstjórnarmál í tveimur eða fleiri hreppum,
þar sem staðhættir leyfa, en áður var í einum
hreppi. Af þessum sökum væri vissulega auðvelt
að sameina ýmsa hreppa. Þá er jjað mikill kost-
ur við stærri sveitarfélögin, að þau mundu reyn-
ast mun sterkari í sókn og vörn í málefnum
sveitarfélagsins".
Nefndin ritaði öllum sveitarstjórnum og lagði
fyrir þær ýmsar spurningar.' 168 sveitarstjórnir
svöruðu.
„Spurningunni um stækkun sveitarfélaganna
svöruðu sveitarstjórnirnar þannig: Nei sögðu 100,
já sögðu 39 og 29 svöruðu ekki eða óljóst.
Þrátt fyrir ýmsar ástæður, sem mæla mjög
sterklega með stækkun sveitarfélaganna, taldi
nefndin ekki fært að leggja til, að slíkar grund-
vallarbreytingar yrðu gerðar gegn vilja flestra
sveitarstjórna í landinu".
Þetta lagafrumvarp nefndarinnar var síðan
samþykkt á Alþingi með óverulegum breyting-
um. Varð nú við svo búið að standa um skeið.
En mál jjetta var þó jafnan á dagskrá fulltrúa-
ráðsfunda Sambands íslenzkra sveitarfélaga
næstu árin. Enn fremur var jjar rætt um að
mynda stærri yfirumdæmi en sýslurnar eru nú.
Við borðið næst sitja Halldór Magnússon, oddviti Súðavíkurhrepps;
Guðmundur Kristjánsson, bæjarstjóri í Bolungarvik, og lengst til
hægri Ólafur Sigfússon, oddviti Hvolhrepps. Fjær sjást m. a. talið
frá vinstri: Guðmundur Karl Jónsson í félagsmálaráðuneytinu; Bjarni
Þórðarson, bæjarfulltrúi í Neskaupstað; Jón Gauti Jónsson, sveitar-
stjóri á Hellu; Halldór Benediktsson, oddviti Seyluhrepps; Vern-
harður Sigurgrímsson, oddvití á Stokkseyri, og bak við hann
Stefán Guðmundsson, oddviti Hraungerðishrepps; Ásmundur Eiriks-
son, oddviti, Grímsnesi; Bjarni Jónsson, oddviti Helgafellssveitar;
Ragnar Jónsson í Þingvallasveít; Ársæll Hannesson, oddviti Grafn-
ingshrepps og Sigurður Helgason, bæjarfulltrúi í Kópavogi.
Samkvæmt áskorun fulltrúaráðsins á fundi sínum
árið 1966 skipaði félagsmálaráðherra nefnd hinn
27. mai 1966 til jress að endurskoða skiptingu
landsins í sveitarfélög með Jiað fyrir augum að
sameina sveitarfélögin, einkum liin smærri þeirra
og stækka jsau þannig. Þá var nefndinni enn
fremur falið að athuga, hvort ekki væri rétt að
breyta sýsluskipaninni með jjað fyrir augum að
taka upp stærri lögbundin sambönd sveitarfélaga
en sýslufélögin eru nú.
Nefnd ]>essi samdi frumvarp til laga um sam-
einingu sveitarfélaga. Afgreiddi nefndin frum- 25
SVEITARSTJÓRNARMÁL