Sveitarstjórnarmál - 01.08.1976, Blaðsíða 22

172
í Svíþjóð að fornu. Var þar lagður bjálki ofan á
bjálka, sem læstir voru saman á hornunum á
sama liátt og sperrur. Sá einn munur er, að í
Turnhúsinu er höggvinn viður, en í hinum fornu
liúsum var óunninn viður. Veggjahæð var mjög
lítil, en ris mikið.“
Sigfús H. Andrésson, sagnfræðingur, telur mjög
líklegt, að húsið sé búið til í Moss í Noregi, en
sá bær er við Oslofjörð. Konungsverzlunin liafði
nefnilega föst viðskipti þar og flutti jafnan timb-
ur beint þaðan til suður- og vestur-hafnanna á
íslandi. Því má svo bæta við, að í einokunar-
samningunum við kaupmenn allt frá árinu 1721
voru þeir hvattir til að kaupa timbur í Noregi,
og jafnframt tekið fram, að þeim sé leyfilegt að
láta höggva þar til hús.
Á árunum 1784—1785 rak konungur enn verzl-
un á ísafirði, konungsverzlunina síðari, og styrk-
ir það tilgátu Sigfúsar, að Turnhúsið sé tilhöggv-
ið í Noregi, en sami byggingarstíll mun hafa
tíðkazt í Noregi og Svíþjóð.
Flutningur á upprunalegan stað
Hæstakaupstaðarhúsið hefur verið stækkað um
þriðjung, eins og áður er sagt. Samtímateikning-
ar eru til af þessu húsi, og hefur stjórn Byggða-
safnsins lagt til, að það verði flutt niður í
Neðstakaupstað og reist þar í upprunalegri mynd.
Myndi það örugglega sóma sér vel í samfélagi
með liúsurn einokunarverzlunarinnar og mynda
skemmtilega heild með þeim. Það er þýðingar-
mikið, að búið sé í þessum húsum, svo að þau
varðveitist betur. Er af þeim sökum æskilegt, að
Hæstakaupstaðarhúsið verði flutt, svo að liægt sé
að búa í þrem liúsum á staðnum, þar sem liúsin
standa alllangt frá annarri byggð á eyrinni.
Það er einnig tillaga stjórnar Byggðasafnsins,
að fyrst verði stefnt að endurbótum á Turnhús-
inu og safnið fái það til afnota til varðveizlu og
geymslu stærri muna, einkanlega frá véla- og
tækniöld. Það kallar á mikið húsrými, og væri
Turnhúsið kjörið til þeirra nota. Einnig höfum
við sett fram þá hugmynd, að á efri hæðinni verði
Faktorshús byggt árið 1765. Húsið er fríðað.
Tangagata 29 á ísafirði.
Sölubúð eða krambúð, byggð árið 1757 eða 1761. Finnur Jóns-
son, ráðherra og síðar Birgir Finnsson, alþíngisforseti, bjuggu í
þessu húsi.
SVEITARSTJÓRNARMÁL