Sveitarstjórnarmál - 01.08.1976, Blaðsíða 23

Turnhús byggt árin 1784—1785. HúsiS er friðaS.
innréttuð lítil veitingastofa, þar sem safngestir
gætu keypt sér veitingar, þegar safnið er opið.
Mér hefur að vonum orðið tíðrætt um gömlu
verzlunarhúsin á ísafirði og varðveizlu þeirra,
enda tel ég, að þau séu ein merkilegasta menn-
ingararfleifð, sem bæjarfélagið ræður yfir.
Tekst að varðveita gamla
bæjarhlutann?
„Fleira er merkilegra húsa á ísafirði," segir
Hörður Ágústsson, skólastjóri, í ágætri grein,
sem hann ritaði í Birting árið 1962. Eins og ég
gat um í upphafi máls míns, tóku bæir eða kaup-
tún fyrst að myndast liér á landi eftir miðja 19.
öld, og það er ekki fyrr en á fyrsta áratug þessarar
aldar, sem veruleg fjölgun verður í bæjunum.
Þannig fjölgaði íbúum ísafjarðar úr 1.067 í 1.854
á fyrsta áratug aldarinnar (1900—1910). Er mikill
fjöldi íbúðarhúsa, sem stendur neðst á eyrinni
einmitt byggður um þetta leyti, fyrir og eftir
aldamótin, og myndar hann nokkuð samfellda
heild. Mjög væri æskilegt, ef takast mætti að
varðveita þennan hluta bæjarins litt skemmdan,
því að hann sýnir okkur í hnotskurn, livernig
húsakostur sjómanna og verkamanna var á fyrstu
árum vélbátaútgerðarinnar á íslandi. Því miður
verð ég að láta í Ijósi vissar efasemdir um, að
þetta megi takast. Liggja til þess ýmsar ástæður.
Eins og geíur að skilja voru flest þessara húsa
byggð af miklum vanefnum, og er húsrými því
allt mjög þröngt. Það uppfyllir því engan veginn
þær kröfur, sem ungt fólk í dag gerir til húsrým-
is, enda eru flestir íbúar þessara húsa komnir yfir
miðjan aldur. Þeir, sem búa í þessum húsum,
vilja gjarnan endurbæta þau og breyta þeim,
eftir því sem efnahagur leyfir. Það fyrsta, sem þá.
er ráðizt á, eru gluggapóstar og hurðir. Það er
ódýrara að kaupa eina stóra rúðu heldur en sex
litlar, og það er margfalt ódýrara að kaupa hurð
af lager hjá hurðaverksmiðju heldur en að láta 173
SVEITARSTJÓRNARMÁL