Sveitarstjórnarmál - 01.08.1976, Blaðsíða 25

VATNSÞÖRF
Eftir Jón Ingimarsson, verkfræðing og
Þórodd F. Þóroddsson, jarðfræðing hjá Orkustofnun
Formáli
Raforkumálaskrifstofan, síðar Orkustofnun,
hefur nú urn langt árabil veitt mörgum byggð-
um og einstaklingum ráðgjafarþjónustu varð-
andi neyzluvatnsöflun, og liefur sú starfsemi stöð-
ugt farið vaxandi. Að mestu hafa þessi störf ver-
ið unnin af einstökum sérfræðingum stofnunar-
innar, og hefur Jón Jónsson, jarðfræðingur, átt
þar langstærstan lilut að máli. Eftir að Jarð-
könnunardeild Orkustofnunar tók til starfa árið
1971, hefur hún beint starfsemi sinni að neyzlu-
vatnsmálum almennt, auk Jress sem hún hefur
unnið að rannsóknum fyrir fjölmörg bæjar- og
sveitarfélög. Við Jjær athuganir hefur það komið
æ betur og betur í ljós, hvað lítið er vitað um
raunverulega vatnsjrörf til heimilisnota og til
hvers konar atvinnurekstrar. Að frumkvæði
Stefáns Arnórssonar hóf Jarðkönnunardeild að
safna gögnum um almenna neyzluvatnsþörf. Ár-
ið 1975 vann Jón Ingimarsson, verkfræðingur,
að þeirri gagnasöfnun með aðstoð Þórodds Þór-
oddssonar, jarðfræðings. Þessi skýrsla er árangur
þeirrar söfnunar, og er hún hugsuð sveitarstjórn-
um og hönnuðum vatnsveitna til aðstoðar.
Flestar talnalegar upplýsingar eru fengnar úr
erlendum ritum, eins og skýrslan ber með sér, en
reynt hefur verið að samræma þær íslenzkum
aðstæðum, eftir Jrví sem mögulegt hefur verið.
Leitað hefur verið álits og umsagna fjölmargra
einstaklinga og stofnana, sem unnið hafa að
neyzluvatnsmálum. Færurn við Jjeim öllum okk-
ar beztu Jjakkir fyrir alla þeirra mikilsverðu að-
stoð. Við óskum þess, að skýrsla þessi megi verða
vatnsveitumálum landsmanna til gagns og vel-
farnaðar.
Guttormur Sigbjarnarson.
I. Inngangur
Þessi skýrsla fjallar um vatnsjjörf til heimilis-
nota, nota í þágu ýmiss konar atvinnureksturs
og til opinberrar Jjjónustu (sjúkrahús, sundlaug-
ar o. fl.).
Tilgangurinn er að setja fram tölur urn vatns-
þörf, sem sveitarstjórnir og aðrir gætu haft til
hliðsjónar við frumáætlanagerðir vegna vatns-
veitna, s. s. nauðsynlega stærð vatnsbóla.
Það, sem hér verður kallað vatnsjjörf, eru ekki
nauðþurftir, heldur Jjað, sem auðveldlega á að
vera liægt að kornast af með, án beinnar spar-
semi.
Það skal strax tekið fram, að allar tölur um
vatnsþörf eru mjög breytilegar milli landa og
staða innanlands, einkum vatnsþörf til heimilis-
nota.
Tölur um vatnsjjörf hafa verið breytilegar og
yfirleitt vaxandi með tímanum. Þetta stafar bæði
af auknum Jjægindum og auknum hreinlætis-
kröfum. Vegna mikilla erfiðleika við vatnsöflun
víða í heiminum er Jjó reynt að gera vélar og
tæki Jjannig úr garði, að vatnsþörfin minnkí.
Eftir megni verður notazt við innlendar tölur
um vatnsþörf. Miklir erfiðleikar eru liins vegar
við öflun þeirra. Víðast hvar er vatn ekki selt
eftir mæli. Algengt er, að Jjað vatnsmagn, sem
SVEITARSTJÓRNARMÁL