Morgunblaðið - 07.12.2011, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. DESEMBER 2011
Í vetrarskrúða Gullfoss er vinsælt myndefni, ekki síst þegar hann er í klakaböndum. Mjög kalt var á landinu í gær, einkum á Norðurlandi. Mest frost mældist við Mývatn, eða 27,3 stig.
Rax
Það hefur verið yfirlýst
markmið velferðarráðherra að
bæta eigi aðgengi íbúa lands-
byggðarinnar að sérfræðilækn-
isþjónustu. Þetta hefur margoft
komið fram í gögnum frá ráðu-
neytinu og viðræðum ráðherra
við lækna. Því kom það veru-
lega á óvart í vikunni að heyra
fréttir af því að leggja ætti
Sjúkrahús Vestmannaeyja nið-
ur.
Eins og kunnugt er eru sam-
göngur milli lands og Eyja ótryggar og
þess vegna hefur verið sérstaklega mik-
ilvægt fyrir íbúa Vestmannaeyja að þar sé
rekið sjúkrahús sem getur sinnt allflestum
bráðatilfellum. Fram til þessa hafa verið
starfandi á sjúkrahúsinu skurðlæknir, svæf-
ingalæknir og lyflæknir sem hafa tryggt
nauðsynlega bráðaþjónustu fyrir íbúa Vest-
mannaeyja ásamt heilsugæslulæknum á
staðnum.
Nú hefur ráðuneytið sett fram kröfu um
40 milljóna króna niðurskurð á sjúkrahúsið
í viðbót við niðurskurð fyrri ára. Ljóst er að
ómögulegt verður fyrir sjúkrahúsið að
standa við þennan niðurskurð nema með af-
drifaríkri skerðingu á þjónustu við íbúana.
Mannekla og landflótti hrjáir nú heil-
brigðisþjónustuna í landinu. Alvarlegastur
er vandinn líklega á landsbyggðinni en þar
vofir einnig yfir hálfopinber stefna stjórn-
valda um að gera róttækar breytingar á
skipan heilbrigðisþjónustunnar í þá veru að
í framtíðinni verði aðeins tvö deildaskipt
sjúkrahús starfandi í landinu, Landspítalinn
í Reykjavík og Fjórðungssjúkrahúsið á Ak-
ureyri. Þegar þessu er síðan fylgt eftir með
miskunnarlausum niðurskurði
þá eru skilaboðin skýr til
þeirra sem gætu verið að hug-
leiða það að flytja til landsins
og sérlega að starfa utan
stærstu þéttbýliskjarnanna.
Þessi stefna virðist vera í
hróplegu ósamræmi við það yf-
irlýsta markmið velferð-
arráðherra að jafna aðgengi
landsbyggðarfólks að sér-
fræðilæknisþjónustu. Eina leið-
in til að tryggja nauðsynlega
sérfræðilæknisþjónustu við
íbúa á landsbyggðinni er að þar sé aðstaða
til þess að sinna henni og tækifæri fyrir
sérfræðilækna að starfa í stærstu sérgrein-
unum, lyflækningum og skurðlækningum.
Samgöngur á Íslandi eru víða það ótrygg-
ar að allt tal um að hafa aðeins tvo spítala í
landinu gengur ekki upp. Bættar sam-
göngur munu vafalaust leiða til þess að ein-
hver samþjöppun geti orðið í sjúkra-
húsþjónustunni á landsbyggðinni en sú
þróun tekur tíma og skynsamlegt er að rasa
ekki um ráð fram í þessum efnum. Ráða-
menn verða að átta sig á þessum stað-
reyndum og vinda ofan af óraunhæfum nið-
urskurði.
Eftir Stein Jónsson
» Samgöngur á Íslandi
eru víða það ótryggar
að allt tal um að hafa aðeins
tvo spítala í landinu gengur
ekki upp.
Steinn Jónsson
Höfundur er læknir og á sæti í stjórn
Læknafélags Íslands.
Verður Sjúkrahús Vest-
mannaeyja lagt niður?
„Meðal bóka sem út koma nú
fyrir jólin er að finna bók eftir
Óla Björn Kárason blaðamann,
sem hann nefnir „Síðasta vörnin“
og á þá við stofnunina sem ég
starfa við, Hæstarétt Íslands. Í
bókinni fjallar höfundur um at-
burði í stjórnmálum og viðskipta-
lífi þjóðarinnar síðustu árin fyrir
hin þungu áföll sem skullu á
haustið 2008 og ræðir um hvort
dómar Hæstaréttar frá þessum
tíma hafi átt þátt í að skapa skil-
yrði fyrir þeirri háttsemi í bankarekstri og
viðskiptum sem leiddi til þessara áfalla.
Hann gagnrýnir meðal annars úttektina sem
birtist í skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis
fyrir að þar skuli ekkert vera fjallað um
starfsemi dómstólanna. Þá telur höfundur
pott brotinn í aðferðum við að skipa nýja
dómara í Hæstarétt, einkum að því leyti að
rétturinn sjálfur hafi of mikil áhrif á und-
irbúning skipunar.
Hann veltir fyrir sér skýringum á því að
lögfræðingar, einkum lögmenn og fræðimenn
í lögfræði, skuli ekki meira og oftar gagn-
rýna dóma réttarins á málefnalegan hátt.
Gerir hann því skóna að lögmennirnir haldi
að sér höndum þar sem þeir óttist að koma
sér illa við sitjandi dómara vegna mála sinna
við réttinn í framtíðinni. Fræðimennirnir
hyggist margir reyna að verða dómarar sjálf-
ir síðar og vilji ekki styggja starfandi dóm-
ara, sem hafi svo mikil áhrif við val milli um-
sækjenda um dómarastöður.
Í bókinni er að finna fleira góðmeti sem
varðar starfsemi réttarins, meðal annars um
aðferðir við samningu dóma, starfsálag á
dómurum og kjör þeirra. Hvassasta efni bók-
arinnar er þó vafalaust gagnrýni á einstakar
dómsniðurstöður á umliðnum árum og álykt-
anir höfundar um að þær hafi átt sinn þátt í
að skapa þá lausung í fjármála-
lífinu sem flestir telja að valdið
hafi áföllunum haustið 2008.
Bók Óla Björns er afar at-
hyglisverð, svo ekki sé meira
sagt. Ég tel ekki við hæfi að
lýsa skoðunum mínum á ein-
stökum efnisatriðum sem þar
er fjallað um. Ég læt það hins
vegar eftir mér að fagna því að
svona bók skuli vera skrifuð.
Hæstiréttur er stofnun sem fer
með afar þýðingarmikið þjóð-
félagsvald. Við sem þar störf-
um þörfnumst ekki síður en
handhafar ríkisvalds á öðrum sviðum þess
aðhalds sem felst í málefnalegri gagnrýni á
störf okkar. Það er að mörgu leyti styrkur
fyrir bókina að höfundur hennar skuli ekki
vera lögfræðingur. Skipulag og starfsemi
dómstóla er ekki einkamál lögfræðinga. Um-
fjöllun um þetta efni á brýnt erindi við al-
menning. Það er líka hætta á að lögfræði-
menntaðir menn missi stundum sjónar á
meginatriðum sem þetta varða, þar sem þeir
vilja oft verða uppteknir af því að velta fyrir
sér smærri tæknilegum atriðum í dómsýsl-
unni fremur en að fjalla um stóru myndina
sem Óli Björn virðir fyrir sér. Þeir sjá þá
ekki skóginn fyrir trjánum.
Bók um „síðustu vörnina“
Eftir Jón Steinar
Gunnlaugsson
Jón Steinar
Gunnlaugsson
»Hæstiréttur er stofnun sem
fer með afar þýðingarmikið
þjóðfélagsvald. Við sem þar
störfum þörfnumst ekki síður
en handhafar ríkisvalds á öðr-
um sviðum þess aðhalds sem
felst í málefnalegri gagnrýni á
störf okkar.
Höfundur er dómari við Hæstarétt Íslands.