SunnudagsMogginn - 18.12.2011, Blaðsíða 26

26 18. desember 2011
Síðasta neyðarfundi leiðtoga Evrópusam-bandsins lauk að sögn með því að Bretarbeittu neitunarvaldi sínu við breytingumá ESB í átt til sameiginlegrar fjármála-
stjórnar. Raunar er formhliðin örlítið óljós, því
ekki fór fram eiginleg atkvæðagreiðsla. Þannig er
þegar komið fram að í hópi þeirra 26 ríkja sem tal-
að var um að hefðu samþykkt eru allmörg sem telja
sig ekki bundin af jákvæðri afstöðu leiðtoga sinna á
fundinum. Meira að segja forsætisráðherra Dan-
merkur, sem er allra leiðtoga hallastur undir að
gera það sem Brussel segir hverju sinni, varar leið-
toga flokka sem eiga aðild að núverandi sam-
steypustjórn við að taka afstöðu áður en ljóst verð-
ur til fulls út á hvað samkomulagið gekk. Það sé
enn fjarri því að vera ljóst.
Óljóst hvað var samþykkt
Forsætisráðherrar Ungverjalands og Tékklands
segjast ekki bundnir af öðru en því að halda áfram
umræðum um „lausnina“ með hliðsjón af því sem
rætt var um á neyðarfundinum. Þeir tveir hafa
þegar sett skilyrði fyrir því að þeir muni að lokum
standa með niðurstöðunni. ESB er frægt fyrir það
að hafa ekki enn tekist að klára reikninga sem
endurskoðendur þess eru tilbúnir til að setja nafn
sitt við og er þó búið að reka tvo endurskoðendur
sambandsins til að knýja á um undirskrift. Af-
greiðsla mála, sem helstu forystumenn ESB segja
að sé upp á líf og dauða, virðist álíka óljós. Og eins
hitt hvenær menn beita neitunarvaldi og hvenær
ekki. Forsætisráðherra Breta hafði lýst því yfir að
hann myndi ekki samþykkja tillögur um breytingu
á Lissabonsáttmálanum á þeim nótum sem ræddar
voru á fundinum. Slíkar breytingar voru þó aldrei
sýndar, enda er ljóst að meira að segja sú ófull-
komna niðurstaða sem sagt var að 26 þjóðir af 27
hefðu samþykkt verður ekki til í lokagerð fyrr en
eitthvað er liðið á næsta ár. Í Bretlandi deildu
menn um afstöðu forsætisráðherrans á neyð-
arfundinum. RÚV sagði að öll stórblöðin hefðu
verið andvíg afstöðu hans og átti þá við The Gu-
ardian, sem flokkast undir stórblað þar sem það er
nægjanlega vinstrisinnað. Minna þótti til koma að
62 prósent breskra kjósenda studdu leiðtoga sinn
samkvæmt könnunum.
Hetjudáð eða neyðarbrauð?
Sumum flokksmanna ráðherrans þótti hann loks
sýna að hann gæti verið stór í sniðum. En hvers
vegna „beitti hann neitunarvaldinu“? Var það
kannski vegna þess að hann átti ekki nokkurn
annan kost? David Cameron hafði margoft lofað að
kæmist hann til valda myndi hann tryggja að
Lissabonsáttmálinn yrði sendur í allsherjar-
atkvæðagreiðslu. Hann sveik það eða „gat ekki
efnt það loforð“ þar sem málið var of langt komið
þegar hann komst til valda. En til að draga úr
gagnrýni á sig vegna „svikanna“ lofaði hann og ut-
anríkisráðherrann að yrði frekara fullveldisafsal
Breta samþykkt af Evrópusambandinu þá yrði slíkt
ekki undirritað nema að undangenginni þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Hann gat því ekki beygt sig
undir fyrirmæli Þjóðverja og Frakka, eins og jafnan
er gert í sambandinu, vegna þess að öruggt er talið
að breska þjóðin hefði hent því máli með sveiflu á
haugana.
Strax eftir að neyðarfundurinn rann út í sandinn
vegna afstöðu Breta hófst söngurinn um að Bretar
„hefðu dæmt sig úr leik“, „væru orðnir áhrifalaus-
ir“ og það allt. Hvernig er hægt að halda því fram
að þjóð sem fellir sig ekki við breytingar á sátt-
málum ESB og lætur þá afstöðu í ljós sé þar með úr
leik? Og svo er bætt við með velþóknun að fylgi
fulltrúi þjóðar eigin sannfæringu eftir innan ESB
muni hinar þjóðirnar eftir það snúast gegn henni
og koma í veg fyrir að hún fái notið lögboðinna
réttinda sinna innan sambandsins! Hin miklu áhrif
í Evrópusambandinu felast með öðrum orðum
eingöngu í því að gera það sem mönnum er sagt.
Malta hafði þannig mjög mikil áhrif á síðasta neyð-
arfundi ESB, þótt ekki einn einasti maður, ekki
einu sinni Gísli, Eiríkur, Baldur eða Helgi, hafi
nefnt það ríki á nafn í þessu samhengi. En það er
augljóst að áhrif Möltu hafa verið stórbrotin, enda
hefði landið að öðrum kosti komist á blað einhvers
staðar.
Fennir í spor
Frakkar hafa tekið „höfnun“ Breta sérstaklega til
sín. Sarkozy forseti segir að Cameron hafi hagað
sér „eins og þrjóskur krakki“. Franski fjármála-
ráðherrann, Francois Baroin, telur að Bretar hafi
„málað sig út í horn“ og „dúsi þar áhrifalausir“. Og
bankastjóri Seðlabanka Frakklands, Cristian No-
yer, sem óttast að matsfyrirtækin undirbúi að
svipta Frakkland hinni mikilvægu AAA-einkunn,
segir að miklu meiri ástæða sé til þess að svipta
Breta sínu AAA en Frakka. (En þá er að athuga að
Cristian Noyer er lögfræðingur, eins og starfs-
bróðir hans í Seðlabanka Lúxemborgar og fleiri
seðlabankastjórar, en Steingrímur og Jóhanna
settu af einhverjum ástæðum í lög á Íslandi að
svoleiðis mætti ekki! Komist Ísland í ESB verður
landinu gert að breyta því eins og fleiru.) En til-
finningar Frakka í garð Breta hafa breyst mjög á
einu ári. Um miðjan júní sl. fögnuðu félagarnir
Sarkozy og Cameron því að þá voru 70 ár liðin frá
því að Winston Churchill lagði til að Frakkland
sameinaðist Bretlandi í eitt ríki fremur en að gef-
ast upp fyrir Þjóðverjum. Þetta var óvenjuleg til-
laga, sett fram á óvenjulegum tímum, af manni af
annarri stærð og gerð en leiðtogar Evrópu eru um
þessar mundir. (Þá er Ísland að vísu undanskilið,
því eitthvert erlent merkisrit, örugglega stórblað,
kvað upp úr um það nýlega að Jóhanna Sigurð-
ardóttir, forsætisráðherra Íslands, væri einn af
mestu hugsuðum í heimi. Þetta hafði bréfritara
lengi grunað.) Í hátíðarræðu vegna fyrrgreindra
tímamóta sagði Sarkozy að Bretland og Frakkland
„fengju ekki þrifist nema þau væru í þéttu og nánu
bandalagi“. Hafi þessi hástemmda yfirlýsing for-
seta Frakklands verið eitthvað annað en ræðupunt
til hátíðarbrigða er því hætt við að nú sé runnið
upp tímabil þar sem ríkin tvö fái illa þrifist.
Heim í land hugsuðarins
En er þá rétt að víkja að umsóknarríkinu Íslandi,
sem vill ekki húka áhrifalaust úti í horni, en hefur
metnað til að komast „að borðinu“ og helst að sitja
allar stundir undir því og gera á undan öllum hin-
um möglunarlaust allt það sem því er sagt. Hin
séríslenska útgáfa af Einstein, samkvæmt mati
stórblaðsins, vísaði því nýlega á bug umhugs-
unarlaust að fólksflótti af Íslandi væri um þessar
mundir annar og meiri en venjulega. Eins og
þekkt er las hugsuðurinn ekki Icesave-samning-
inn á sínum tíma, ekki frumvarp Jóns Bjarnasonar
um sjávarútveg, leit aldrei í sögu Íslands á 19. öld
og hefur því örugglega ekki lesið samantekt
Ágústs Einarssonar prófessors um fólksflótta frá
landinu. Ágúst var oft í Alþýðuflokknum og elti
Jóhönnu heimshugsuð hugsunarlaust í Þjóðvaka
og var þar svo lengi sem sú vaka stóð. Því væri
ekkert óeðlilegt, þótt einn af heimsins mestu
hugsuðum gerði undantekningu frá þeirri reglu
sinni að lesa aldrei það sem hún helst þyrfti og léti
eftir sér að glugga í samantekt Ágústs, flokks-
bróður síns í fjölda flokka. Um samantektina sagði
í fréttum: „Tvö prósent af íbúum landsins með ís-
lenskt ríkisfang hafa flutt af landi brott umfram
aðflutta á fjögurra ára tímabili, eða frá 2008-2011.
Samtals um 6.300 manns, að því er fram kemur í
Reykjavíkurbréf 16.12.11
„Að hugsa sér“ hugsaði hún
Jólaskreytingar á
Laugaveginum fanga
athygli leikskólabarna