Morgunblaðið - 22.02.2012, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRÚAR 2012
Við fengum bassa-
leikara Alice Cooper
band til að spila með okkur
sem var mikill heiður. 32
»
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Í nóvember síðastliðnum sendi
djasspíanistinn Sunna Gunnlags-
dóttir frá sér diskinn Long Pair
Bond sem er meðal annars for-
vitnilegur fyrir þær sakir að á hon-
um spilar hún með tríói, en hún gaf
síðast út disk með tríói fyrir fimm-
tán árum; upp frá því hefur hún
starfað með kvartett. Diskinn kynn-
ir Sunna á tónleikum í Þjóðmenn-
ingarhúsinu á fimmtudag, en tríóið
skipa með henni Scott McLemore á
trommur og Þorgrímur Jónsson á
bassa.
Sunna bjó lengi og starfaði í
Bandaríkjunum, en fluttist hingað
til lands fyrir nokkrum árum og seg-
ir að hugsanleg skýring á því af
hverju hún taki upp tríóformið að
nýju sé einmitt íslensk landslag og
umhverfi; „hér eru meiri víðáttur,
meira rými en í æsingnum og troðn-
ingnum í New York og kannski hef-
ur það sitt að segja. Við Scott fórum
að spila í tríói með Þorgrími og þetta
þróðaist upp úr því, en svo var Lana
Kolbrún líka að skjóta á mig að það
væri tími til kominn að gera aðra
tríóplötu og það hafði sitt að segja.“
Eins og Sunna lýsir vinnunni við
diskinn þá settu þau saman hug-
myndir hvert í sínu horni sem þau
hafa prufukeyrt saman á tónleikum
víða um land á síðustu árum. Þau
komu svo saman í Salnum síðastliðið
sumar og tóku plötuna upp á einum
degi, „enda vorum við komin með
vegvísi að því hvernig við ætluðum
að meðhöndla lögin“.
Long Pair Bond kom svo út 11.
nóvember síðastliðinn og hefur verið
vel tekið víða um heim. Hann fékk
þannig mjög jákvæða umsögn á vef-
ritinu All About Jazz, helsti djass-
gagnrýnandi Japans, Hiroki Sugita,
valdi hann sem disk mánaðarins,
franska síðan BlogsEtCie valdi hann
sem uppgötvun vikunnar, ritstjóri
CD Baby valdi hann á lista sinn,
austurríska tímaritið Concerto gaf
honum fimm stjörnur, Jazzwrap
valdi Long Pair Bond sem einn af
diskum síðastliðins árs og svo má
telja.
Öll þessi umfjöllun hefur orðið til
að auka mjög áhuga á tríóinu ytra,
sem vonlegt er, og framundan er
tónleikahald á árinu, vestan hafs og
austan. Þannig hefur þeim verið
boðið að spila á JazzAhead-hátíðinni
í Bremen í Þýskalandi í apríl næst-
komandi og einnig er í bígerð tón-
leikaferð til Bandaríkjanna, búið að
bóka tvenna tónleika á djasshátíðum
í sumar og frekari spilamennka í
undirbúningi.
„Við erum að legga lokahönd á
Bandaríkjatúrinn sem er farinn að
teygja sig í tvær vikur, en svo
stefnum við á að fara aftur til Evr-
ópu í haust, ef við höfum tíma til að
sinna því. Meðan ég bjó í New York
fórum við til Evrópu þrjú ár í röð og
spiluðum þá aðallega í Þýskalandi
og Austurríki og svo fór ég með
kvartett þangað síðasta haust. Ég
þekki það því vel hve frábært er að
spila í Evrópu, auðvelt að ferðast og
áheyrendur eru ofsalega fínir, þann-
ig að ég vil gjarnan spila mun meira
þar.“
Til viðbótar fyrirhugaðrar ferðar
vestur um haf og tónleikahalds í
Evrópu er tríóið einnig að vinna í
tónleikaferð til Japans að sögn
Sunnu. „Það hjálpar okkur mikið
hvað fólk tekur diskinum okkar vel,
það getur verið mikið mál að komast
í gegnum fjöldann.“
Meiri víðáttur og meira rými
 Nýjum diski tríós Sunnu Gunnlaugs-
dóttur hefur verið vel tekið víða um heim
Ljósmynd/Hörður Sveinsson
Víðátta Tríó Sunnu Gunnlaugsdóttur; Sunna, Scott McLemore og Þor-
grímur Jónsson, spilar í Þjóðmenningarhúsinu á fimmtudag.
Guðmundur Andri Thorsson
fjallar um nýjustu skáldsögu
sína Valeyrarvalsinn á bóka-
kaffi í Gerðubergi í kvöld kl. 20.
Í bókinni segir frá lífinu í einu
af þessum þorpum þar sem allt
virðist fara fram fyrir opnum
tjöldum en ýmislegt er samt
sem áður dulið, jafnvel þaggað
niður og bælt eða einfaldlega
grafið djúpt í fortíðinni. Bóka-
kaffið hóf göngu sína í Gerðu-
bergi haustið 2011. Markmiðið með því er að
kynna áhugaverðar bókmenntir og ræða um þær
á óformlegan hátt svo og að sýna fjölbreytileika
íslenskra bókmennta og sagnamennsku.
Bókakaffi
Valeyrarvalsinn í
Gerðubergi
Guðmundur Andri
Thorsson
Halldóra Jónsdóttir verkefn-
isstjóri og Þórdís Úlfarsdóttir
ritstjóri kynna netorðabókina
ISLEX á hádegisfyrirlestri í
dag í tilefni af 90 ára afmæli
Norræna félagsins á Íslandi.
Fyrirlesturinn hefst í fyr-
irlestrasal Þjóðminjasafns Ís-
lands kl. 12.05.
ISLEX-orðabókin var vígð
16. nóvember sl. en hún er
fyrsta rafræna orðabókin sem
tengir saman mörg norræn mál. Viðfangsmálið er
íslenska, en sænska, norskt bókmál, nýnorska og
danska eru markmál. Hún hefur að geyma um
50.000 flettur og þýðingar á þeim.
Íslenska
Netorðabókin
ISLEX kynnt
Halldóra
Jónsdóttir
Annað kvöld, fimmtudag
klukkan 20, flytur Aðalsteinn
Ingólfsson listfræðingur fyr-
irlestur í Hafnarborg. Fyr-
irlesturinn kallar hann Tíu
kyrralíf (og nokkur til vara).
Aðalsteinn mun þar fjalla um
kyrralífsmyndina í sögulegu og
hugmyndalegu ljósi. Efni fyr-
irlestrarins tengist sýningunni
Kyrralíf sem nú stendur yfir í
aðalsal Hafnarborgar. Á sýn-
ingunni er að finna rúmlega fjörutíu verk eftir
listamenn ólíkra kynslóða, þar á meðal eru verk
eftir Kristínu Jónsdóttur, Jón Stefánsson, Júlíönu
Sveinsdóttur, Kjarval og Louisu Matthíasdóttur.
Myndlist
Aðalsteinn fjallar
um kyrralífsverk
Aðalsteinn
Ingólfsson
Leiksýning leikfélagsins Hugleiks, Sá
glataði, hefur verið valin fulltrúi Ís-
lands á alþjóðlegri leiklistarhátíð
Norður-evrópska áhugaleikhús-
sambandsins (NEATA) í sumar.
Sýningin byggist á dæmisögum
Nýja Testamentisins, með sögurnar
af týnda sauðnum og glataða syninum
í forgrunni. Handritshöfundur er Sig-
ríður Lára Sigurjónsdóttir en Ágústa
Skúladóttir leikstýrir. Ellefu leikarar
taka þátt í uppsetningunni.
„Það er mikill heiður að vera valin,“
segir Þorgeir Tryggvason, varafor-
maður Hugleiks. „Þátttaka í hátíð
sem þessari er mikil lyftistöng fyrir
okkur. Þátttakendur sjá ólíkar sýn-
ingar og nýjar aðferðir, og það hefur
sýnt sig að þessi upplifun skilar sér á
margbreytilegan hátt í það sem við
gerum.“
Verkið var frumsýnt í upphafi
þessa mánaðar og hefur hlotið góða
dóma og mikla aðsókn. Áætlað er að
sýna fram í miðjan mars í húsnæði
Hugleiks að Eyjarslóð 9.
Þessi leiklistarhátíð er haldin annað
hvert ár í einu aðildarlanda NEATA,
sem eru Norðurlöndin og Eystrasalts-
löndin. Árið 2010 var hún á Akureyri,
en að þessu sinni verður hún í Sønder-
borg á Jótlandi. Á hátíðinni verður ein
sýning frá hverju aðildarlandanna,
auk gestasýninga og námskeiða.
Hugleikur hefur tekið þátt í fjórum
NEATA-hátíðum á síðastliðnum tólf
árum og hefur alls fjórtán sinnum tek-
ið þátt í lista- og leiklistarhátíðum,
meðal annars í Mónakó, Rússlandi og
Suður-Kóreu.
Hugleikur
sýnir í
Danmörku
 Sá glataði verður
fulltrúi Íslands
Úr sýningunni Sá glataði verður
sýndur í Sønderborg í júlí.
Síðustu vetrartónleikarKammermúsíkklúbbsinsfóru fram á sunnudagskvöldvið frábæra aðsókn í nýjum
vistarverum Hörpu. En með því að
kammerkerar eru ósjaldan einnig
sinfóníugestir er ekki nema sann-
gjarnt að biðjast fyrst afsökunar á að
hafa hvergi þótzt finna ókynnt auka-
lag Hilary Hahn í Eldborg 9.2. s.l. í
einleikspartítum og – sónötum Bachs.
Sú fullyrðing reyndist stórlega ýkt,
því þar fór Siciliano úr I. Sónötu í g-
moll.
En hvað er það svosem hjá þeim
stórmerkilegu tímamótum KMK að
geta fagnað 55 ára starfsafmæli í
fyrstu viðeigandi umgjörð í sögu
samtakanna? Því það má alveg stað-
festa strax, að þó að Norðurljósin
gerðu ekkert kraftaverk fyrir tor-
heyrðan sembalinn í Zelenka frekar
en flestir salir stærri en dagstofa – og
varla heldur fyrir selló fylgibassans
er mátti sín lítils gagnvart fagottinu
(e.t.v. hefði átt að spara bassahtví-
blöðunginn fyrir forte-kaflana), þá
sýndi fiðlukvartett Bartóks ótvírætt
fram á kosti Norðurljósa við, að mér
var tjáð, 80% af stillanlegum ómtíma
– umfram að vísu mýkri en líka þurr-
ari heyrð gamla fastaheimilisins í Bú-
staðakirkju.
„Bleytustig“ ómvistar er reyndar
alltaf talsvert smekksatriði. Að minni
hyggju hefði Bartók vel þolað full 100
prósent, en þau verða sjálfsagt reynd
síðar. Hitt er svo eftir að sjá hvort
KMK treysti sér til að mæta dýrari
húsaleigu með aukinni aðsókn meðan
er lag í skjóli nýjabrums Hörpu og
vaxandi menningarferðamennsku.
Vonandi gengur það dæmi upp, enda
allt útlit fyrir að landið hafi nú eign-
azt kammersal á heimsmælikvarða.
Samtímamaður J. S. Bachs, Jan
Dismas Zelenka (1679-1745) var
flestum gleymdur fyrir 50 árum þar
til óbósnillingurinn Heinz Holliger
tók hann upp á sína arma og þóttist
jafnvel kenna hjá honum ýmsa
„framsækna“ drætti. En þótt radd-
færslufagmennska og örðulaust tón-
flæði Bæheimsbúans séu óumdeil-
anleg, þá kemst hann í formsköpun,
harmóníu og lagferli hvorki nærri
meistaranum frá Eisenach né Händel
sem næstur var á dagskrá. Engu að
síður hélt Tríósónatan í g-moll fyrir 2
óbó og fylgibassa (hér sembal, selló
og fagott) góðri athygli þrátt fyrir of-
urlítinn stirðleikavott og tæpa inn-
tónun á köflum.
Þýzku „Brockes“-aríur Händels
fyrir sópran, fiðlu (eða óbó) og fylgi-
bassa komu sömuleiðis allvel út, jafn-
vel þótt fullmikill styrkmunur sópr-
ansins milli toppnótna og neðra sviðs
spillti stundum fyrir samvægu flæði.
Mesta ánægjuefnið var þó hvað 4.
strengjakvartett Bartóks heppnaðist
vel í blábjarma Norðurljósasalarins –
einkum ef haft er í huga að verkið er
ekkert lamb að leika sér við, jafnvel
ekki fyrir sjóuðustu atvinnufereyki.
Hér komust menn ótrúlega langt á
viljanum, enda var leikið af lífi og sál.
Þótt hrynskerpan hefði mátt vera ívið
hvassari, þá jafnaði eldheit innlifun
hópsins það að mestu leyti. Eftir stóð
leiftrandi meistaraverk úr huglægri
upphafningu Balkanþjóðlaga sem
haldið hefur ferskleika sínum
óskertum eftir 80 ára linnulausa til-
raunamúsík – og gott betur.
Í bláu bjarmabandi
Morgunblaðið/Ómar
Afmælistónleikar Camerarctica lék á síðustu vetrartónleikum KMK.
Norðurljósum í Hörpu
Kammertónleikar bbbmn
Zelenka: Tríósónata nr. 4 í g (1722).
Händel: aríur nr. 6, 7 & 9 úr Níu þýzkum
aríum (1724-27). Bartók: Strengjakvar-
tett nr. 4 (1928). Camerarctica: Marta G
Halldórsdóttir sópran, Eydís L Franz-
dóttir & Peter Tompkins óbó, Kristín M
Jakobsdóttir fagott, Guðrún Ósk-
arsdóttir semball, Hildigunnur Halldórs-
dóttir & Bryndís Pálsdóttir fiðla, Svava
Bernharðsdóttir víóla og Sigurður Hall-
dórsson selló. Sunnudaginn 19. febrúar
kl. 19.30.
RÍKARÐUR Ö.
PÁLSSON
TÓNLIST