Morgunblaðið - 22.05.2012, Qupperneq 21

21
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. MAÍ 2012
Félagar Vel fór á með þeim Gylfa Arnbjörnssyni, forseta ASÍ, og Ásmundi Stefánssyni, fyrrv. forseta ASÍ, á ráðstefnu um framtíð lífeyrismála á Íslandi á Grand Hóteli í Reykjavík í gær.
Styrmir Kári
Háttvirti herra aðalritstjóri.
Í ritstjórnargrein yðar hinn 14. maí sakið þér sendi-
herra Evrópusambandsins um að blanda sér í innanrík-
ismál Íslands og brjóta þannig gegn umboði sínu sem
erlendur sendimaður. Sem sendiherra ESB-ríkisins
Þýskalands, sem í nafni náinnar vináttu við Ísland hef-
ur frá upphafi stutt umsókn Íslands um aðild að Evr-
ópusambandinu, furða ég mig mjög á þessari órök-
studdu fullyrðingu. Að slík ásökun skuli koma frá
ritstjórn virts dagblaðs í sjálfsöruggu lýðræðisríki eins
og Íslandi sem er nátengt ESB, m.a. með aðild sinni að
EES, gerir hana þeim mun óskiljanlegri og fjand-
samlegri. Erindreki ESB uppfyllir upplýsingaskyldu
sína hér á Íslandi í einu og öllu í samræmi við embætt-
isstöðu sína eins og hver annar erlendur sendifulltrúi.
Þar til heyrir einnig opinbert fyrirlestrahald og um-
ræðufundir um ESB og aðildarviðræðurnar. Þeim Ís-
lendingum, sem vilja taka þátt í þessum fundum á að
veitast tækifæri til að fræðast, bera fram gagnrýnar
spurningar og ræða þær við fulltrúa ESB til þess að
geta metið kosti og galla aðildar og tekið ákvörðun sína
þegar kemur að hinni áformuðu þjóðaratkvæðagreiðslu
um væntanlegan aðildarsamning. ESB er hlynnt op-
inskárri upplýsingagjöf og umræðu. Þetta sannreyndi
ég í Iðnó hér í Reykjavík hinn 8. maí sl., þegar Timo
Summa sendiherra svaraði spurningum íslenskra
áheyrenda í klukkutíma og lét ekki hinn minnsta vafa
leika á því að Íslendingar einir ráða úrslitum um, hvort
af inngöngu landsins í ESB verður eður ei. Hið sama á
við um Evrópustofuna. Á heimasíðu hennar á netinu
má reyndar finna krækjur á heimasíður samtaka sem
hafna inngöngu Íslands í ESB.
Ásökunin um afskipti af innanríkismálum er röng
þegar af þeirri ástæðu, að aðildarviðræðurnar eru ekki
innanríkismál, heldur hluti af utanríkisstefnu bæði Ís-
lendinga og ESB. Hvor samningsaðili um sig hefur rétt
til þess að dreifa upplýsingum um sig og samninga-
viðræðurnar. Sérhverjum borgara er frjálst að kanna
þær og meta með gagnrýnum huga. Fjölmiðlar með
ábyrgðartilfinningu geta gegnt þar mjög mikilvægu
hlutverki með því að upplýsa um staðreyndir, greina
þær og gera athugasemdir við. Ég hef aldrei fyrr upp-
lifað það að fjölmiðill í lýðræðisríki hafi krafist þess af
ríkisstjórn „sinni“, að hún takmarki eða meini fulltrúa
ESB, samtaka lýðræðisríkja, að tjá sig á opinberum
vettvangi. Íslenskir borgarar eiga skilda mikla virð-
ingu, en ekki forsjárhyggju. Samanburður við t.d.
Bandaríkin í ritstjórnargreininni er fráleitur. Í samn-
ingaviðræðum Íslands og ESB er ekki um að ræða
sameiningu við annað ríki með uppgjöf eigin þjóðernis,
heldur aðild að lýðræðislegum samtökum fullvalda lýð-
ræðisríkja, sem taka sameiginlegar ákvarðanir um sam-
eiginleg mál og koma einnig fram sameiginlega á al-
þjóðavettvangi.
Efter Hermann Sausen
Höfundur er sendiherra Þýskalands í Reykjavík.
Opið bréf
Samtök atvinnulífsins
boðuðu til morgunfundar
um gjaldeyrishöftin í síðustu
viku og hvernig mætti losna
við þau sem fyrst. Um
margt var þetta góður fund-
ur og erindin vöktu athygli.
Þarna voru m.a. Vilhjálmur
Egilsson, Ólöf Nordal, Frið-
rik Már Baldursson og Árni
Páll Árnason peninga-
málaráðherra þjóðarinnar
eftir hrun, þar til hann var
settur út úr ríkisstjórninni. Árni Páll boð-
aði, ,,að saman gengjum við út úr höft-
unum“, gott og vel. Hann er þó andstaða
við forsætisráðherra sem vill fara í gegn-
um öll mál á hnefanum. Allar fannst mér
hans lausnir þó miðaðar við að hin fallandi
mynt ESB-evran væri lausnin. Og að
hvergi mætti fremur en í Icesave styggja
nokkurn útlending þó eitt þúsund millj-
arðar séu hér í aflandskrónum og jökla-
bréfum, annar helmingur í Seðlabank-
anum, hinn í bankakerfinu á háum vöxtum
Íslendinga,vel haldið fé.
Þessir peningar ,,braskaranna“, eða at-
hafnamannanna erlendu, eru sem sé á
hæstu vöxtum og vilja út. Ég áttaði mig á
að bæði gjaldeyrishöftin og skuldavandi
heimilanna er í pattstöðu af sömu ástæðu,
peningavaldið vill ekki lausnirnar sem
leysa bæði mál.
Gerum ESB tilboð. Franski forsetinn
Hollande flaug beint á fund Angelu Mer-
kel til að ræða stærsta efnahagsvanda
ESB og örugglega um framtíð evrunnar
lifir hún eða deyr? Ríkisstjórn sem heldur
enn í það haldreipi að björgun okkar liggi í
því að gerast aðilar að ESB er bæði blind
og heyrnarlaus. Hvað ætli Angela myndi
segja ef við byðum ESB til láns um sinn
okkar efnahagsráðgjafa úr Háskólunum
og Seðla-bankanum til að koma viti í málin
innan ESB? Þeir væru flottir þar, Árni
Páll af hálfu ríkisstjórnarinnar og Þór
Saari, til að forða ESB vantrausti en Gylfi
Magnússon, Þórólfur Matthíasson og Þor-
valdur Gylfason af hálfu fræðimanna, svo
og álitsgjafinn og stjórnmálafræðingurinn
Gunnar Helgi Kristinsson sem hlutlaus
skuldirnar sitja fastar í hinni. Launin
rýrna í hverjum mánuði en verðtryggð
króna varin af aðilum vinnumarkaðarins
fitar sitt fé á meðan launþeginn sefur.
Ég hef enga sérstaka samúð með fé út-
lendinganna, þessum þúsund milljörðum
sem hingað komu til að græða á vitleys-
unni. Það hafa hinsvegar Árni Páll og
ESB-sinnarnir. Þá peninga má borga
vaxtalaust á fimmtíu árum til baka og er
það ein leiðin út úr gjaldeyrishöftunum.
Hin leiðin er auðvitað að auka framleiðsl-
una í landinu, gjaldeyristekjur þjóð-
arinnar. Kannski eiga þessir útlendingar
nú tvo af þremur bönkum, enginn veit
hverjir eru eigendur þeirra. Og fyrir þá
var eigin-fjárhlutfallið hækkað úr 8% í
16% til að loka peningana inni og safna
þeim saman til útflutnings. Icesave-
skuldir einkabanka og óreiðumanna væru
á okkar herðum ef forsetinn Ólafur Ragn-
ar Grímsson hefði ekki haft þann kjark að
vísa vondum samningum til þjóðarinnar í
tvígang. Þjóðin felldi báða samningana en
enn berjast Íslendingar við að fá að borga
Icesave.
Ég ætlast ekki til að lífeyrissjóðakerfið
sé rústað eða eyðilagt en skuldir fólks og
fyrirtækja kalla á lausnir. Gjaldeyrishöftin
verða að fara og á þeim er hægt að taka
eins og þjóðin gerði í Icesave. Fjárhirðar
lífeyrissjóðanna kunna með fé að fara þeir
skorast varla undan trausti og verða að
koma að borðinu með stjórnvöldum vegna
þess að hagur heimilanna brennur. Allt
getur nefnilega farið á versta veg ef við
ekki göngum saman og tökum öll á saman,
það er sannleikurinn. Og var það eina
rétta í máli formannsefnis Samfylking-
arinnar, Árna Páls, á fundinum.
skýrandi. Líklega myndi
ESB falla frá öllum mála-
ferlum gegn Íslandi í þakk-
lætisskyni bæði í Icesave og
makríl fyrir mikla efnahags-
aðstoð.
Peningavaldið gilt
Þar sem menn atvinnulífs-
ins og ASÍ eru samankomnir
finnur maður gjarnan lykt-
ina af peningavaldinu, þeim
sem ráða för í átakamálum
samtímans. Þeir eru menn-
irnir sem standa gegn af-
námi verðtryggingar af því
að fé lífeyrissjóðanna er stríðalið. Það má
ekki snerta hár á höfði lífeyrissjóðanna
enda hafa þeir aukið forða sinn um fjögur
til fimm hundruð milljarða frá hruni með-
an aumingja heimilin hafa aukið skuldir
sínar um tvö hundruð milljarða. Og vísital-
an hækkar skuldirnar við hverja vitlausa
ákvörðun og gagnslausa vaxtahækkun
Seðlabankans.
Foringinn Gylfi Arnbjörnsson stýrði
fyrstu nefndinni um skuldavanda heim-
ilanna og lagðist gegn öllum leiðréttingum
og niðurfellingum, forsætisráðherra vor
laut þeim úrskurði og Alþingi stjórnarlið-
anna hefur í fjórða sinn komist að sömu
niðurstöðu að ekkert sé hægt að gera fyrir
heimilin. Ég fór yfir það á þessum fundi að
á þessu harða vori væru það aðeins ,,Ær
lífeyrissjóðanna sem kæmu vel undan
vetri, vel fóðraðar, tví- og þrílembdar,
meðan ær annarra væru einlembdar eða
geldar.“
,,Peningamálaráðherrann“, fyrrverandi
tók til varnar og talaði eins og hann væri
lífeyrissjóðirnir og hann hefði varið þá fyr-
ir höggormunum og Helgi Magnússon
varð hálfu verri yfir dónaskap mínum og
bar fyrir sig að fólkið og heimilin ættu
sjóðina. En ég benti á að hin hlið heim-
ilanna væri að hruni komin, húsin að tap-
ast og lítt dygðu eignir sem aðrir réðu yfir
og mér sýndist að væru gróðaleið fjárfest-
inga og hárra launa þeirra sem þeim
stjórnuðu.
Tökum á saman. Við skulum átta okkur
á að það eru tvær krónur, tvær myntir, í
gangi í landinu, önnur verðtryggð, hin
óverðtryggð. Launin eru greidd í annarri,
Eftir Guðna
Ágústsson » Þar sem menn atvinnu-
lífsins og ASÍ eru sam-
ankomnir finnur maður
gjarnan lyktina af pen-
ingavaldinu, þeim sem
ráða för í átakamálum
samtímans.
Guðni
Ágústsson
Höfundur er fyrrv. alþm og ráðherra.
Hvar stendur skulda-
vandi heimilanna fastur?