SunnudagsMogginn - 03.06.2012, Blaðsíða 6

6 3. júní 2012
Deilur um land eru eitt alvarleg-
asta mannréttindamálið í Kambó-
díu um þessar mundir og hefur
hitnað í kolunum á undanförnum
mánuðum. Mannréttindasamtök
segja að harkan í garð þeirra, sem
berjast fyrir mannréttindum, fari
vaxandi.
Fyrir rúmri viku voru þrettán
kambódískar konur settar í fang-
elsi fyrir að berjast gegn nauðung-
arflutningum í Phnom Penh, höf-
uðborg landsins. Ein kvennanna
er 72 ára gömul.
Munkur, sem studdi þær, á yfir
höfði sér að verða sviptur kufl-
inum.
Konurnar voru dæmdar til á
milli 12 til 30 mánaða fangels-
isvistar fyrir að leggja land undir
sig með ólöglegum hætti.
Þær höfðu verið handteknar
tveimur dögum áður og voru rétt-
arhöldin yfir þeim keyrð áfram
með hraði. Konurnar reyndu með
táknrænum hætti að endurreisa
heimili nokkurra fjölskyldna, sem
var úthýst til að rýma fyrir fram-
kvæmdum á vegum einkafyrir-
tækis við vatnið Boeung Kak í
höfuðborginni.
„Þetta voru ekkert annað en
sýndarréttarhöld, algert sjón-
arspil,“sagði Sia Perum, stjórn-
andi húsnæðisréttarsamtaka í
Phnom Penh, í yfirlýsingu. „Kon-
urnar mótmæltu friðsamlega.“
Fyrirtækið er kínverskt og kam-
bódískt og er forustumaður þess
úr stjórnarflokknum í Kambódíu.
Ætlun þess er að fylla upp í vatnið
og reisa háhýsi undir íbúðir og
verslanir. Þegar hefur sandi verið
dælt í vatnið, sem hefur gert fólki
ófært að búa við það. Þrjú þúsund
fjölskyldur hafa þegar verið
neyddar til að flytja og heimilum
þeirra verið sökkt í eðju. Al-
þjóðabankinn hefur haft afskipti
af málinu og sagt að Kambódía
muni ekki njóta fyrirgreiðslu fyrr
en það hafi verið leyst. Boeung
Kak-vatn var vinsæll ferðamanna-
staður í Phnom Penh, en ferða-
menn halda sig nú fjarri og hót-
elum við það hefur verið lokað.
Eignarhald á landi í Kambódíu
getur verið málum blandið því að
stjórn Rauðu kmeranna nam úr
gildi eignarrétt á landi þegar hún
var við völd 1975 til 1979 og
týndust þá mörg skjöl. Sam-
kvæmt kambódískum lögum eiga
þeir, sem búið hafa á tilteknum
stað í fimm ár án vandræða, rétt
til þess lands, en Sameinuðu
þjóðirnar hafa gagnrýnt stjórnvöld
fyrir að framfylgja ekki lögunum.
2010 settu stjórnvöld lög, sem
leyfa þeim að gera land í einka-
eigu upptækt fyrir opinberar fram-
kvæmdir.
Konur í fangelsi fyrir mótmæli
Börn við Boeung Kak-vatn í Phnom Penh krefjast þess að mæður þeirra,
sem var stungið inn fyrir mótmæli, verði látnar lausar.
AFP
Ólöglegt skógarhögg er víðtækt vanda-mál í Kambódíu og reiði almenningsvegna aðgerðaleysis stjórnvalda fervaxandi. Almennir borgarar eru nú
farnir að leggja líf sitt í hættu til að verja skógana
fyrir rányrkju. Í apríl varð uppnám í landinu þegar
umhverfisverndarsinni, Chhut Vuthy, sem var
þekktur heima fyrir, var skotinn til bana vegna
þess að hann neitaði að afhenda myndir af skóg-
arhöggi og voru stjórnvöld harðlega gagnrýnd.
Vuthy átti í fyrra frumkvæði að því að farið var
að vakta skógana, sem veita mörgum lífsvið-
urværi.
„Við erum öll Chhut Vuthy,“ kyrjuðu stuðn-
ingsmenn hans við minningarathöfn, sem nýverið
var haldin um hann í hinu afskekkta Koh Kong-
héraði í suðvesturhluta landsins þar sem hann var
skotinn niður.
Ólöglegt skógarhögg hefur dregið dilk á eftir
sér. Árið 1990 voru 73% lands í Kambódíu skógi
vaxin, en 2010 var sú tala komin niður í 57% sam-
kvæmt tölum Sameinuðu þjóðanna.
„Við verðum að vernda skóginn áður en hann
hverfur,“ sagði Chan Yeng, sem var viðstödd
minningarathöfnina, í viðtali við fréttastofuna
AFP. „Skógurinn er hrísgrjónaskálin okkar.“
Yeng hefur tekið þátt í að vakta skógana og lýsti
því hvernig hún hefði eitt sinn gert keðjusög upp-
tæka þar sem lífsviðurværi mörg þúsund inn-
fæddra væri í hættu. Hún sagði að vöktunin hefði
áhrif. Með því að tala við skógarhöggsmenn, skrá-
setja athafnir þeirra eða koma í veg fyrir að þeir
hagnist á ólöglega höggnu timbri hefði tekist að
draga úr ólöglegu skógarhöggi á undanförnum
mánuðum.
Á meðan Vuthy var á lífi gengu vakthóparnir
svo langt að kveikja í földum stæðum af úrvals-
timbri, sem var tugþúsunda dollara virði.
Í júní hyggjast mörg hundruð íbúar lítilla þorpa
gera átak í að vakta skógana. Þeir segjast átta sig á
því að það geti verið hættulegt, en þeir séu reiðu-
búnir til að taka áhættuna vegna þess að ekki sé
hægt að treysta á yfirvöld.
„Þar sem ríkisstjórnin gerir ekki neitt eða er
ófær um að stöðva ólöglegt skógarhögg og eyðingu
skóganna tel ég að nú komi í hlut almennings í
Kambódíu að grípa til aðgerða,“ sagði Ou Virak,
forseti Mannréttindamiðstöðvar Kambódíu.
Ek Tha, talsmaður stjórnvalda, kvaðst fagna að-
gerðum borgaranna til að vernda skógana, en
hafnaði því að stjórnvöld hefðu brugðist. „Það er
ekki hægt að hafa stjórn á 100% allra auðlinda í
landinu,“ sagði hann við AFP.
Stjórn Kambódíu hefur verið sökuð um að leyfa
vel tengdum fyrirtækjum að ryðja mörg þúsund
hektara af skóglendi, þar á meðal vernduð svæði,
til ýmissa nota, allt frá sykur- og gúmmíekrum til
að reisa stíflur til raforkuframleiðslu. Mannrétt-
inda- og umhverfisverndarsamtök í landinu
tengja þetta afsal lands gegndarlausu ólöglegu
skógarhöggi og halda því fram að vopnaðar sveitir
á vegum stjórnvalda sjái um öryggisgæslu fyrir hin
brotlegu fyrirtæki.
Hun Sen, forsætisráðherra Kambódíu, lýsti yfir
að ekki yrði meira um afsal lands eftir að Vuthy
var myrtur. Umhverfisverndarsamtök í landinu
hafa fagnað þessu, en eru þó tortryggin og benda á
að engu að síður sé skóglendi enn í hættu.
Skógar Kambódíu
spænast upp
Borgarar gagnrýna stjórnvöld
og grípa til eigin ráða
Íbúar í Koh Kong-héraði í Kambódíu við stæður af viði. Ólöglegt skógar-
högg er vandamál í landinu og vekur aðgerðaleysi yfirvalda reiði.
AFP
Syrgjendur með mynd af Chhut Vuthy, forseta kam-
bódískra náttúruverndarsamtaka, sem var myrtur.
AFP
Vikuspegill
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Sveitarstjórnarkosningar verða
í Kambódíu í dag, 3. júní. Sam
Rainsy, leiðtogi stjórnarand-
stöðunnar, getur ekki tekið þátt
í kosningabaráttunni vegna
dónms sem hann segir að sé af
pólitískum hvötum sprottinn.
Hann hefur verið á ferð um Evr-
ópu til að tala fyrir heiðarlegum
kosningum og mannréttindum í
landi sínu.
Kosið um
helgina