Helgafell - 01.01.1943, Page 81

STAFSETNING OG FRAMBURÐUR
67
oq ládi av því að þvehrsgadlast gjeghn sanleiganum. Þennan boðsgap
víl jeq láda út gáqga av munni þínum, í nahni hinna fáu údvöldu.
Stafsetning þessi þarf nokkurra skýringa við:
Tveir stafir eru felldir brott úr stafrófinu: y (ý) og z.
Einum staf er bætt við: q. Er liann látinn tákna bæði uppgómmælta
og framgómmælta „n“-hljóðið í orðum eins og langur (láijgur), lengi
(leiqgji); hringla (hrújla). — q er og notað í þessari stafsetningu.
I venjulegri stafsetningu hefur g táknað mörg misinunandi hljóð. í
þessari stafsetningu er gerður munur á hljóðunum:
gj (framgómmælt lokhljóð) — gjera (gera),
g (uppgómmælt lokliljóð) — gada (gata),
q (uppgómmælt raddað önghljóð) — saqa (saga),
x (uppgómmælt óraddað önghljóð) — saxt (sagt),
j (framgómmælt raddað öngliljóð) — viji (vígi).
Stundum hefur g ekkert liljóðgildi: vija (vígja); hrí\]la (hringla),
— viðast hvar á landinu —, (og oftast í orðum eins og) nó (nóg)
o. s. frv.
Á svipaðan hátt er einnig ritað
kj (framgómmælt fráblásið lokhljóð) —kjer (ker),
k (uppgómmælt fráblásið lokliljóð) — kadla (kalla),
x (uppgómmælt óraddað önghljóð) — raxt (rakt).
Aðblástur (implosionshauch) er táknaður með li: kahp (kapp),
kjehba (keppa) o. s. frv.
Fráblástur (aspiration) kemur fram í ritliættinum p, t, k, kj: penni,
tap; tún, mát; kaup, tak; kjör.
Sum hljóð, b, d, g, sem eru í eðli sínu ekki fráblásin, fá jafnan all-
mikinn fráblástur, þegar þau verða bakstæð (auslautend). Þetta er
ekki táknað sérstaklega hér, heldur ritað lamb, land, fáiyg (fang)
o. s. frv.
Óraddað 1, r, m, n, rj er tálcnað lil, hr, hm, hn, hq, t. d. sdihlt (stillt),
heihrt (heyrt), sahmt (sarnt), væhnt (vænt), ú/jqí (ungt).
Naumraddað (,,halbstimmlos“) hljóð er táknað sem raddað væri,
t. d. bakstæðu hljóðin i eftirfarandi orðum: það, vil, rúm, ev (ef)
o. s. frv.
Þessar skýringar ættu að nægja til þess, að nrenn gætu áttað sig á
sýnishorninu. Þess má þó geta, að kv yrði ritað, en ekki hv: kvalur, en
ekki hvalur o. s. frv., ef miðað væri við mállýzku þá, sem hér er lögð til
grundvallar.