Helgafell - 01.01.1943, Blaðsíða 121

MERGURINN MÁLSINS
107
eitrað en nokkurt þeirra sambanda. Mikið er
samt enn eftir óreynt og ógert, áður en unnt
er að taka penicillin til almennrar notkunar.
Það er sem stendur sjaldgæft og dýrmætt efni,
sem hefur réttilega verið sett á bekk með
radium. Þegar efnasamsetning penicillinsins er
orðin endanlega kunn, verða vafalaust gerðar
tilraunir til þess að framleiða það efnafræðilega,
og ef þær tilraunir skyldu takast, verður mögu-
legt að framleiða það í verksmiðjum.
Margar lyflækningagátur eru enn óráðnar,
og það verður sérstaklega fróðlegt að sjá, hvort
penicillinn fær nokkurn sess í kenningarkerfi
því, sem Fildes og samverkamenn hans hafa
mótað.
Ntels Dungal próf. íslenzkaði.
Er bókin feig?
OLAVI PAAVOLAINEN
Hér er um það fjallaS, hvort hókin, frömuSur og fulltrúi andlegrar nútimamenningar,
fái staSizt samkeppni nýrri túlkunartœkni i umróti komandi ára. — Úr KORSET OCH
HAKKORSET, eftir finnska rithöfundinn Olavi Paavolainen. Bók þessi var rituS ári áSur en
styrjöldin hófst.
„Ég þreytist ekki á að ítrcka það,
að eins og heiminum nú er farið,
eru örlög siðmenningarinnar ná-
tengd örlögum bókarinnar.“
Duhamel.
„Skynsemin hefur um of stjórn-
að hugsunum manna.“
Hitler.
í maí 1933 verður vestræn hugsun fyrir
áfalli, sem engin dæmi eru til áður. f miðri
Evrópu efnir menningarríki til hátíðlegrar
bókabrennu. Það eru ekki ofstækisfullir munk-
ar, sem bera bækurnar á þetta ægibál, sem
varpar bjarma sínum á höggdofa mannfjöld-
ann á Óperutorginu í Berlín. Þýzkir stúdent-
ar bera blysið, tákn óháðra vísinda, að bál-
kestinum. „Land skáldanna og heimspeking-
anna“ reynir ekki heldur að halda þessum at-
burði leyndum. Fregnir um hann eru sendar
1 orðum og myndum út um allan heim.
Engin hinna óvæntu aðgerða nazista mun
hafa vakið svo eindregna andúð sem bóka-
brennan mikla í Berlín. Það var aukaatriði, að
mikill hluti bókanna mátti teljast til klám-
rita. Þarna var þó um sjálfa bókina að ræða
— æðsta tákn vestrænnar menningar, máttar-
stoð hennar og hornstein. „Orlög siðmenn-
ingar vorrar eru nátengd örlögum bókarinnar."
Bókin veitir fræðslu, og þekking er máttur.
Skólabækumar kenna okkur, að prentlistin sé
mesta uppfinning nýja tímans. Á Vesturlönd-
um er bókin tákn menningar, gáfna, fróðleiks-
þorsta, sannleiksþrár, þess anda, sem kenndur
er við Fást. Þessi lítilsvirðing sýnd bókinni var
svívirðing gerð heimsskoðun vorri, og bóka-
brennan í Berlín var talin villimennska með
eindæmum. Menn vissu sem sé mæta vel, að
á Óperutorginu voru ekki aðeins brenndar
ósiðlegar bækur eða andstæðar nazismanum.
Menn vissu, að hér var tilgangurinn að brenna
bókina sjálfa, hina vestrænu hugsjón sjálfstæðs
andlegs lífs, hugsanafrelsis, fróðleiksþorsta,
og skilyrðislausrar sannleikskröfu einstaklings-
ins.
„Skynsemin hefur um of stjórnað hugsun-
um manna." Þess vegna vom það einmitt
stúdentar í brúnum stökkum, sem kveiktu
bálið. Þess vegna var þessi atburður gerður að
mikilfenglegum sjónleik fyrir múginn.
f bók sinni „Notre Darne" segir Victor