Helgafell - 01.01.1943, Page 127

JLfSTIR
Hugleiðingar um Hallgrímskirkju
Fyrirhuguð Hallgrímskirkja í Reykja-
vík er nú mjög á dagskrá, og hefur rit-
stjórn Helgafells beðið mig að láta
uppi einhverja skoðun á hinni um-
ræddu kirkjuhugmynd. Vil ég ekki
skorast undan því, þar sem þetta bygg-
ingarmál varðar allan almenning og
í húfi er höfuðkirkja landsins.
Ymsir, sem um þetta mál hafa ritað,
virðast leggja megináherzluna á það
að koma sem fyrst upp einhtierri kirkju-
byggingu. Aðrir líta svo á, að ekki
eigi að hrapa að þessari kirkjusmíð,
svo sem nú virðist vera í ráði, né
heldur beri að líta á alla sæmilega
gagnrýni sem óvild í garð þessa fyrir-
tækis eða einstakra manna, þó að hún
falli ekki í farveg þess orðaflaums, er
mest hefur látið af hinu margumrædda
kirkjulíkani.
Þeir, sem vilja þessu málefni kirkj-
unnar vel, — og þeir eru eflaust marg-
ir, — munu fyrst og fremst gera þá
kröfu, að húsið megi verða söfnuðin-
um og landsfólkinu til sóma um lang-
an aldur, en ekki nein dœgurfluga. En
fólkið mun vera litlu nær um vanda-
sama byggingalist, þótt það lesi flaust-
urslega og áróðurskennda blaðadóma,
þar sem hrært er saman kirkjulegum
áhuga og húsagerð.
Tvö líkön hafa verið gerð af kirkj-
unni, og hefur annað þeirra verið al-
menningi til sýnis. Verð ég aðallega
að miða umsögn mína við hina ytri
gerð, er þar ber fyrir augu.
Þegar litið er á forhlið kirkjunnar
og hinn háa turn, mætti vænta þess,
að sjálft kirkjuhúsið gerði á einhvern
hátt vart við sig. En þess verður alls
ekki vart. Þar sést aðeins turn, alla
leið frá grunni. Hann er eins konar
skjöldur fyrir sjálfu kirkjuhúsinu, og
virðist hann helzt vera sjálfstæð turn-
bygging, þegar horft er á forhliðina.
Er nokkuð hinum megin ? Já. Það
kemur í ljós, að bak við þessa botn-
breiðu og óvenjulegu turnbyggingu er
tengt kirkjuhús af venjulegri og sóma-
samlegri gerð, — í flestum höfuðatrið-
um, en í engu samræmi við turninn.
Turninn og aðalkirkjan eru ttiö
óskyld hús„ sem ekki tolla saman á
öðru en steinsteypuveggnum á milli
þeirra.
Svo kemur að kórnum. Hann er
krýndur ,,býzantiskum“ hjálmi, sem
komið er fyrir í eins konar stuðlabergs-
hreiðri bak við gafl aðalhússins. Þessi
hjálmur stingur einnig í stúf tiið allt
hitt. Og innanhúss kemur hann senni-
lega að litlum notum til prýði. Hjálm-
urinn nær jafnhátt kirkjugaflinum og
mun vera, frá jörðu, á hæð við turn
Landakotskirkju.
Sagt er, að turninn sé í „stuðlabergs-
stíl“. Réttara væri að segja, að skreyt-
ing turnsins sé í þeim ,,stíl“.
Turninn sjálfur er í heild sinni mjög
fjarri því að minna á stuðlaberg. Ut-
línur hans eru — í aðaldráttunum —
eintómar boglínur, er verða þó mjög
ójafnar og loðnar vegna hinna mörgu
og misháu smástalla, sem á þeim eru.