Helgafell - 01.01.1943, Page 136

LETTARA HJAL
SryrjaMir eru kennslustundir í landafræði.
Á hverjum morgni vakna mcnn við það, að
stríðið setur þeim fyrir nýjar og nýjar lcxíur,
Kynnir þeim ókunnar slóðir og leggur þeim
á minni nöfn borga og bæja, sem þeir hafa
STYRJALDIR OG aldrci heyrc gctlð aður’
LANDAFRÆÐI ,afnvcl ^61,1 lönd-_sem
engan gat órað fyrir, að
væru til. í fáeina daga, stundum í vikur eða
kannske í mánuði, leggja þcssi nöfn undir sig
landafræði okkar, og þá er það ef til vill ó-
þekkt borg á fljótsbakka, fjallaskarð eða bara
árfarvegur, staðir, sem máske hafa aldrei feng-
ið gistingu á nokkru landabréfi, scm hrópa
til okkar. En styrjöldin heldur ferð sinni áfram,
og fyrr en varir eru ný nöfn komin til sög-
unnar, og önnur borg, annað klettabelti, sand-
auðn með nýju nafni, staðir, sem máske hafa
ekki heldur átt athvarf í neinni landafræði,
ryðja sér allt í einu til rúms í vitund okkar,
en hinir fyrri, sem áður voru þýðingarmestir,
fara á nýjan lcik huldu höfði um landabréfið
og týnast burt. Eða hver man nú lengur öll
þau undarlegu heiti, sem Þorsteinn Ö. Step-
henscn og styrjöldin í Abessiniu lagði okkur
í munn fyrir örfáum árum og þá voru á hvers
manns vörum? Jafnvel framburður Ríkisút-
varpsins á blóðugum örnefnum Spánarstyrj-
aldarinnar er liðinn mönnum úr minni, og er
það skaði, því við það er hcimurinn orðinn
einu tungumáli fátækari. — En þannig er
þessu varið með styrjaldirnar; þær fara að jafn-
aði fljótt yfir sögu og stunda kennslu sína
meira af kappi en forsjá, og er það raunar lítið
annað en segja má um jarðlíf mannkynsins í
heild sinni. Að vísu tala menn venjulega með
nokkurri virðingu um það, sem þeir kalla skóla
lífsreynslunnar, og er það að vonum, þar sem
jafn gömul menntastofnun á hlut að máli, en
þó munu flestir hliðra sér hjá að sækja þangað
þyngri fræðslu en þá, sem að þeim er haldið.
Það verður heldur ekki annað sagt, en að
mannkyninu hafi sótzt námið fremur treglega,
að minnsta kosti í þeim efnum, sem okkur
hefur verið kennt að væru ein nauðsynleg, og
eftir árangrinum að dæma mætti svo virðast
sem meiri áherzla hefði verið lögð á verklegar
menntir eins og HandíSaskólinn gerir, heldur
en andlegt uppeldi, svo sem gert er á Sam-
vinnuskólanum og stjórnmálanámskeiSi Heim-
dallar. Mörgum finnst einnig, að kennslufyr-
irkomulagið í skóla lífsins sé í mörgum efn-
um orðið úrelt, að lífið fylgist ekki nógu vel
með tímanum og geri auk þess of miklar kröf-
ur til nemenda sinna. Hitt mun þó sönnu nær,
að það sé tíminn, sem fylgist ekki nógu vel
með lífinu, og að það séum við en ekki lífið
sjálft, sem setur okkur of mikið, og sérstak-
lega of margt, fyrir í einu. Við látum líðandi
stund haldast það uppi að rétta okkur við-
fangsefni sín af handahófi og vegna þess, að
þau eru venjulega aðgangssamari en hin, sem
eru ótímabundin og eilífs eðlis, eru hin síðar-
nefndu að jafnaði höfð útundan. Engu að síð-
ur getur okkur verið fullkomlega ljóst, að til
kunni að vera ýms slík ótímabundin verðmæti,
svo sem sáluhjálp og fleira þess háttar, sem
gott gæti verið að grípa til síðar meir, en
hvernig ættum við að hafa tíma til að snúast í
þeim eins og stendur?
Vissulega hafa menn margt sér til afsökun-
ar, en tæplega verður það sagt, að allt sé með
feldu í heimi, þar sem flest gengur úr sér á
jafn skömmum tíma og hér á sér stað. Og