Helgafell - 01.12.1943, Síða 56

SIGFÚS BJARNARSON:
Skáldið á Litlu-Strönd
Jón Stefánsson — Þorgils gjallandi
I. MORGUNKUL YFIR MÝ-
VATN
Mývatnssveit á himininn heiSan.
Þar felur ekki gnæfandi hamraveggur
dagroða og morgunsól, þar er ekki síð-
degisgeislinn höggvinn á fjallsbrún.
Fjalladrottningin á sæti sitt ofan viS
brúnir dalanna inn af Skjálfanda, þaS-
an er skyggni gott til allra átta, inn til
lands aS jöklum og út yfir bökin á
heiSum þeim, sem lykja um byggSir
niSri í héraSi. Uti viS sjónarrönd í
vesturátt sést blár borSi settur hvítum
tíglum, Kinnarfjöll meS fönnum fyrri
ára. Hér inni á uppheiSum blikar á
vatniS, sem fengiS hefur sveitinni
heiti, gert hana þaS, sem hún er, og
gefiS henni þaS, sem hún á, — og
þaS er mikiS.
Mývatn er hringmyndaS. En til
þess aS geta veriS fyrir bæjardyrum
sem flestra er þaS hlutaS sundur meS
nesjum og töngum og smærri vog-
skurSi. Og gnægS er í vatninu af
eyjum og hólmum til aS skipta milli
margra. Sumt er þetta drýgra en sýn-
ist. Hólar eru í eyjum og meS strönd-
um fram, flestir forn eldvörp og holir
innan. En grasgróin er ekki aSeins
brekkan aS utan upp á koll, heldur
líka skálin innan í niSur í botn. I
láglendum hólmum er hraunröstin tún-
gróin ofan, en undir niSri hellar og
fylgsni, þar sem burkni vex og fugl-
ar eiga hreiSurfriS. En til hliSar viS
þetta eru runnar af kjarri og breiSur
af hvannstóSi, og veggur af gulstör
rís meS vatnsborSi um kring.
Sunnan viS vatniS er flæSiengiS
svo víSáttumikiS, aS drjúgum rýmkar
byggSarhringinn og skapar þá aSstöSu,
aS bústaSur Skútu sunnan megin
vatnsins gat orSiS miSstöS sveitarinn-
ar. Austan viS vatniS er samfellt
hraun, úfiS og gróSurlaust meS köfl-
um. En rofiS er þaS af háum hólum
og bakbreiSum höfSum, einn og einn
og fleiri í þyrpingum frammi viS vatn-
ið. Og grösugir reitir, skjóIrjóSur og
kjarnkvisti er þar til.
Undir slitnum klæSum þessa hrauns
slær hjarta. Undan hraunröndinni
kemur vatniS, óteljandi uppsprettur,
kaldavermsl, og á öSrum stöSum
heitar laugar. VerSa af þessu vakir
auSar meS landi fram vetur hvern,
og veSurharka lokar þeim aldrei aS
fullu. Hér á svanur og andfugl auSa
vök, þegar annaS þrýtur. Og í lífs-
straumi vatnsins meS hraunjaSri þess-
um er sú máttuga klakstöS náttúr-
unnar, sem má viS því, aS silungur
sé úr vatninu tekinn allar árstíSir.
AS vestanverSu heyrist kliSur Lax-
ár. Þar er þaS, sem ,,æSin stærst frá
hjarta þínu“ leikur á silfurlita strengi
milli skrúSklæddra hólma og nakinna
flúSa fram hjá Arnarvatni. ÞaSan
kastar hún ávarpi aS komumanni og
lætur hann vita, hvar byggS er aS