Helgafell - 02.12.1943, Page 56

438
HELGAFELL
Það er því ekki úr vegi að rifja upp kjarna
sambandslaganna, en hann kemur bezt fram í
1. grein þeirra, sem hljóðar á þessa leið:
„Danmörk og ísland eru frjáls og fullvalda
ríki, í sambandi um einn og sama konung . . .“
Þetta ætti að vera öllum skiljanlegt, jafnvel
þó að reynt væri að rangfæra orðin.
Astandið í viðskiptum þjóða er ekki svo fag-
urt og eftirbreytnisvert um þessar mundir, að það
gefi tilefni til þess að það sé tekið til fyrirmynd-
ar. Samningasvik eru aldrei til eftirbreytni, jafnvel
þótt stórveldi eigi hlut að máli, en „vanefnda-
kenningin" svo nefnda, sem hampað hefur verið
af einum „fræðimanni" og virðist vera þungi
undir kominn við valdabrauksþanka, hefur enga
stoð í þjóðarétti, enda öllum skynbærum
mönnum ljóst, sem ihugað hafa allar aðstæður.
Bezt fer á, að gætt sé hófs og drengskapar
í viðskiptum manna og þjóða, og er það ekki
sízt mikilsvert fyrir smáþjóð eins og okkur ís-
lendinga, sem lítils má sín og mikið á undir
viðskiptum við aðrar voldugri þjóðir, sökum
einhæfra atvinnuvega og fábreyttrar framleiðslu.
Það er ætíð mikilsvert, að hafa hin siðferði-
legu rök sin megin, að ekki sé talað um, að
hvortveggja sé.
Ég vil kalla það „drottinssvik við siðakrafta
sjálfra okkar" að hrapa nú að einhliða sam-
bandsslitum, á þessum blóðtímum.
Ég vil fullkominn skilnað við Dani, í bróð-
erni sé þess kostur, en einhliða, verði öðru ekki
við komið. En ég vil, að til þess verði valdir tím-
ar friðar, þegar íslendingar mega aftur um frjálst
höfuð strjúka, því að þann atburð á að halda
hátíðlegan, miklu hátíðlegri en AJþingishátíð-
in var, sökum þess að tilefnið er miklum mun
fegurra og mikilsverðara. En hverjum skyldi
detta í hugr að efna til stórfelldrar gleðihátíðar,
meðan valkestirnir hrópa til himins og stóror-
ustur eru iðulega háðar í námunda við strendur
landsins og gætu orðið hvenær sem er í loft-
inu yfir því?
Engum skynbærum manni. Tilefnið yrði því
álika flatneskjulegt og þeir góðu herrar, hrað-
skilnaðarmenn, og væri þá illa farið.
Þjóðin þarf að eiga marga mikla daga til þess
að verma sál sína við sól þeirra.
Við þurfum ekki að skáka fram aðstöðu Dana
á skilnaðarstundinni, þvi að önnur rök eru full-
nægjandi.
Endirinn á bréfi hins ágæta vinar Helgafells
minnir all mikið á strákinn, sem kallaði: Ekki
er Gvendur bróðir betri. En þið hafið gert hon-
um full skil í því sambandi.
Bréfritarinn minnist á „margyfirlýstan" vilja
Alþingis £ þessu máli. Ef þingið hyrfi að sinni
fyrstu ákvörðun í málinu, þá get ég fallizt á,
að það væri „þjóðhollasta" lausnin og hin skyn-
samlegast, enda var þá ekki komin „spekulation"
í málið, og þingmönnum hafði þá ekki dottið í
hug, að nota mætti þetta mannréttindamál fyr-
ir ábreiðu yfir ráðleysisgukt þeirra (árum saman),
sem sennilega endar með þvi að rýja inn að
skyrtunni allan almenning, en gera þá ríku
ríkari. O temþora, o mores...
G. Ó.
ÚR VlSNABÓKINNI:
FERÐAKISTA BISKUPSINS
„Ferðakistan íarin, kristnir bræður!"
„Því íorði sá, sem öllu ræður!"
(Við fylgd sína átti frómur biskup tal).
„Ég missi í henni hundrað ræður!"
„Guð hjálpi þeim, sem stall"