Kjarninn - 17.07.2014, Qupperneq 39

05/06
2 Vladimír lenín – 30. ágúst 1918
Lenín var á leið í bíl sinn eftir ræðuhöld
í verksmiðju nokkurri í Moskvu þegar
skotið var á hann þrisvar sinnum. Tvö
skot hæfðu hann, annað í handlegg en hitt
í brjóstið. Lenín missti meðvitund og var
farið með hann til Kremlar, þar sem hlúð
var að honum. Litlu munaði að leiðtogi
rússnesku byltingarinnar yrði allur og
talið er mögulegt að þessi árás hafi átt
þátt í dauða hans nokkrum árum síðar.
Sú sem skaut hét Fanía Kaplan, ungur
og róttækur sósíalisti sem hafði setið í
þrælkunarbúðum í rúman áratug. Hún
var handtekin og játaði strax tilræðið. Í
yfirheyrslum sagði hún Lenín vera svikara
við byltinguna og með einræðistilburði.
Einnig sagðist hún hafa verið ein að verki.
Fjórum dögum síðar, hinn 3. september,
var hún tekin af lífi með byssuskoti í
hnakkann. Lenín fékk mikla samúð eftir
árásina og vinsældir hans jukust mjög.
Strax var hafist handa við rauðu ógn-
ina, þar sem pólitískum andstæðingum
bolsévíka var umsvifalaust komið fyrir
kattarnef. Kaplan hafði tilheyrt flokki
sósíal ískra byltingarsinna og hart var
gengið fram gegn þeim flokki á fyrstu
dögunum. Fórnarlömb rauðu ógnarinnar
urðu nokkur þúsund á komandi mánuðum
og árum.
)J¿E±LIJ±MXIOMWX
Leon Trotsky hefði tekið við sem leiðtogi
rauðliða. Hann var vinsæll í hernum en
átti erfitt með að gera málamiðlanir. Alls
er óvíst hvort bolsévíkar hefðu unnið
sigur í rússneska borgarastríðinu. Ef
hvítliðar hefðu haft betur og Sovétríkin
þar með verið úr sögunni væri sennilega
grundvöllurinn fyrir valdatöku nasista
í Þýskalandi horfinn. Ef Trotsky hefði
haldið völdum hefðu Sovétríkin sennilega
reynt að færa byltinguna út til Evrópu,
sérstaklega Þýskalands. Það hefði vakið
hörð viðbrögð vesturveldanna. Við hefð-
um jafnvel séð seinni heimsstyrjöld með
Hitler í flokki bandamanna.