Morgunblaðið - 19.01.2013, Page 45

MINNINGAR 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 2013
Í hennar frásögn varð allt að
ævintýri, uppvaxtarárin í Aðal-
dalnum og Húsavík, síldarárin á
Siglufirði, barnauppeldi og basl
með afa og baráttan við að koma
undir sig fótunum í Reykjavík
eftir fráfall afa. Hún fann ástina
aftur en missti seinni manninn á
sviplegan hátt stuttu síðar. En
áfram hélt lífið. Amma er í mín-
um augum tákngervingur bar-
áttu kvenna á 20. öld, í þjóðfélagi
sem stökkbreyttist á örfáum ára-
tugum, það þurfti kjark og þor
og kannski svolítið kæruleysi
líka til að lifa af.
Ég var 10 ára þegar ég kom
fyrst til Reykjavíkur, ég fékk að
gista hjá ömmu í kjallaranum á
Hverfisgötunni, fyrir litla stelpu
frá Siglufirði var lífið í kringum
Hlemm furðuveröld. Pönkarar,
rónar og allskonar fólk sem ég
hafði aldrei séð áður og mitt í
þessari hringiðu bjó amma. Hún
var aldrei hefðbundin amma
heldur bóhemtýpa sem fór sínar
eigin leiðir. Meðan aðrar ömmur
bökuðu lummur sat amma mín
inni í stofu, með sólgleraugu á
nefinu og sígarettu í munnvik-
inu, spilaði á orgel eða harm-
onikku eða setti upp tískusýn-
ingu þar sem við krakkarnir
fengum að klæða hana og snyrta.
Amma flutti aftur á Siglufjörð í
ellinni og urðu þá samskiptin
meiri og tengslin sterkari. Ég
hugsa að það séu ekki margir
unglingar sem mæta í áramóta-
partí hjá ömmu sinni á áttræð-
isaldri, en hjá minni var mesta
stuðið. Hún leit aldrei á sig sem
eldri borgara og vildi lítið taka
þátt í þeirra starfi. Oftast hafði
hún meiri áhuga á spjalli um
persónur og leikendur í Leiðar-
ljósi en heimsmálin, rifja upp
sögur úr gamla tímanum og allt-
af var hún tilbúin að tala um
tísku og kóngafólk. Stærsta
hrósið fékk ég frá ömmu þegar
að ég var um þrítugt, þá sagði
hún: „Habba mín, mér finnst þú
vera orðin svo mikil dama, loks-
ins farin að klæða þig smart.“
Amma var líka daðrari og
hrifin af sér yngri mönnum, ég
færði henni brúðkaupsmynd af
mér og nýbökuðum eiginmanni
mínum, amma þá 94 ára stillti
myndinni upp og sagði: „Mikið
rosalega hefur þú náð þér í
myndarlegan mann, hann verður
framvegis fyrsti maðurinn sem
ég lít á þegar ég vakna á morgn-
ana og sá síðasti sem ég lít á áð-
ur en ég sofna á kvöldin.“ Ég
hefði alveg eins getað fært henni
mynd af honum einum. Ég er
þakklát fyrir allar stundirnar
sem við áttum saman, minning-
arnar eru svo ótal margar. Það
eru forréttindi að hafa fengið að
læra af konu sem lifði og hrærð-
ist í öllum þeim breytingum sem
urðu á okkar þjóðfélagi á 20. öld-
inni. Hún kunni að lifa lífinu. Ég
vona að í minni elli geti ég litið til
baka á mitt líf í sama ævin-
týraljóma og hún gerði.
Hrafnhildur Ólafsdóttir.
Elsku fallega amma mín. Nú
er komið að kveðjustund. Ég
kveð þig með sorg og trega en
einnig með miklu þakklæti í
hjarta.
Ég syrgi þá staðreynd að
stundirnar og símtölin verða
ekki fleiri. Að heyra ekki sög-
urnar sagðar aftur.
Á sama tíma og ég felli tárin
og sakna þín kemur yfir mig
ótrúlegt þakklæti.
Ég er þakklát fyrir allar
stundirnar sem við áttum saman.
Ég lifi með öllum sögunum sem
þú sagðir mér og ég er þakklát
fyrir fjölskylduna sem þú gafst
okkur, yndisleg fjölskylda sem
telur 129 afkomendur.
Síðast en ekki síst er ég þakk-
lát fyrir að hafa fengið að kynn-
ast þér, knúsa þig og umfram
allt bera nafn þitt með stolti.
Elsku amma, takk fyrir allt.
Þín nafna,
Hólmfríður (Fríða).
Nú blása varir Hólmfríðar
Steinþórsdóttir ekki lengur í
munnhörpuna. Belgur nikkunnar
loftlaus og orgelið hennar hljóm-
laust. Hús lífsins, íverustaður
sálarinnar, orðið aldurhnigið.
Haustið liðið og kuldi vetrarins
tók líf álftarinnar.
Í dag kveðjum við frá Siglu-
fjarðarkirkju Hólmfríði Stein-
þórsdóttur. Konu sem lífsbarátt-
an fór ekki mjúkum höndum um
en hún bugaðist eigi. Missti ann-
an drenginn sinn sem barn. Lífið
tók frá henni tvo eiginmenn og
yngri soninn fulltíða mann. Ég
kynntist Hólmfríði er eiginkona
mín, nafna hennar, fór með mig í
heimsókn til hennar. Bjó hún þá
á Hverfisgötunni í Reykjavík. Sú
heimsókn rennur mér ekki úr
minni. Taldi að ég væri að fara í
heimsókn til konu er væri orðin
virðuleg amma sem hún náttúr-
lega var. En á móti okkur tekur
þingeysk drottning. Tíguleg,
teinrétt í baki og létt á fæti þó að
búin væri að eiga 10 börn, þá 73
ára. Ég sá þá að ég þyrfti ekki að
kvíða neinu með kvonfang mitt
ef hún hefði þessi gen að bera.
Keimur af þeirri menningu sem
hún var uppalin við sveif yfir
þessum stað þótt lítill væri. Um
sumarið 1991 dvaldi Hólmfríður
hjá nöfnu sinni og mér í um sex
vikur. Bjuggum við þá að Ból-
stað í Svartárdal. Naut hún vel
þessarar dvalar og talaði um hve
gott væri að sjá það sem lífið og
náttúran þar hefði upp á að
bjóða. Talaði um dásemdir nátt-
rúnnar sem hún sagði að minntu
sig á æsku sína í Þingeyjar-
sýslum. Hún var stoltur Þing-
eyingur. Sagði margar góðar
sögur úr æsku sinni er gaman
var að hlustá á . Var þar ekkert
dregið undan. Talað tæpitungu-
laust um það sem á daga hennar
hafði drifið. Minni þessarar vel
gefnu konu var einstakt og entist
henni allt til enda. Aldrei man ég
til þess að hún væri bitur þó að
dauðinn hefði tekið karlmennina
hennar. Held þó að erfiðastur
hafi verið missirinn þegar Birgir
dó. Enda var hún þá svo ung og
kunni þá kannski ekki eins vel að
takast á við lífið.
Hún horfir á flokkinn sinn fara
þennan frjálsa vængjaða skara,
hún vængbrotin er
og veit hvernig fer
þegar haustar á norðurhjara.
(Páll Jónsson.)
Frú Hólmfríður Steinþórs-
dóttir hefur nú kvatt sitt jarðlíf.
Sátt við sitt. Hún kunni að
dansa, syngja, spila og ekki hvað
síst að njóta þess að vera til.
Ekki var hún gefin fyrir neitt
kerlingarvæl né sjálfsvorkunn.
Andi Hólmfríðar er floginn á
braut á vængjum álftarinnar.
Spilar nú á hljóðfærin sín þing-
eysk lög eftir frændur sína í ei-
lífu sumri og þeir sem hennar
biðu taka undir.
Finna hjá þér ást og unað,
yndislega rósin mín.
Eitt er það sem aldrei gleymist,
aldrei það er minning þín.
(G.H.)
Við Hólmfríður, Björn Stefán
og Ægir Örn þökkum þeirri
heiðurskonu sem hér er kvödd
fyrir allar minningarnar og
stundirnar sem við áttum með
henni. Hafi hún þökk fyrir allt og
allt.
Örn Friðriksson.
Lífskúnstner er fallinn frá.
Um miðja síðustu öld norður á
Siglufirði mótaðist líf flestra
barna af vinnu við síldarsöltun
og barnapössun. Í frítíma var
fjallshlíðin, bryggjurnar, eyrin
og fjörðurinn leiksvæði sem var
án takmarkana til ævintýrasköp-
unar. Í næsta húsi bjó Ellý dóttir
Fríðu og Bubba og á þessum
vettvangi kynntumst við og
bundumst vináttuböndum sem
enn halda okkur þétt saman.
Á barnmörgu heimili þeirra
hjóna var ekki amast við vinum
og þar voru óendanleg tækifæri
til að gera lífið eftirminnilegt og
öðruvísi og tækifærin ekki færri
en úti í náttúrunni. Allt frá mis-
jafnlega vel heppnuðum þrifum
okkar vinkvennanna þar innan-
dyra og upp í ýmis önnur uppá-
tæki voru launin upplestur Fríðu
úr Familie Journal eða nikkan
fékk að njóta sín í hennar faðmi.
Spilastokkurinn var líka innan
seilingar og þar voru framtíðar-
heimar kannaðir. Allt kom þetta
mér fyrir sjónir sem öðruvísi og
heillandi heimur og innan þess-
ara veggja var þolinmæði Fríðu
og umburðarlyndi við uppátækj-
um okkar einstakt. Aldrei feng-
um við skammir né umvandanir
heldur völsuðum við um óáreitt-
ar og áhyggjuleysið fór vel með
okkur. Óþvingaðar lékum við
okkur og þegar leikurinn barst
út á lóð var það heldur ekkert
vandamál. Að bera púðana úr
stofunni, teppi, borð og hálft
bollastellið, ef því var að skipta,
var látið afskiptalaust og Fríða
amaðist aldrei við brölti okkar
vinkvennanna. Þegar leikurinn
barst inn að nýju tók hún þátt í
ævintýrasköpun okkar og sýndi
hvernig við gátum nýtt rautt
bréfið utan af kaffibætinum og
málað á okkur varirnar. Þá vor-
um við komnar í sparikjólana
hennar, ofan í skartgripaskrínið
og í hælaháa skó.
Hún var stórbrotinn persónu-
leiki. Hávaxin, barmmikil með
þéttar mjaðmir, fallega fótleggi,
hátt enni og þykkt og mikið hár
vafið inn í túrban. Með sígarettu
í munnvikinu, kaffibollinn innan
seilingar, brún blikandi augun og
breitt bros gera minninguna um
þessa litríku konu að miklum
persónuleika sem gustaði af í
góðri merkingu þess orðs.
Blessuð sé minning góðrar
manneskju sem lagði mér til
dýrmætar og fallegar minningar
um vináttu okkar Ellýjar á
bernskuárum.
Hildur Guðbrandsdóttir biður
fyrir samúðarkveðju til fjöl-
skyldunnar.
Filippía Þóra
Guðbrandsdóttir.
✝ GuðmundurÁgústsson
fæddist í Reykjavík
21. júlí 1939. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Stykkishólms
þriðjudaginn 8.
janúar 2013.
Foreldarar hans
voru Ágúst Stef-
ánsson og Katrín
Guðmundsdóttir.
Þau eru bæði látin.
Eldri bróðir hans hét Stefán.
Hann lést 5. október 2012. Hálf-
bræður Guðmundar, sam-
mæðra, eru þeir Davíð og Reg-
inald, búsettir í Skotlandi.
Guðmundur kvæntist eftirlif-
andi eiginkonu sinni, Vigdísi
Kristjönu Þórðardóttur, 9. sept-
ember 1967. Fyrstu 5 búskapar-
árin bjuggu þau í Reykjavík en
árið 1972 fluttu þau til Stykk-
ishólms, þar sem þau bjuggu
alla tíð síðan. Sonur þeirra,
Fellsöxl. Það var ekki síst fyrir
tilstilli Ingibjargar og hvatn-
ingar hennar að hann fór í
Bændaskólann á Hvanneyri.
Hann útskrifaðist þaðan sem
búfræðingur árið 1960.
Hann vann hjá Landmæl-
ingum Íslands við landmæl-
ingar og kortagerð. Hans að-
alstarf var við verslun. Hann
hafði ríka þjónustulund og var
alltaf tilbúinn að hjálpa til ef til
hans var leitað. Í Reykjavík
vann hann í bygginga-
vöruverslun og síðan hjá Kaup-
félagi og Bensínstöðinni í
Stykkishólmi.
Hann hafði mjög gaman af
stangveiði og því að vera úti í
náttúrunni. Þeir voru ófáir
veiðitúrarnir sem fjölskyldan
fór í, einnig með góðum vinum.
Hann hafði sérstaklega létta
lund og oft var mikil gleði í
kringum hann. Hann var ein-
staklega músíkalskur og gat
spilað nánast hvað sem var eftir
eyranu. Hann hafði líka unun af
því að spila af fingrum fram.
Útförin fer fram í Stykk-
ishólmskirkju í dag, laugardag-
inn 19. janúar 2013, og hefst at-
höfnin kl. 14.
Hafþór Smári Guð-
mundsson, fæddist
16. apríl 1968. Haf-
þór kvæntist Ástu
Berglindi Alfreðs-
dóttur. Þau skildu.
Þeirra börn eru
Vigdís Karen, fædd
5. apríl 1991, og
Guðmundur Óli,
fæddur 30. nóv-
ember 2001. Guð-
mundur ólst upp
hjá móðurforeldrum sínum,
þeim Hansínu og Guðmundi í
Flekkuvík á Vatnsleysuströnd.
Þangað kom hann 9 mánaða
gamall og ólst þar upp til full-
orðinsára. Á unglingsárum fór
hann að vinna á Vellinum og
stundaði þá einnig sjóróður.
Móðursystkini hans reyndust
honum ávallt vel og átti hann
jafnan athvarf hjá Ingibjörgu
móðursystur sinni og fjölskyldu
hennar sem bjó þá á Litlu-
„Mér tregt er um orð til að þakka
þér,
hvað þú hefur alla tíð verið mér.“
…
„Þú þreyttur varst orðinn og þrekið
smátt,
um þrautir og baráttu ræddir fátt
…“
(Hugrún.)
Þær eru ófáar veiðiferðirnar
sem ég fór í með honum karli föð-
ur mínum. Eins langt og ég man
eftir þá skipa veiðitúrar, bæði
skotveiðar og fiskveiðar, og lang-
ar göngur stóran sess í minn-
ingabankanum. Þar var pabbi í
essinu sínu því hann var mikið
náttúrubarn. Hann var bæði eins
og alfræðiorðabók og gps-tæki,
þekkti alla stokka og steina, bæi,
örnefni, kennileiti og fuglaheiti.
Þessar minningar eru bjartar og
hlaðnar vellíðan og gleði. Þótt
langar stundir í þessum veiðitúr-
um væru án orða voru þær einnig
fjölmargar þar sem margt var
spjallað. Þær mótuðu mig eflaust
meira en ég gerði mér lengi vel
grein fyrir og fjöldi góðra ráða
og vangaveltna situr eftir.
Faðir minn átti stundum erfitt
með að takast á við lífið og til-
veruna og færði sig þá yfir í heim
Bakkusar. En þegar ég horfi til
baka fellur sá hluti algjörlega í
skuggann fyrir öllum þeim ara-
grúa góðra minninga sem ég á
með honum. Á allan hátt var
hann gegnheill og góður maður
og þeim manni á ég svo ótal-
margt að þakka.
Að alast upp hjá honum og
með honum lít ég á sem ómet-
anleg forréttindi. Hann var mér
alltaf góður og tryggur og var
þar að auki hafsjór umhyggju og
fróðleiks. Það eru svo mörg góð
og dýrmæt lífsgildi sem ég bý að
hans vegna sem flest eiga þann
sameiginlega boðskap að gera
okkur að betra fólki.
Betri pabba hefði ég aldrei
getað hugsað mér og gæti ekki
verið stoltari af honum og því
sem hann stóð fyrir og gerði í líf-
inu sem máli skiptir.
Mig langar að enda á því sem
góður maður sagði við mig eitt
sinn: Allt sem ég hef gert gott í
lífinu á ég öðrum að þakka. Því
segi ég: Takk fyrir allt elsku
pabbi minn.
Hér er svo dapurt inni,
ó, elsku pabbi minn,
ég kem að kistu þinni
og kveð þig hinsta sinn.
...
Ég þakka fræðslu þína
um það, sem dugar best,
er hjálpráð heimsins dvína,
og huggað getur mest.
....
Nú ertu farinn frá mér,
en föðurráðin þín,
þau eru ávallt hjá mér
og óma blítt til mín.
.....
(B.J.)
Þinn sonur,
Hafþór.
Elsku afi okkar. Þú varst okk-
ur svo dýrmætur á allan hátt og
við hefðum ekki getað óskað okk-
ur betri afa. Alltaf varstu tilbú-
inn til að spjalla við okkur um
daginn og veginn og segja okkur
sögur.
Takk elsku afi fyrir allar
stundirnar okkar saman. Fyrir
að segja okkur svo margt og fyrir
að vera svona endalaust góður
við okkur. Við vonum að þér líði
vel núna, getir farið í laxveiði og
veitt stóran lax.
Við bjuggum til ljóð sem okk-
ur finnst lýsa þér vel:
Fallegur hann afi var
alltaf blíður og góður.
Stutt í okkar hlátur var
því hann var fyndinn og fróður.
Okkur finnst þetta ljóð líka
eiga vel við:
Manstu afi
þegar við stóðum
á bryggjunni
og þú hélst
ákveðið í hönd mína?
Þú sagðir sögu
og saman horfðum
við á eyju
vonar og kærleiks.
Manstu afi
þegar þú brostir
svo hlýlega og stoltur
á börnin þín?
Myrkt herbergið
varð uppljómað af ánægju
og ilmur blómanna
varð sterkari.
En nú kveð ég þig
með tár í augum
og bros í hjarta.
Því ég man!
(Eðvald Einar Stefánsson)
Þín barnabörn,
Vigdís Karen
og Guðmundur Óli.
Það er orðið langt síðan Gúndi
fór að venja komur sínar að Mið-
hrauni með Dísu sinni, frænku
okkar. Við sem eldri erum í
systkinahópnum munum eftir
þessum Reykvíkingi á grænum
Letta, vatnsgreiddum og greini-
lega ósnortnum af bítlatískunni,
meira Presley. Hann hló hátt og
hafði gaman af mörgu.
Björtu hliðarnar á mannlífinu
eru ekki alltaf augljósar og mis-
jafnt hvað við sjáum þær vel. Að
geta hlegið og fengið aðra með
sér var Guðmundi auðvelt. Þess
vegna varð hann aufúsugestur,
það var alltaf létt yfir mann-
skapnum á Miðhrauni þegar
fréttist að Dísa og Gúndi væru að
koma. Með þeim komu góðir
straumar, það var engum hall-
mælt. Hann hafði þetta glaðlega
viðmót. Það var fínt að fá hann til
liðs þegar heyskapurinn stóð
hvað hæst, hann hafði sérstakt
lag á að koma okkur krökkunum,
þreyttum og stressuðum, í stuð
með glettni sinni og stríðni (jú,
Gúnda fannst gaman að stríða en
allt í góðu). Frásagnargáfa hans
var mikil og gjarnan vikið að
ótrúlegum atvikum og bráð-
fyndnum. Gúndi var líka greið-
vikinn og ráðagóður þegar til
hans var leitað hvort sem hann
var að störfum í Kaupfélagi
Stykkishólms, á bensínstöðinni,
hvarvetna.
Hann var frábær veiðimaður,
fann fisk í lækjum og hyljum
heima sem okkur hafði ekki dott-
ið í hug að gá í. Það kom fyrir að
hann veiddi alla fiskana. Eða svo
töldum við sum sem aldrei veidd-
um neitt.
En Gúndi átti sinn vanda og
það vissu allir, hann glímdi við
áfengisfíkn og réð ekki við hana.
Eyðileggingin af hennar völdum
varð mikil. Samt svo margt heilt
eftir og æðruleysi til staðar, eng-
in biturð á heimilinu.
Þegar við kveðjum Gúnda er
sú minning sterk hversu glaðvær
hann var. Saga um ljúfan og góð-
an dreng yljar. Við hugsum til
Dísu, Hafþórs og barnabarna í
sorg og söknuði þeirra.
F.h. systkinanna frá Mið-
hrauni 2,
Birgir og Sesselja.
Að leiðarlokum er margs að
minnast frá liðnum stundum,
hvernig þú spilaðir af fingrum
fram á orgelið, kvikmyndatökur
og áhorf á gamlar 8 mm spólur,
samvinna okkar í kaupfélaginu
og á bensínstöðinni, ýmsar sögur
úr laxveiðinni, bæði sannar og
örugglega færðar í stílinn.
Hlýhugur þinn til mín og
minna alla tíð, fyrir það þakka ég
af einlægni.
Sárt er vinar að sakna.
Sorgin er djúp og hljóð.
Minningar mætar vakna.
Margar úr gleymsku rakna.
Svo var þín samfylgd góð.
Daprast hugur og hjarta.
Húmskuggi féll á brá.
Lifir þó ljósið bjarta,
lýsir upp myrkrið svarta.
Vinur þó félli frá.
Góða minning að geyma
gefur syrgjendum fró.
Til þín munu þakkir streyma.
Þér munum við ei gleyma.
Sofðu í sælli ró.
(Höf. ók.)
Guð blessi minningu þína,
Gúndi minn, og styrki ykkur á
erfiðum tíma elsku Dísa frænka,
Hafþór, Vigdís og Guðmundur.
Sædís Björk Þórðardóttir
og fjölskylda.
Ég kynntist Gúnda ekki fyrr
en fyrir nokkrum árum en þrátt
fyrir heilsubrest sem dró mjög
úr honum þrótt bar hann með sér
mikla góðvild og mildi sem sást
sérstaklega vel í framkomu hans
við börn og dýr. Hann var góð-
menni sem mátti ekkert aumt sjá
og ávallt reiðubúinn að rétta
hjálparhönd. Hann hafði gaman
af því að ræða um gamla tíma og
hafði upplifað tímana tvenna og
rúmlega það. Það var virkilega
gaman að hlusta á hann þegar
hann sagði sögur frá Flekkuvík
og þá mundi hann vel eftir
minnstu smáatriðum. Einnig var
gaman að spjalla við hann um
bækur sem hann hafði lesið eða
um annan fróðleik sem hann
hafði kynnt sér.
Ég hefði gjarnan viljað kynn-
ast Gúnda betur þegar hann var
heilsuhraustari því svo auðséð er,
í gegnum hans nánustu, að þar
fór maður sem mjög umhugað
var um fólkið sitt og gerði allt
sem í hans valdi stóð til að gefa af
sér. Hann skilur margt gott eftir
sig.
Hvíldu í friði.
Elín.
Guðmundur
Ágústsson
 Fleiri minningargreinar
um Guðmund Ágústsson bíða
birtingar og munu birtast í
blaðinu næstu daga.