Morgunblaðið - 01.03.2013, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. MARS 2013
VIÐTAL
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
„Í okkar hluta Evrópu, og sérstak-
lega í Póllandi, teljum við evruna
geta styrkt bönd okkar við Evrópu
og við lítum á það sem lið í þjóð-
aröryggi okkar. Við höfum slæma
reynslu í fortíðinni og okkur finnst
við öruggari innan Evrópu en utan,“
segir Elzbieta Bienkowska, byggða-
málaráðherra Póllands.
Hún var stödd hér á landi í vik-
unni í boði Steingríms J. Sigfússon-
ar, atvinnuvega- og nýsköpunarráð-
herra, og ræddi meðal annars við
hann, Guðbjart Hannesson velferð-
arráðherra og Stefán Hauk Jóhann-
esson, aðalsamningamann Íslend-
inga í aðildarviðræðunum við
Evrópusambandið.
Pólverjar íhuga nú að taka upp
evruna en þeir hafa hingað til verið
með sjálfstæða mynt, slotið. Bien-
kowska segir að þrátt fyrir að það
hafi bjargað Pólverjum fyrir horn
að vera ekki með evruna þegar
kreppan skall á þá sé upptaka henn-
ar nú til umræðu. Landið muni upp-
fylla Maastricht-skilyrðin árið 2015
en ekki hafi þó verið nefnd nein
tímasetning um hvenær hugsanlegt
væri að það gengi í evrusamstarfið.
Hún segist trúuð á að vandamálin
sem hafa steðjað að evrusamstarf-
inu leysist farsællega.
„Ég vona, og ég er bjartsýn á að
aðildarlöndin geri sér ljóst að það
sé betra að halda hópinn en að
hugsa aðeins um eigin hag,“ segir
hún.
Hafa farið best með styrkina
Það hefur komið í hlut Bien-
kowsku sem ráðherra byggðaþróun-
ar að úthluta stærstum hluta þess
fjár sem Pólland hefur fengið í
styrki úr byggðasjóðum Evrópu-
sambandsins undanfarin ár en þeir
nema jafnvirði um 11.200 milljarða
íslenskra króna frá árinu 2007.
Þetta eru hæstu styrkir sem nokk-
urt aðildarríki hefur fengið. Það er
meðal annars þessi reynsla hennar
sem íslenskir ráðamenn vildu kynna
sér.
„Okkur hefur tekist að nota þessa
styrki mun betur en sumum öðrum
ríkjum, sérstaklega í Suður-Evrópu.
Við erum stolt af því en auðvitað
var það ekki auðvelt. Við erum búin
að vera aðilar að ESB í níu ár [frá
2004] og það var margra ára átak
að byggja upp stjórnkerfi til að
stýra flæði styrkjanna,“ segir Bien-
kowska.
Féð hefur að miklu leyti farið í að
byggja upp innviði landsins en ráð-
herrann segir að Pólverjar hafi
þurft að brúa bilið í önnur Evr-
ópulönd á því sviði. Hún segir að
það hafi komið mörgum evrópskum
stjórnmálamönnum á óvart að Pól-
verjar hafi staðið sig best Evrópu-
ríkja í að deila út styrkjunum á
réttan og viðeigandi hátt. Þetta hef-
ur skilað sér í því að þeir byggða-
styrkir sem Pólland fær í næstu
fjárhagsáætlun ESB verða enn
hærri en áður.
„Það var skylda okkar að nýta
þetta fé rétt. Við erum að fjár-
magna verkefni sem gefa góða efna-
hagslega raun og við förum rétt að
því. Það var þess virði að byggja
upp öflugt stjórnkerfi utan um veit-
ingar styrkjanna jafnvel þó að skrif-
finnskan sé fyrirlitin í Póllandi.“
Kreppan ekki bitið landið
Aðild Póllands að ESB hefur ver-
ið því afar hagfelld að mati Bien-
kowsku. Pólland sé að nálgast önn-
ur lönd Evrópu hröðum skrefum.
Þannig hafi verg landsframleiðsla
þar verið um 40% af meðaltali aðild-
arríkjanna við inngönguna árið 2004
en nú sé hún yfir 70% af meðaltal-
inu.
„Styrkirnir þýða að kreppan hef-
ur ekki bitið á okkur og að okkur
hefur tekist að halda höfðinu fyrir
ofan vatnið án þess að lenda í sam-
drætti. Og það er mjög sýnilegt í
Póllandi. Það eru skilti með stjörn-
um ESB um allt land, allt frá
stórum hraðbrautum niður í tungu-
málakennslustofur í minnstu þorp-
um,“ segir hún.
Það er þó mikilvægt að Pólverjar
láti Evrópusambandið ekki leið-
beina sér of mikið að mati Bien-
kowsku.
„Við erum frábrugðin öðrum
löndum og við verðum að hafa okk-
ar eigin áætlanir og stefnu sem er
ekki nákvæmlega eins og ESB. Við
náum þó að uppfylla hana mun
hraðar með styrkjunum,“ segir hún.
Haldi fólkinu heima
Stærsti hópur innflytjenda á Ís-
landi er Pólverjar og segist Bien-
kowska vel meðvituð um það. Hún
segir það sína persónulegu skoðun
að brottflutningur frá heimalandi
sínu sé eitt stærsta vandamál þess.
„Fólk finnur ekki vinnu og flytur
þá úr landi. Þetta er ein stærsta
áskorunin sem við stöndum frammi
fyrir á næstu árum, að halda fólki
heima því að eftir að börn brott-
fluttra fæðast erlendis er mjög erf-
itt fyrir þá að flytja aftur heim,“
segir hún.
Atvinnuleysi í Póllandi er nú um
12%. Byggðaþróunarstyrkirnir hafa
skapað um 320.000 störf að sögn Bi-
enkowsku en það þarf meira til.
„Við erum fjörutíu milljóna
manna þjóð. Þetta er talsverður
fjöldi starfa en hann er ekki nægi-
legur.“
Evrópa hluti af þjóðaröryggi landsins
 Pólski byggðamálaráðherrann í heimsókn á Íslandi  Brottflutningur Pólverja ein mesta áskorunin
sem landið stendur frammi fyrir  Heldur utan um hæstu styrki nokkurs lands frá Evrópusambandinu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ráðherra Elzbieta Bienkowska hefur verið ráðherra byggðamála í Póllandi frá árinu 2007 og öldungadeildar-
þingmaður frá árinu 2011. Hún hefur helgað starfsferil sinn byggðamálum og unnið mikið með ESB-styrki.
Lögreglan í bænum Mexicali á
landamærum Mexíkó og Bandaríkj-
anna segist hafa lagt hald á kraft-
mikla fallbyssu sem fíkniefna-
smyglarar hafa sett saman úr
tiltækum hlutum og notað til þess
að varpa pökkum með marijúana
yfir girðingu á landamærunum til
Kaliforníu.
Byssan var sett saman úr plast-
röri og málmtanki sem notaði sam-
þjappað loft úr gamalli bílvél.
Pakkarnir sem byssan skaut yfir
landamærin vógu allt að þrettán
kíló. Hún fannst í síðustu viku eftir
að bandarísk yfirvöld sögðu að þau
hefðu fundið mikinn fjölda pakka
sem virtist hafa verið skotið yfir
landamærin.
kjartan@mbl.is
MEXÍKÓ
Lögðu hald á „grasfallbyssu“ fíkniefna-
smyglara við landamærin að Kaliforníu
Stjórnvöld á Ind-
landi ætla að
koma á fót sér-
stökum banka
fyrir konur en
það er liður í því
að reyna að jafna
hlut kynjanna í
landinu.
P. Chidamb-
aram, fjár-
málaráðherra
Indlands, segist vonast til að öll til-
skilin leyfi vegna starfseminnar
liggi fyrir í október og að hún geti
hafist fljótlega í framhaldinu. Þá
segir hann að jafnvirði rúmra 23
milljarða króna hafi verið tekið til
hliðar til að fjármagna bankann
sem fyrir utan að lána konum á að
vera mannaður af konum og vera
stjórnað af þeim.
Innan við helmingur Indverja er
með bankareikning en seðlabanki
landsins ætlar að veita fleiri leyfi
fyrir bankastarfsemi til þess að
reyna að auka fjármálaþjónustu í
landinu. Nágrannaríkið Pakistan
opnaði sérstakan kvennabanka árið
1989 og svipaðar stofnanir voru
opnaðar í Tansaníu í Austur-Afríku
árið 2009.
Staða kvenna hefur verið í sviðs-
ljósinu á Indlandi í kjölfar umfjöll-
unar um hrottalegar nauðganir á
ungum konum. Fjármálaráðherr-
ann kynnti einnig að aðrir 23 millj-
arðar verði lagðir í sérstakan sjóð
sem á að hafa það að markmiði að
bæta öryggi kvenna en indversk
stjórnvöld hafa legið undir ámæli
fyrir aðgerðaleysi í því að koma í
veg fyrir kynferðislegt ofbeldi í
landinu.
INDLAND
Stefnt að opnun nýs
banka fyrir konur
Indverskar konur
krefjast réttinda.
Eldra fólk sem lítur heldur á nei-
kvæðu hliðarnir í lífinu virðist lifa
lengur en bjartsýnisfólk, sam-
kvæmt niðurstöðum nýrrar rann-
sóknar sem gerð var í Þýskalandi.
Rannsakendurnir komust að því
að fólk sem taldi að lífsánægja sín
væri fyrir ofan meðaltal var 10%
líklegra til að þjást af sjúkdómum
og deyja yngra.
„Það er mögulegt að svartsýni
leiði til þess að eldra fólk hugsi bet-
ur um sjálft sig og heilsu sína og
það sé varara um sig gagnvart
áhættuþáttum,“ segir Frieder
Lang, einn rannsakendanna.
Í rannsókninni voru þrír hópar
fólks á mismunandi aldri beðnir um
að meta lífsánægju sína og hvernig
þeir teldu að hún yrði að fimm ár-
um liðnum. Náði rannsóknin til tíu
ára tímabils.
ÞÝSKALAND
Fýlupúkarnir lifa lengur en pollýönnurnar
Trjáklippingar
Trjáfellingar
Stubbatæting
Vandvirk og snögg þjónusta
Sími 571 2000 | hreinirgardar.is