Morgunblaðið - 22.03.2013, Qupperneq 27

27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MARS 2013
Útreiðartúr Vel hefur viðrað til útivistar á höfuðborgarsvæðinu síðustu daga og útlit er fyrir að tilvalið verði að njóta náttúrunnar um helgina. Myndin var tekin við Rauðavatn.
Kristinn
Eitt sinn var ungur maður
spurður: Hver er besti tveggja
orða brandari sem þú þekkir?
Svarið var svohljóðandi:
„Við framsóknarmenn,“ að
vísu úr barka Halldórs Ás-
grímssonar. Gamansemi fram-
sóknarmanna hefur löngum
orðið íslenskri þjóð dýrkeypt.
Fyrir kosningar árið 2003
bauð Framsóknarflokkurinn
upp á 90% lán til húsnæðis-
kaupa. 90% lán til kaupa á lít-
illi íbúð er í sjálfu sér ekki hættulegt.
Þetta toppuðu íslenskir bankar með 100%
lánum, að vísu að litlu leyti á kostnað
bankanna. Höfðingsskapurinn var á kostn-
að Íbúðalánasjóðs, sem fjármagnaði bank-
ana til þessara aðgerða. Þó var Kaupþing
undanskilið, því sá banki ætlaði að ná
markaðsyfirráðum á íbúðalánamarkaði.
Lánveitingar hófust í eignabólu, þegar
fasteignaverð hafði hækkað um 70% um-
fram almennt verðlag. Afleiðingarnar urðu
viðbótarhækkun um 60% ofan á fyrri
hækkun. Þetta leiddi til risavaxinnar
eignabólu sem sprakk árið 2007. Þetta var
gert í boði framsóknarmanna, félagsmála-
ráðherrans Árna Magnússonar og for-
stjóra Íbúðalánasjóðs, Guðmundar Bjarna-
sonar, fyrrverandi ráðherra. Allt var þetta
gert utan laga og reglugerðaheimilda. Og
þjóðin situr eftir með reikninginn, 80 millj-
arða tap Íbúðalánasjóðs.
Það er áhugavert að kynna sér hvernig
þetta ferli fer af stað. Þarna fara misvitrir
ráðamenn með annarra manna fé og nota
það til að ná pólitískum markmiðum án
þess að huga að afleiðingum.
Hér getur að líta texta úr bréfi Íbúða-
lánasjóðs til FME frá 2005, líklega ritað af
Árna P. Árnasyni, hdl., lögfræðilegum
ráðunauti forstjóra sjóðsins, en þá var
ráðunauturinn í Framsóknarflokknum:
„Útgáfa fjármögnunarbréfa sjóðsins hef-
ur um árabil verið ráðandi um lang-
tímavaxtastig í landinu og ríkið stendur
ábyrgt fyrir öllum skuldbindingum hans.
Við slíkar aðstæður var algerlega fráleitt
fyrir Íbúðalánasjóð að hætta útgáfu íbúða-
bréfa. Slíkt hefði leitt til hruns vaxtamynd-
unar á markaði og gert sjóð-
inn ósamkeppnishæfan um ný
útlán. Lánshæfismat sjóðsins
hefði hrunið í kjölfarið og
hagsmunum ríkissjóðs verið
teflt í voða. Þetta hefði verið
skýrt brot á lagaskyldum
stjórnar og framkvæmda-
stjóra og óhugsandi út frá því
hlutverki sem sjóðnum er að
lögum falið.“
Skyldurnar eiga sér að vísu
ekki lagastoð. Hér eru stórar
játningar. Stjórnendur sjóðs-
ins játa á sig að hafa möndlað
með vexti á markaði, en slíkt er brot á 117.
grein laga um verðbréfaviðskipti frá 2007.
Hér varð fyndið kosningaloforð að harm-
leik fyrir land og þjóð.
Nú sitja kaupendur eftir með sínar íbúð-
ir, sem hafa lækkað í verði eftir að eigna-
bólan sprakk, og há lán. Allt í boði fram-
sóknarmanna, sem telja eðlilegastan hlut í
heimi og algerlega fyrirhafnarlausan, að
lækka útlán án þess að það komi niður á
öðrum, jú, með almennri skattahækkun um
nokkur prósent í nokkur ár.
Í hvert skipti sem framsóknarmenn tala
um efnahagsmál, hvort heldur fjármál
heimilanna eða þjóðarhag, er vá fyrir dyr-
um. Með tillögum um almenna lækkun
fasteignalána er lýðskrumið mikið og ein-
hver borgar. Fyrstu fórnarlömb framsókn-
armanna eru lífeyrisþegar. Og svo eru það
skattborgarar. Loforð um skattahækkanir
leiða til þess að skattadagurinn færist aft-
ur. Er ekki nóg að vera skattborgari til 17.
júní? Vilja menn framlengja tilvist skatt-
borgarans til verslunarmannahelgar?
Eftir Vilhjálm
Bjarnason
»Eitt sinn var ungur
maður spurður: Hver er
besti tveggja orða brandari
sem þú þekkir?
Svarið var svohljóðandi:
„Við framsóknarmenn.“
Vilhjálmur
Bjarnason
Höfundur er frambjóðandi á lista Sjálfstæð-
isflokksins í Suðvesturkjördæmi, Kraganum.
Framsóknarmenn
eru fyndnir á kostnað
þjóðarinnar
Dýr eru skyni gæddar verur.
Sú staðreynd mun fá lagastoð í
nýrri heildarlöggjöf um dýra-
velferð sem nú er til meðferðar í
þinginu, verði samþykkt fyrir
þinglok. Markmið laganna er að
„stuðla að velferð dýra, þ.e. að
þau séu laus við vanlíðan, hung-
ur og þorsta, ótta og þjáningu,
sársauka, meiðsli og sjúkdóma, í
ljósi þess að dýr eru skyni
gæddar verur. Enn fremur er
það markmið laganna að þau
geti sýnt sitt eðlilega atferli eins og frekast
er unnt“ eins og segir í markmiðsgrein frum-
varpsins.
Frumvarpið hefur verið til umfjöllunar í at-
vinnuveganefnd þingsins þar sem ég hef tekið
að mér að vera framsögumaður málsins,
vinna að framgangi þess og mæla fyrir þeim
breytingum sem nefndin telur rétt að gera á
málinu í ljósi athugasemda og ábendinga sem
borist hafa úr ýmsum áttum. Góð sátt náðist í
nefndinni um þær breytingar sem lagðar eru
til á frumvarpinu.
Gelding grísa
og sumarbeit grasbíta
Eitt af því sem hreyfði mjög við umsagn-
araðilum í meðförum málsins, var að frum-
varpið skyldi gera ráð fyrir því að heimilt
væri að gelda grísi yngri en vikugamla án
deyfingar. Sjónvarpsáhorfendur hafa nýlega
séð svipaða umræðu endurspeglast í þætt-
inum „Borgen“ þar sem aðbúnaður á dönsk-
um svínabúum var mjög til umræðu. Þá hafa
dýraverndarsamtök og dýralæknar einnig
beitt sér mjög fyrir því að tryggja að grasbít-
ar fái ekki aðeins útivist á grónu landi yfir
sumartímann, heldur einnig nægjanlega beit,
svo þau geti sýnt sitt eðlislæga atferli, þ.e. að
bíta gras. Á þetta einkum við um kýr í tækni-
fjósum, sem dæmi eru um að komi sjaldan
eða aldrei út undir bert loft.
Skemmst er frá því að segja að atvinnu-
veganefnd tekur undir þessar athugasemdir
og leggur til breytingar á frumvarpinu í
þessa veru. Nefndin leggst gegn lögfestingu
þeirrar undanþágu að gelda megi ódeyfða
grísi, og leggur auk þess til að grasbítum sé
tryggð „beit á grónu landi á sumrin.“
Þá leggur nefndin til þá breytingu á ákvæði
um flutning dýra að skylt sé „við flutning og
rekstur búfjár að dýr verði fyrir sem minnstu
álagi og hvorki þoli þeirra né kröftum sé of-
boðið“. Enn fremur verði ráð-
herra skylt að setja nánari regl-
ur um aðbúnað dýra í flutningi,
t.d. um hleðslu í rými, umferm-
ingu, affermingu, hámarksflutn-
ingstíma og um þær kröfur sem
eru gerðar um flutningstæki
sem flytja búfé. Þá skal einnig
hert á reglum um aðferðir við
aðhandsama dýr, vitja um búr
og gildrur og aðbúnað dýra í
dýragörðum.
Tilkynningaskylda
og nafnleynd
Nefndin sá einnig ástæðu til
þess að herða á tilkynningaskyldu vegna
brota gegn dýrum. Með hliðsjón af barna-
verndarlögum leggur nefndin til að sambæri-
legt nafnleyndarákvæði og þar er að finna,
auk sérstakrar skyldu dýralækna og heil-
brigðisstarfsfólks dýra að gera viðvart ef
meðferð eða aðbúnaði er ábótavant. Gengur
sú skylda framar ákvæðum laga eða siða-
reglna um þagnarskyldu viðkomandi starfs-
stétta.
Nefndin ákvað að skerpa á refsiákvæðum
frumvarpsins. Viðurlög geta verið dagsektir,
úrbætur á kostnað umráðamanns, stöðvun
starfsemi, vörslusvipting dýra og haldlagning,
bann við dýrahaldi og fangelsisvist.
Með áorðnum breytingum tel ég að ný
heildarlöggjöf um dýravelferð sé til mikilla
bóta. Nýleg en sorgleg dæmi um vanhirðu og
illa meðferð dýra sanna best þörfina fyrir
skýran lagaramma, gott eftirlit og markvissa
stjórnsýslu um dýravelferðina.
Dýr eru skyni gæddar verur. Það segir
margt um siðferði samfélags hvernig búið er
að dýrum sem höfð eru til nytja; að þau fái að
sýna sitt eðlilega atferli og að þau líði hvorki
skort né þjáningu sé við það ráðið. Nýting
dýra og umgengni mannsins við þau á að ein-
kennast af virðingu fyrir sköpunarverkinu.
Eftir Ólínu
Þorvarðardóttur
»Ný sorgleg dæmi um
vanhirðu og illa meðferð
dýra sanna best þörfina fyrir
skýran lagaramma, gott
eftirlit og markvissa stjórn-
sýslu um dýravelferðina.
Ólína
Þorvarðardóttir
Höfundur er alþingismaður og er framsögumaður
atvinnuveganefndar um dýravelferð.
Dýravelferð í
siðvæddu samfélagi