Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.05.2013, Blaðsíða 19

Gosbrunnarnir í Dubai eru mikilfenglegt sjónarspil.
margt fróðlegt að sjá og ég kaupi mér ljúffengt brauð sem
verið er að baka á hlóðum. Safnið er í skemmtilegu umhverfi
við Víkina þar sem eru göngustígar og kaffihús. Fáir eru á
ferli og aðeins örfáir gestir á safninu. Gamla Dubai er
heillandi, en eftir daginn fæ ég það sterkt á tilfinninguna að
hún hafi farið algjörlega halloka fyrir þeirri nýju og að um sé
að ræða tvo aðskilda heima.
Innfæddir og aðrir íbúar
Í Dubai fær orðið „alþjóðlegur“ nýja merkingu því þar er
fólk alls staðar að. Af 1,7 milljónum íbúa furstadæmisins eru
innfæddir aðeins um 17% og eru þeir allir af arabískum upp-
runa og þeir einu sem hafa ríkisborgararétt. Fólk frá um 100
þjóðlöndum býr í Dubai, en langstærstur hluti þess eða um
40% er Indverjar. Út frá tölulegum upplýsingum er hægt að
ímynda sér að Dubai sé fjölmenningarlegt samfélag, en svo
er ekki í reynd þar sem mikill munur er á stöðu innfæddra
og annarra íbúa. Tveir viðmælendur mínir sem starfa í þjón-
ustugeiranum og eru frá Afríku segja mér að innfæddir hugsi
vel hver um annan, þeir fái aðgang að ókeypis menntun og
heilsugæslu og séð sé til þess að þá skorti ekkert og enga fá-
tækt sé að finna í þeirra röðum. Öðrum íbúum sé hins vegar
ætlað að sjá um sig. Viðmælendur mínir segja jafnframt að
ekki sé auðvelt fyrir aðra íbúa Dubai að nálgast innfædda,
þeir séu ekki aðgengilegir og ekki mjög sýnilegir í samfélag-
inu. Viðmælendur mínir láta ágætlega af sér í Dubai en
finnst óréttlæti fólgið í því að aðrar reglur gildi um innfædda
en íbúa annars staðar frá. Þeir segja að erlendir starfsmenn
séu á mun lægri launum en innfæddir og að enginn möguleiki
sé á að fá ríkisborgararétt, sama hversu lengi þú hafir búið
og starfað í landinu.
Paradís fyrir suma
Það er auðvelt að hrífast af Dubai og því sem þar er í boði.
Fyrir efnað fólk sem býr þar og fyrir ferðamenn getur stað-
urinn verið paradís, en glansmyndin hefur sínar dökku hliðar.
Samkvæmt skýrslu samtakanna Human Rights Watch, World
Report 2011, versnaði mannréttindastaða í Sameinuðu arab-
ísku furstadæmunum á árinu 2010 og þá sérstaklega staða
farandverkamanna. Önnur mannréttindabrot sem nefnd eru í
skýrslunni er beiting pyntinga m.a. af hálfu lögreglu, tak-
mörkun á málfrelsi og félagafrelsi og brot á réttindum
kvenna.
Ofbeldi gegn konum er útbreitt í landinu. Lögum sam-
kvæmt hafa eiginmenn leyfi til að refsa eiginkonum og börn-
um, m.a. með líkamlegum refsingum. Vernd kvenna gegn
kynferðisofbeldi er nær engin og dæmi eru um að konur sem
kæra nauðgun séu settar í fangelsi eða fái sekt, fyrir ólöglegt
kynlíf (World Report 2011, bls. 600-601).
Staða farandverkamanna í Dubai er slæm og á það bæði
við um karla og konur. Fjöldi erlendra kvenna kemur til
landsins til að vinna sem húshjálp á heimilum. Margar þeirra
fá ekki greidd laun, fá ekki nægan mat, vinna langan vinnu-
dag og eru beittar ofbeldi. Hundruð þúsunda verkamanna frá
Suður-Asíu hafa unnið að byggingaframkvæmdum í Dubai og
víðar í landinu. Lagaleg staða þeirra er mjög veik þar sem
verkalýðsfélög eru bönnuð sem og gerð kjarasamninga. Einn-
ig er atvinnuleyfi þeirra bundið við vinnuveitanda sem hefur
jafnframt leyfi til að taka vegabréf þeirra í sína vörslu. Þann-
ig hefur fjöldi byggingaverkamanna í Dubai búið í sóðalegum
vinnubúðum án vatns og rafmagns, unnið langan vinnudag í
hættulegu vinnuumhverfi og fengið lág eða jafnvel engin
laun. Eftir að byggingaframkvæmdir drógust saman hafa fyr-
irtæki látið sig hverfa án þess að skila verkamönnum vega-
bréfum þeirra og án þess að hafa greitt þeim laun svo mán-
uðum skiptir. Þannig hafa þúsundir verkamanna verið
strandaðar í landinu með enga peninga og fengið takmarkaða
aðstoð frá stjórnvöldum (World Report 2011 bls. 597-598).
Það er sláandi hversu gæðum er misskipt í landi sem býður
upp á fjölda tækifæra. Þrátt fyrir þrýsting frá mannréttinda-
samtökum og fleirum virðast ekki vera mörg teikn á lofti um
breytingar.
Sól fer hækkandi á lofti þegar við kveðjum Dubai eftir
nokkurra daga dvöl. Furstarnir Khalifa og Mohammed, sem
jafnframt eru forseti og varaforseti landsins, minna á sig en
myndir af þeim eru við hraðbrautina sem liggur út á flugvöll.
Þeir hafa þegar skráð sig á spjöld sögunnar fyrir stórhuga
framkvæmdir. Þar sem leigubíllinn þýtur áfram á tólf akreina
hraðbrautinni velti ég því fyrir mér hvort þeir beri gæfu til
að gera Dubai og Sameinuðu arabísku furstadæmin að para-
dís fyrir alla en ekki bara suma.
* Það er auðveltað hrífast afDubai og því sem
þar er í boði. Fyrir
efnað fólk sem býr
þar og fyrir ferða-
menn getur staðurinn
verið paradís, en
glansmyndin hefur
sínar dökku hliðar.
Mikill munur er á stöðu innfæddra og aðfluttra í Dubai.
Stærsta verslunarmiðstöð heims selur flest sem nöfnum tjáir að nefna. Kona að baka brauð á minjasafni í Víkinni (Khor Dubai).
Mæðgurnar Ásgerður Ósk Pétursdóttir og Petrína Ásgeirsdóttir.
19.5. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
0% VEXTIR - Húsgagnahöllin býður upp á vaxtalaus lán til allt að 12 mánaða
– fyrir lifandi heimili –
99.990
FULLT VERÐ: 119.990
HAVANA
HÆGINDASTÓLL
Svart leður
149.990
FULLT VERÐ: 169.990
GYRO
HÆGINDASTÓLL
Hvítt, rautt
eða svart leður
119.990
FULLT VERÐ: 139.990
GOHST
HÆGINDASTÓLL
Grátt, blátt,
turkis og
fjólublátt
ákæði
FÁÐU ÞÉR GOTT SÆTI!
Sérlega vandaðir hægindastólar
með snúningi. Leður eða áklæði.
Fjölmargir litir og útfærslur.
Fáguð skandinavísk hönnun
www.husgagnahollin.is