Morgunblaðið - 19.07.2013, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 2013
BAKSVIÐ
Áslaug Arna Sigurbjörnsd.
aslaug@mbl.is
Meirihluti geislafræðinga Landspít-
alans mun láta af störfum 1. ágúst
nk. ef engir samningar nást um
launamál þeirra. „Það er ekkert að
gerast og fundur geislafræðinga með
stjórnendum spítalans leysti ekki úr
neinu, svo staðan er bara sú sama,“
segir Katrín Sigurðardóttir, formað-
ur Félags geislafræðinga. Að hennar
mati er staðan mjög alvarleg fyrir
Landspítalann.
„Við höfum verulegar áhyggjur af
þessu vegna starfsemi spítalans, en
geislafræðingar hafa verið með
lægri laun í langan tíma miðað við
aðrar stéttir með sambærilega
menntun,“ segir Katrín. Þá auki það
óánægju að forstjórar og fram-
kvæmdastjórar ríkisins fái nú um-
talsverða launahækkun heilt ár aftur
í tímann.
Mikil áhrif á starf-
semi spítalans
„Geislafræðingar þjónusta sjúkra-
húsið í heild og mun þetta því hafa
mikil áhrif á þjónustuna. Þeir fram-
kvæma allar myndgreiningarann-
sóknir og það er enginn annar sem
hefur heimild til þess. Þá eru þeir
mikilvægir í geislameðferðum fyrir
krabbameinssjúka þar sem þeir sjá
um undirbúning og koma að með-
ferðinni sjálfri,“ segir Katrín. Hún
kveður nú þegar mikið vinnuálag á
fólki og ástandið virðist ekki vera að
léttast.
Tryggja þarf öryggi sjúklinga
„Við höfum fullan skilning á þeirra
kröfum og höfum reynt að mæta
þeim eins og við getum, en í sjálfu
sér er ekkert nýtt að frétta af mál-
inu. En það er ennþá dálítill tími til
mánaðamóta,“ segir Páll Matthías-
son, staðgengill forstjóra Landspít-
alans. Hann segir geislafræðinga
ómissandi í mikilvægri þjónustu á
spítalanum.
„Við vonumst til að sem flestir
geislafræðingar dragi uppsagnir sín-
ar til baka, en það liggur ekki ljóst
fyrir hvort það verður og þá hversu
margir,“ segir Páll og bætir við að í
framhaldinu þurfi að setjast niður og
skoða hvernig spítalinn geti skipu-
lagt sig eftir ef af uppsögnum verð-
ur. „Markmiðið er alltaf að tryggja
öryggi sjúklinga.“
Aðspurður hvernig spítalinn ætli
að koma til móts við geislafræðinga
segir Páll það nú þegar hafa verið
gert. „Við höfum heilmikið komið til
móts við geislafræðinga, teygt okkur
eins og okkur er frekast unnt. Við
vonumst til að sem flestir geisla-
fræðingar taki tilboðinu sem liggur á
borðinu, síðan eru kjarasamningar
lausir frá áramótum en þetta verður
að fá að koma í ljós,“ segir Páll. Spít-
alinn muni gera áætlanir, en ljóst sé
að þjónustan muni raskast ef af
mörgum uppsögnum verður.
Hann segir að til séu neyðaráætl-
anir sem gripið hefur verið til þegar
koma til dæmis upp verkföll. „Það
eru enn of miklar vangaveltur uppi
um málið núna til að hægt sé að
segja hvernig brugðist verður við,“
segir Páll.
Mikil áhrif á deildina
„Geislafræðingar eru nauðsynleg-
ur starfskraftur og við erum stórir
neytendur á röntgen svo það hefur
augljóslega verulega mikil áhrif ef
uppsagnirnar ganga í gegn,“ segir
Ólafur Ingimarsson, yfirlæknir á
bráða- og göngudeild.
Geislafræðingar ómissandi
 Meirihluti geislafræðinga lætur af störfum 1. ágúst  Mun hafa alvarlegar afleiðingar fyrir starfsemi og
þjónustu Landspítalans  Þyrfti að vísa fólki með minniháttar áverka annað  Engir samningar í sjónmáli
Morgunblaðið/Þorkell
Röntgen Geislafræðingar eru mjög mikilvægir á spítalanum á fjölmörgum deildum. Þeir myndgreina til að mynda
röntgenmyndir og mun fækkun þeirra hafa mikil áhrif á bráða- og göngudeild, að sögn yfirlæknis.
Ef af mörg-
um upp-
sögnum
verður mun
það vafa-
laust hafa
mikil áhrif á
þjónustu
spítalans við sjúklinga. Ólafur
Ingimarsson, yfirlæknir á bráða-
og göngudeild, segir þá ekki
hafa gert áætlun ennþá.
„Maður sér fyrir sér að rönt-
genlæknar muni hlaupa í skarð-
ið fyrir geislatækna að ein-
hverju leyti, svo væri auðvitað
hægt að vísa fólki með minni-
háttar áverka annað, því það eru
reknar röntgendeildir eins og í
Orkuhúsinu og Domus Medica,“
segir Ólafur en ítrekar að þetta
séu aðeins neyðarráðstafanir.
„Það er ekki sæmandi Landspít-
ala háskólasjúkrahúsi að þurfa
að gera slíkt, þetta er endastöð-
in í íslenskri heilbrigðisþjónustu
og hún þarf að standa upprétt,“
segir Ólafur. Nú þegar sé stuðst
við forflokkun á sjúklingum, en
þá flokkun þyrfti að efla til
muna að hans sögn til að at-
huga hverjir gætu beðið og ver-
ið fluttir annað.
„Geislafræðingar eru nauð-
synleg stétt fyrir okkur hér og
ég vona að samningar takist og
ekki verði af uppsögnum,“ segir
Ólafur.
Vísa þyrfti
fólki annað
ALVARLEG STAÐA
Jón Heiðar Gunnarsson
jonheidar@mbl.is
Nokkur lögregluembætti á lands-
byggðinni hafa tekið upp notkun á
myndbandsupptökuvélum sem
komið er fyrir framan á lög-
regluþjónunum líkt og tíðkast víða
erlendis.
Lögregluemb-
ættið á Snæfells-
nesi hefur notað
slíkar mynda-
vélar í tæpt ár og
það gefið góða
raun að sögn
Ólafs Guðmunds-
sonar, yfirlög-
regluþjóns á
Snæfellsnesi.
„Þetta kemur
sér mjög vel því rannsóknir hafa
sýnt að lögreglumaður undir miklu
álagi er eingöngu með um 2-4 gráð-
ur í sjónsviði,“ segir Ólafur.
Myndavélin tekur hins vegar upp
efni í 170 gráðum og sýnir það í HD-
gæðum.
Hann segir reynslu erlendis frá
sýna fram á að kvörtunum yfir
störfum lögregluþjóna fækki mikið
eftir tilkomu slíkra tækja og að
borgarinn hegði sér betur þegar
hann veit að hann er í mynd.
Þetta er framtíðin
Theodór Þórðarson, yfirlög-
regluþjónn í Borgarnesi, tekur í
sama streng og segir búnaðinn hafa
reynst vel. „Við notum vélina ekki
eingöngu á vettvangi heldur líka við
yfirheyrslur og skýrslutökur,“ segir
Theodór. Hann telur notkun slíkra
véla hafa „dempandi“ áhrif á fólk
við ýmsar aðstæður og að því leyti
eru þær fyrirbyggjandi.
„Þarna er verið að staðfesta það
hvernig hlutirnir fara fram og ekk-
ert vafaatriði með það.“
Sérhannaðar vélar
Myndavélarnar sem notaðar eru
hér á landi eru sérhannaðar fyrir
lögreglustörf. Hægt er að rekja það
ef efni er eytt út af vélinni og hún er
ekki alltaf í gangi. Lögregluþjónn-
inn kveikir sjálfur á upptöku þegar
hann telur þess þörf. Myndavélin
birtir hins vegar allt efni sem tekið
var upp 30 sekúndum áður en
kveikt er á vélinni.
„Við tökum ekki myndir af fólki
sem spyr okkur hvað klukkan er,
það verður að vera eitthvert tilefni
til þess að lögregluþjónninn kveiki á
vélinni,“ segir Ólafur.
Erlend viðmiðunarregla kveður á
um að lögregluþjónar kveiki á vél-
inni er þeir finna hjá sér þörf til að
taka upp vasabókina.
„Það á eftir að útfæra slíkar regl-
ur hér heima en það verður gert
með tíð og tíma þegar meiri reynsla
kemst á þetta.“
Ólafur bendir einnig á að margir
eru farnir að taka upp myndbönd af
störfum lögreglu á farsímann sinn í
nútímasamfélagi.
„Oft og tíðum eru slík myndbrot
tekin frá skrýtnu sjónarhorni eða
eru klippt til og þá getur verið gott
að hafa myndavél á lögregluþjón-
inum sjálfum til að sýna þeirra
raunveruleika.“
Treystir sönnunarbyrði
Enn sem komið er má eingöngu
finna slíkar myndbandsupptöku-
vélar hjá örfáum lögregluemb-
ættum á landsbyggðinni. Ástæðan
er sú að lögregluþjónar á lands-
byggðinni þurfa oft að vera einir á
vakt.
„Þetta er því miður algeng staða
eftir mikinn niðurskurð síðustu ár.
Myndavélarnar tryggja betur sönn-
unarbyrðina hjá lögregluþjónunum
sjálfum þegar þeir eru einir að
störfum,“ segir Ólafur.
„Ég hef ekki enn fengið símhring-
ingar frá fólki þar sem kvartað er
yfir lögregluþjónum eftir að mynd-
bandsupptökutæknin var tekin
upp.“
Persónuvernd ekki ógnað
Ólafur setti sig í samband við
Persónuvernd áður en embættið hóf
notkun á myndavélunum. Þar feng-
ust þau svör að þetta væri í lagi svo
framarlega sem myndatakan ein-
skorðast við opinber mál.
„Þessar vélar heyra bara undir
lögreglulög og lög um meðferð
sakamála. Við erum ekki að taka
myndir á almannafæri nema í þeim
málum sem okkur varða og við höf-
um leyfi til að skrásetja það, þetta
er ekki rafræn vöktun.“
Geymsla á efni fer eftir innihaldi
segir Ólafur og ef það er ekki eitt-
hvað sem nýtist þá er því hent.
Vantar fjármagn
„Viðtökurnar við vélunum hafa
verið nokkuð góðar,“ segir Sigurður
Ingi Eiríksson, eigandi Hiss ehf., en
fyrirtækið flytur inn sérhannaðar
myndavélar.
Hann telur alþjóðlega þróun sýna
fram á að notkun slíkra véla sé kom-
in til að vera og reiknar með aukn-
ingu þeirra hér heima á næstu ár-
um. „Vandamálið er að
lögregluembættin eiga ekki næga
peninga til að kaupa margar slíkar
vélar,“ segir Sigurður. Slík mynda-
vél kostar um 180.000 krónur.
„Hefðbundið rekstrarfé dugir
ekki til hjá stóru embættunum. Það
þyrfti að koma til sérliður í fjár-
lögum varðandi slík kaup ef t.d. lög-
regluembættið á höfuðborgarsvæð-
inu myndi fjárfesta í slíkum vélum,“
segir Ólafur.
Embætti Ríkislögreglustjóra hef-
ur ekki haft til athugunar að taka
upp notkun á slíkum búnaði fyrir al-
menna lögreglumenn.
Myndavélar framan á lögregluþjóna
Ljósmyndari/Jón Þór Eyþórsson
Í upptöku Hér sést lögregluþjónninn Björn Ásgeir Sumarliðason við störf
en framan á vesti hans er búið að festa litla myndbandsupptökuvél.
Ólafur
Guðmundsson
 Hafa gefið góða raun á landsbyggðinni í tæpt ár  Borgararnir hegða sér betur  Margir mynda
lögreglu með farsímum  Taka upp í 30 sekúndur áður en kveikt er á þeim  Ekki brot á friðhelgi