Morgunblaðið - 30.08.2013, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 30.08.2013, Blaðsíða 36
36 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 2013 ✝ Ólafur ÞórðurÞórhallsson fæddist á Ánastöð- um á Vatnsnesi 2. júní 1924. Hann lést á Landakoti 18. ágúst 2013. Foreldrar hans voru Ólöf Ingi- björg Ólafsdóttir, f. 21. júlí 1903, d. 11. apríl 1997, og Þórhallur Lárus Jakobsson, f. 21. október 1896, d. 24. mars 1984. Ólafur var elstur átta systkina, en systkin hans eru Eggert, f. 1925, Jak- ob, f. 1928, Stefán, f. 1931, Ingi- björg, f. 1933, d. 2004, Steinar, f. 1936, d. 1989, Jón Þór, f. 1939, d. 1978, og Björn, f. 1940. Hinn 2. janúar 1951 kvæntist Ólafur Halldóru Kristinsdóttur, f. 9. janúar 1930, d. 31. janúar 2013. Foreldrar hennar voru Kristinn Jónsson, f. 1908, d. 1998, og Halldóra Bjarnadóttir, f. 1903, d. 1930. Fósturfor- eldrar Halldóru voru Jóhannes Guðmundsson, f. 1904, d. 1982, og Þorbjörg Baldvinsdóttir, f. 1897, d. 1980. Ólafur og Hall- dóra eignuðust fimm börn, en börn og afkomendur þeirra eru: 1) Þorbjörg Jóhanna, f. 1950, gift Jóni M. Benedikts- f. 1960, d. 1988. 5) Júlíus Heim- ir, f. 1965, kvæntur Vigdísi Guðmundsdóttur, dætur þeirra eru a) Jóhanna, f. 2005, b) Matt- hea, f. 2006, sonur Júlíusar og Guðlaugar Elísabetar Ólafs- dóttur er Ólafur, f. 1993, í sam- búð með Melkorku Eddu Sig- urgrímsdóttur. Ólafur lauk héraðsskólaprófi úr Reykholtsskóla 1945. Á ár- unum 1947-1956 sinnti Ólafur kennslu. Hann stundaði búskap á Ánastöðum frá 1951 til 1983 en sinnti auk þess ýmsum fé- lags- og trúnaðarstörfum. Hann var formaður ungmennafélags- ins Hvatar um skeið, sat í hreppsnefnd og var formaður sóknarnefndar Hvammstanga- kirkju í nokkur ár. Hann var formaður Sparisjóðs Vestur- Húnvetninga um tíu ára skeið og endurskoðandi Kaupfélags Vestur-Húnvetninga 1957-1975. Árið 1983 fluttust Ólafur og Halldóra til Reykjavíkur og bjuggu á Neshaga 14 eftir það. Í Reykjavík starfaði Ólafur hjá afurðasölu SÍS þar til hann lét af störfum vegna aldurs. Ólafur var vel lesinn og fróður. Hann ritaði margt um sögu Vatnsnes- inga, fólk og atvinnuhætti þar. Þá hafði hann mikinn áhuga á sjómennsku og stundaði veiðar allt fram á síðustu ár. Ólafur verður jarðsunginn frá Neskirkju í dag, 30. ágúst 2013, kl. 15. syni, f. 1951, börn þeirra eru a) Þór- ólfur, f. 1974, í sambúð með Nönnu Viðars- dóttur, synir þeirra eru Jón Ívar og Logi, dóttir Þórólfs og Brynhildar Ólafsdóttur er Þor- gerður, dóttir Nönnu er Edda Eik Vignisdóttir, b) Ragnheiður, f. 1979, í sambúð með Anders Dolve, c) Þórhild- ur, f. 1979, gift Jóni Hákoni Hjaltalín, börn þeirra eru Styrmir, Þorbjörg Sara og ónefndur drengur. 2) Ólöf Þór- hildur, f. 1953, gift Necmi Erg- ün, f. 1950, dóttir þeirra er Öz- den Dóra, f. 1977, maður hennar var Alex Clow, d. 2013, og sonur þeirra er Edgar Trist- an. 3) Halldór Kristinn, f. 1956, d. 1985, sambýliskona hans var Gunnhildur Hlöðversdóttir, f. 1959, dætur þeirra eru a) Bergrún, f. 1980, í sambúð með Birni Ólafssyni, sonur þeirra er Kristinn Hrafn, b) Halldóra, f. 1983, í sambúð með Sveinbirni J. Tryggvasyni, sonur þeirra er Tryggvi Kristinn; dóttir Gunn- hildar er Þorbjörg Ómars- dóttir, f. 1993. 4) Bergur Helgi, Leiðir okkar Ólafs Þórhalls- sonar hafa legið saman lengi, eða í um það bil 45 ár. Þá kynntist ég Þorbjörgu, dóttur þeirra hjóna Ólafs og Halldóru Kristinsdótt- ur, sem á þessum tíma bjuggu á Syðri-Ánastöðum á Vatnsnesi. Mér var frá fyrsta degi tekið afar vel og skemmst frá því að segja að aldrei á öllum þessum árum hefur okkur orðið sundurorða, heldur hafa báðir borið virðingu fyrir skoðunum hins, þó að þær færu ekki í öllum tilfellum sam- an. Á þessum tíma var mann- margt á Ánastöðum, en þau áttu fimm börn og auk þess voru á heimilinu foreldrar Ólafs, þau Ólöf og Þórhallur. Þá var einnig mjög gestkvæmt á heimilinu. Þar var einkum um að ræða systkini Ólafs og fjölskyldur þeirra og gáfust kærkomnir möguleikar á því að rifja margt upp frá upp- vexti þeirra bræðra, einkum það sem varðaði sjósókn og veiðar, en það var alla tíð helsta áhugamál Ólafs. Ég hygg að þó að aðalstarf Ólafs hafi verið búskapur hafi hann alla tíð haft meiri áhuga á sjómennsku og öllu sem henni tengdist. Ég fór oft á sjó með Ólafi. Þar var hann í essinu sínu og óþreytandi að segja mér til um allt sem varðaði sjómennsk- una, af gömlum miðum sem oft þóttu gjöful og mundu hugsan- lega einnig verða það í þetta skipti. Honum fannst ágætt að láta mig um allt sem varðaði vél bátsins en hafði ákveðnar skoð- anir á hvar skyldi reynt fyrir sér. Önnur áhugamál hans tengdust einkum sögu og landafræði. Ég furðaði mig oft á hversu vel hann þekkti til fjarlægra landa og fólksins sem þau byggði. Það gilti ekki einungis um líf fólksins nú á tímum heldur hafði hann ótrú- lega góða þekkingu á lífi löngu genginna þjóðflokka í fjarlægum heimshornum án þess að hafa nokkurn tíma komið þangað. Hann hafði ríka réttlætis- kennd og þoldi illa órétt og mis- skiptingu. Hann sagði skoðanir sínar umbúðalaust og það gilti ekki síst um stjórnvöld á hverj- um tíma, sem honum fannst oft vera úr hófi fram tækifærissinn- uð og tilbúin til þess að víkja frá góðum stefnumálum vegna stundarhagsmuna. Hann var alla tíð mjög tengdur fæðingarstað sínum og Vatnsnesinu og fylgdist vel með hvernig þar viðraði og hvernig búskapurinn gekk hjá nágrönnum hans og vinum. Það var mikið áfall fyrir þau hjón að missa tvo syni sína í blóma lífsins, nokkuð sem aldrei vék frá þeim og mótaði allt þeirra líf uppfrá því. Þau brugðu búi fyrir 30 árum og settust þá að á Neshaga 14 í Reykjavík. Þar leið þeim vel og best ef sem flest af börnum þeirra og barnabörnum kom í heimsókn. Þau fylgdust vel með vexti og viðgangi fjölskyld- unnar allt til síðustu stundar. Yngsta barnið, sonur Þórhildar og Jóns Hákonar, fæddist eftir að Ólafur var orðinn mjög veikur, en það gladdi hann að fá hann í heimsókn á spítalann. Halldóra andaðist í lok janúar á þessu ári og tengdasonur Þórhildar dóttur þeirra í júní. Hvorttveggja var honum mikið áfall og varð til þess að lífslöngun hans dvínaði sam- hliða því að heilsa hans versnaði. Ég þakka að leiðarlokum tengda- föður mínum langa samfylgd og góð samskipti sem aldrei bar skugga á. Jón M. Benediktsson. Þegar ég var í Melaskóla átti ég eitt sinn að skrifa ritgerð um einhvern einstakling í fjölskyld- unni. Ég valdi að skrifa um afa. Það yrði alltof langt mál og ómerkilegt að endurtaka hér, en meginlýsingin á honum var svo- hljóðandi: „Afi er hár maður, hann er næstum alveg sköllóttur fyrir utan smá hárbrúska bak við eyrun. Hann er mjög góður mað- ur og traustur vinur, sem talar aldrei illa um fólk, öfundar ekki neinn og segir að það sé eitthvað gott í öllum mönnum.“ Svona nokkurn veginn er afi enn í minningunni en fyrstu minningar mínar um ömmu og afa ná eins langt aftur og ég man eftir mér. Stúlka sem fór að gráta á skóladagheimilinu þegar afi kom að sækja hana, en ekki mamma. En það lagaðist fljótt, því í eldhúsinu á Neshaganum sat amma við saumavélina og spratt á fætur þegar við afi kom- um inn úr dyrunum til að gefa okkur eitthvað að borða. Ferða- lög norður að Ánastöðum koma upp í hugann. Þegar fór að líða að þeim var eins og birti yfir afa, enda var hann á leiðinni heim, þangað sem honum leið best. Þar komst hann á sjóinn og þar var tengingin við fólkið hans. Einnig minnist ég ótal skipta þegar ég sat í fanginu á afa, hann las, sagði mér sögu eða fór með kvæði og kallaði mig litlu bíuna sína. Á seinni árum finnst mér ég hafa kynnst afa betur. Með okk- ur tókst vinátta, sem kannski er ekki svo algeng þegar tæp 60 ár skilja fólk að. En ég komst að því að við áttum margt sameiginlegt. Þegar maður fær áhuga á sögu landsins, tungumálinu og að ég tali nú ekki um ættfræði, þá var gott að eiga afa að. Hann var haf- sjór af fróðleik og hafði gaman af að segja frá. Og ég hafði gaman af að hlusta. Hann virtist muna allt sem hann hafði lesið og hafði hann þó lesið ógrynni af bókum. Hann kunni ótal sögur af fólki sem hann þekkti þegar hann var drengur, og sem betur fer festi hann mikið af því á blað. En afi hafði ekki bara áhuga á að segja sjálfur frá. Hann hafði líka áhuga á að hlusta á það sem aðrir höfðu að segja. Hann hafði einlægan áhuga á fólki og vildi heyra um það sem það var að fást við og t.a.m. einstaklega áhugasamur um öll ferðalög fólks. Hann vildi vita um landslag annars staðar, veðráttu, gróðurfar og menn- ingu. Hann virtist alveg sáttur við að ferðast sjálfur lítið út fyrir landsteinana, en hafði unun af að heyra um ferðalög annarra. Lokaorðin í ritgerðinni um ár- ið voru þessi: „Eins og sést þykir mér mjög vænt um afa minn og það væri gott ef allir menn væru eins og Ólafur afi.“ Það er ómet- anlegt fyrir börn að eiga góða ömmu og afa og þar datt ég svo sannarlega í lukkupottinn. Það er sárt að horfa á eftir þeim með svona stuttu millibili en ylja mér við ljúfar minningar. Ég stend í mikilli þakkarskuld við ömmu og afa. Einu þakkirnar sem ég get nú fært þeim er loforðið um að geyma þau í hjarta mínu um ókomin ár. Afa langar mig að kveðja með erindi úr ljóði Jónasar sem við ræddum oft um. Háa skilur hnetti himingeimur, blað skilur bakka og egg; en anda sem unnast fær aldregi eilífð að skilið. Halldóra Kristinsdóttir. Það er sólríkur sumardagur í sveitinni hjá afa og ömmu norður á Ánastöðum. Við afi erum á göngu sunnan úr Sandvíkinni, líklega að velta vöngum yfir einu og öðru sem lýtur að sveitastörf- um. Þegar við komum útundir fjárhúsin göngum við fram á kind sem hefur flækst í gaddavír og fengið ljótt sár á einn fótinn. Ég er bara lítill drengur og veit ekki hvernig á að bregðast við og bæta úr hennar vanda. Ég lít á afa sem krýpur hjá henni og los- ar vírinn ákveðið úr ullinni. Því næst sviptir hann sér án mála- lenginga úr vinnuskyrtunni, rífur hana niður í strimla með hönd- unum og býr um sárið. Að því búnu tekur hann aftur í höndina á mér og við leiðumst áfram norður túnið, til ömmu, lang- ömmu og langafa. Í minningunni þögðum við á leiðinni heim, en ég hugsaði þeim mun meira um þennan stóra og mikla mann sem leiddi mig heim. Einhvern veginn er þessi end- urminning mjög táknræn fyrir afa minn. Ákveðinn maður og fylginn sér, en einstaklega vin- gjarnlegur í garð allra sem á vegi hans urðu. Afi var sérlega heið- virður og hreinskiptinn og lagði mikið upp úr heiðarlegri fram- komu og alúð við náungann. Hann var enda vinmargur og var jafnan mjög gestkvæmt hjá þeim ömmu. Það var gott að fá að búa í ná- grenni við afa og ömmu í Vest- urbænum og njóta samvista og aðstoðar þeirra gegnum árin. Við áttum síðan ófáar gleðistundirn- ar norður á Ánastöðum, bæði hér áður fyrr og síðan í seinni tíð. Við afi nutum okkar oft vel á sjónum við Ánastaði, þar sem hann kenndi mér að athafna mig við færaveiðar og róður. Fátt vissi hann betra en draga fisk úr sjó og ég var vart fyrr kominn norð- ur og inn úr dyrunum en hann hafði stungið upp á að við rerum til fiskjar ef veður leyfði. Gagn- vart ömmu hét það að leyfa drengnum að fara út en ég veit að eftirvæntingin var ekki minni hjá honum og ég auðveldaði hon- um að komast í gegnum nálar- augað hjá ömmu sem vildi ekki að hann færi einn út í seinni tíð. Ég veit að afa þótti leitt að geta ekki lengur vitjað Ánastaða síð- ustu árin, notið þar sumarstunda og róið til fiskjar en það gladdi hann að heyra hverju sinni er hann frétti af ferðum ættingja þangað norður, ekki síst ef við- komandi tókst að sækja þar fisk úr sjónum. Í dag verður afi minn borinn til grafar í Neskirkju, liðlega hálfu ári á eftir ömmu sem hann unni svo mjög. Ég efast ekki um að þau hafa nú fundið hvort ann- að og hamingjuna að nýju. Þórólfur Jónsson. Ólafi Þórhallssyni og Halldóru Kristinsdóttur kynntist ég á ní- unda tug síðustu aldar þegar þau hjón komu í heimsókn á Freyju- götu 34. Það sem strax vakti at- hygli mína var hve samstiga þau voru í öllu, leituðu álits hvort hjá öðru í samræðum ef þeim fannst eitthvað óljóst, töluðu vel um fólk, felldu ekki dóma en fundu eitthvað gott í öllum. Halldóra var afar næm á börn og dýr, hún hófst strax handa við að kenna Haraldi syni okkar Magnhildar að klippa út fólk sem hann teikn- aði og búa til báta sem átti að sigla til nálægra og fjarlægra staða. Ég var þá að undirbúa samsýningu í öllum sölum Ný- listasafnsins á íslenskri alþýðu- list og vantaði konur í hópinn og vakti athygli á þessu. Halldóru fannst ólíklegt að hún gæti búið til eitthvað sem ætti erindi við aðra en fjölskylduna. Mánuði síð- ar hringdi hún óvænt og bauð í kvöldkaffi af engu tilefni nema því að endurgjalda heimsóknina frá því um daginn. Eftir spjall um daginn og veginn dró hún fram kassa með bréfbátum sem hún hafði dundað sér við að setja saman en taldi þó varla hæfa sýn- ingunni. Voru þessir bátar af- bragð annarra báta; menn á veið- um, fólk að flytja ullina í kaupstað, sækja reka á strandir, róa heim með innkaup fyrir jól og ýmsar aðrar nauðsynjar. Það varð úr að ég tók bátana með mér og kom þeim fyrir undir glerhjálmi svo að þeir yrðu ekki fyrir skemmdum. Þetta eru fín- leg og viðkvæm verk sem heill- uðu gesti á sýningunni í Nýlista- safninu og síðar í Hafnarhúsi og Safnasafninu. Ólafur Þórhallsson var sá maður sem hafði einna besta nærveru sem ég hef kynnst, hann var rólegur, yfirvegaður, margfróður og fræðandi, skap- andi í hugsun, glettinn og gam- ansamur á jákvæðan máta. Hann var að mínum dómi besti penni landsins af gamla skólanum, þar sem orðin flæða áreynslulaust fram, slípuð og fáð af langri notk- un. Hann sagði sögur á þann hátt að hlustandanum fannst hann vera nærri frásagnarefninu, jafn- vel þátttakandi. Sagan var eins og hljóðlátt síki á milli hárra bakka og seytlar til árinnar þar sem slægjurnar enda. Í skrifum hans var sami háttur, nákvæmur aðdragandi, persónur kynntar og sögð þau deili á því sem skiptu máli í framvindunni. Náttúrulýs- ingarnar voru eins og lesandinn hefði kynnst þeim í bernsku. Allt var skipulega sett fram, engu ofaukið, aðeins hið eina og sanna sem átti sér réttborið pláss. Það væri mikill fengur að safna sög- um og frásögnum Ólafs á einn stað og kynna þær almenningi. Hljómfagurt mál hans má ekki glatast, ekki síst nú á hættulegu breytingaskeiði samfélagsmiðl- unar sem við lifum á, þegar sótt er að málvitund manna, málskiln- ingi, í opinberri orðræðu og dag- legu tali, sem hefur á sér ógn- vænlegan blæ, og er harmur í vitund þess hluta þjóðarinnar sem horfir með kvíða til framtíð- arinnar. Það er með söknuði sem við kveðjum þau hjón eftir kynni sem aldrei bar á skugga. Minn- ingin um þau er fögur og ang- urvær eins og sólsetur að aflíð- andi hausti þegar sveitir landsins skarta litbrigðum, gullbryddri eftirsjá. Níels Hafstein. Ólafur Þórhallsson ✝ Guðbjörg Guð-laugsdóttir fæddist í Vest- mannaeyjum 21. apríl 1930. Hún lést í Boðaþingi 5, Hjúkrunarheimili Hrafnistu, 22. ágúst 2013. Foreldrar henn- ar voru Ragnhildur Friðriksdóttir frá Rauðhóli, Dyra- hólahreppi, f. 12. júní 1902, d. 16. ágúst 1977, og Guðlaugur Halldórsson frá Stórabóli á Mýrum, f. 20. maí 1898, d. 2. apríl 1977. Systkini Guðbjargar: Friðþór, f. 1926, Alda, f. 1928, Elín, f. 1930, og Vigfúsína, f. 1934. Tvíburasystir Guð- bjargar, Elín, er ein eftirlifandi. Maki Guðbjargar var Jón Gunnarsson, f. 2. desember 1927, d. 4. desember 2005. Börn Guðbjargar og Jóns eru: Ragn- ar, f. 7.11. 1947, maki Guðrún Hlín Adolfsdóttir, f. 24.3. 1952. Börn þeirra eru a) Jón Ragnar, sambýlis- kona hans er Anna Oanh Pam, þau eiga þrjú börn. b) Örvar Ragnarsson, f. 21.6. 1976. Ægir, f. 7.2. 1951, maki Guðný Svava Gestsdóttir, f. 15.6. 1946. Börn þeirra eru a) Jökull Þór, f. 7.6. 1976, sambýliskona Þórdís Sig- fúsdóttir og eiga þau tvö börn. b) Ragnar Þór, f. 9.8. 1981, sam- býliskona Karen Árnadóttir, þau eiga þrjú börn. c) Ægir Þór, f. 5.6. 1986, sambýliskona Harpa Helgadóttir, þau eiga eitt barn. Útför Guðbjargar fer fram frá Garðakirkju í dag, 30. ágúst 2013, og hefst athöfnin kl. 15. Guð gefi mér æðruleysi til að sætta mig við það sem ég fæ ekki breytt, kjark til að breyta því sem ég get breytt og vit til að greina þar á milli. (Reinhold Niebuhr) Ekkert er erfiðara en kveðja sína nánustu eins og við þurf- um að gera nú. Það er margs að minnast og nú yljum við okkur við allar þær góðu stund- ir sem við áttum með þér. Efst er okkur í huga þakklæti til alls þess fólks sem hefur komið þér til hjálpar í veikindum þínum. Eftir að þið Jón fluttuð frá Vestmannaeyjum keyptuð þið ykkur íbúð í Álfheimum 28, þar sem þið bjugguð í mörg ár. Eft- ir að Jón lést fluttir þú í Þang- bakka 8. Ein sú mesta gæfa í þínum veikindum var þegar þér stóð til boða að flytja í Boða- þing hjá Hrafnistu í Kópavogi, þar undir þú hag þínum vel og gast búið þér fallegt heimili. Í þessum fátæklegu orðum sjáum við hvað það skiptir miklu máli að aðbúnaður aldraðra sé mannsæmandi. Við aðstandendur Guðbjarg- ar þökkum ykkur starfsfólki Boðaþings alla þá hlýju og virð- ingu sem þið sýnduð Guðbjörgu og okkur. Það eru varla til orð sem lýsa góðmennsku ykkar en við látum takk fyrir okkur duga. Guð geymi þig, elsku Gugga. Ragnar og Guðrún Hlín. Elsku Gugga amma okkar. Þegar æviþrautin dvín, þegar lokast augun mín, þegar ég við sælli sól sé þinn dóms- og veldisstól: Bjargið alda, borgin mín, byrg mig þá í skjóli þín. (Matthías Jochumsson) Nú er komið að kveðjustund okkar, það sem kemur upp í hugann er þakklæti fyrir allar þær stundir sem við höfum átt með þér. Þegar upp koma veik- indi, eins og þú þurftir að glíma við síðasta spölinn á þinni lífs- leið, sjáum við hvað það er dýr- mætt að eiga tíma hvert fyrir annað. Hafðu þökk fyrir alla þá umhyggju og örlæti sem þú hefur sýnt okkur og börnum okkar. Við kveðjum þig með söknuði en minning þín lifir hjá okkur bræðrum. Jón Ragnar og Örvar. Elsku amma okkar. Takk fyrir allar ánægjustundirnar í Álfheimunum, þær voru ótal margar. Alltaf vorum við vel- komnir inn á heimili ykkar, þið afi tókuð alltaf fagnandi á móti okkur. Við eigum margar ógleymanlegar minningar um ykkur. Heimili ykkar var okkar ann- að heimili, það var alveg sama hvað við tókum okkur fyrir hendur, hvort sem það var í námi eða tómstundum, þið stóðuð alltaf heilshugar við bakið á okkur. Þú, Guð, sem stýrir stjarnaher og stjórnar veröldinni, í straumi lífsins stýr þú mér með sterkri hendi þinni. (Vald. Briem) Takk fyrir allt, elsku amma, þú munt alltaf eiga stóran sess í hjörtum okkar. Jökull, Ragnar, Ægir og fjölskyldur. Guðbjörg Guðlaugsdóttir

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.