Morgunblaðið - Sunnudagur - 04.08.2013, Blaðsíða 56

BÓK VIKUNNAR Inferno, nýjasta spennubók Dans
Browns, er nýkomin út í íslenskri þýðingu og mun örugglega
þjóta upp metsölulistann.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Þegar við erum fullorðin lesum við og
skynjum bækur á annað hátt en þegar við
vorum börn. Það sem hræddi okkur í
gamla daga skelfir okkur ekki lengur.
Þetta á til dæmis við um tröllasögur.
Tröllasögurnar sem maður las sem
barn voru fullar af óhugnaði. Við vitum af
eigin reynslu að börn eiga ekki í neinum
erfiðleikum með að samsama sig per-
sónum í sögum og barn sem setur sig í
spor manna í tröllasögum lifir í stöðugri
spennu meðan á lestrinum stendur. Mað-
ur í tröllasögu er í mikilli hættu. Tröll
getur rænt honum og geymt hann í helli.
Kannski verður maðurinn svo étinn. Ekki
er það beinlínis geðsleg tilhugsun.
Um daginn lagðist ég í tröllasögur sem
er að finna í tveggja bindi verki Trölla-
spor sem Alda
Snæbjörnsdóttir
tók saman og
Skrudda gaf út ár-
ið 2011. Þetta
reyndist sann-
arlega fjörug og
spennandi lesning.
Ólíkt því sem gerð-
ist þegar ég var
barn þá skemmti
ég mér vel yfir
óhugnaðinum. Uppáhaldsatriði mín, sem
eru til í nokkrum tilbrigðum í tröllasög-
um, eru þegar tvær tröllskessur sjá
smalamann á ferð og önnur skessan kall-
ar til hinnar: „Systir góð, hér er steik á
vappi.“
Önnur sena sem ég hef dálæti á er þeg-
ar smali nokkur kemur að skessu þar sem
hún er að éta eitthvað sem hann sér ekki
hvað er. Hann spyr af forvitni: „Hvað
ertu nú að borða?“ Hún svarar: „Ég er að
éta höfuðkjammann af honum Fúsa
presti.“
Það er yfirleitt mikið lagt á smala í
tröllasögum. Þeir verða fyrir stöðugri
áreitni frá tröllum og sjá margt
óskemmtilegt og þá er gott að vera
sprettharður og hafa sterkt taugakerfi.
Tröllasögurnar okkar lýsa trú manna á
lifandi umhverfi þar sem ógurleg öfl hafa
búið um sig í líki risa og trölla. Manninum
er stöðug hætta búin og helsta ráð hans
er að ákalla góð öfl og nefna Guð á nafn.
Tröll hræðast ekkert meir en sól og guðs-
orð, sem er svo að segja það eina sem get-
ur unnið á þeim. Skilaboðin eru þau að
trúin á hið góða sé sterkasta vopnið í
hinni erfiðu baráttu við illu öflin. Hlýtur
það ekki að teljast sígildur boðskapur?
Orðanna hljóðan
TRÖLLIN
Í FJÖLL-
UNUM
Fjallarisar á Snæfellsnesi. Ef grannt er
skoðað sjást stundum andlit í landslagi.
Tröllaspor
Fuglalíf á Framnesvegi, skáldsaga ÓlafsHauks Símonarsonar hefur veriðendurútgefin í kilju. Bókin kom fyrst
út árið 2009 og fékk einkar góðar móttökur
gagnrýnenda og lesenda. Hún er framhald
bókarinnar Fluga á vegg sem er uppvaxt-
arsaga ungs drengs í vesturbænum. Í Fugla-
lífi á Framnesvegi er sögunni haldið áfram
og aðalpersónan er komin á unglingsár.
„Mér þykir nokkuð vænt um þessar tvær
bækur þar sem ég er að leggja út af ýmsu
sem ég man eftir úr barnæsku og uppvexti,“
segir Ólafur Haukur. „Það er nostalgískur
blær yfir frásögninni og mér finnst gaman
að halda til haga smámunum sem segja sitt-
hvað um þann tíma þegar ég var að vaxa úr
grasi. Þessi bók spannar unglingsárin frá
tólf til sextán ára. Við krakkarnir vorum
ekki harðsoðnir neysluseggir eins og ung-
lingar í dag, þannig að það var dálítið öðru-
vísi að alast upp þá, þótt ekki sé langt um
liðið. Í Vesturbænum þar sem ég ólst upp
voru til dæmis sjómannskonur sem voru
heimavinnandi og áttu talsvert mikið sam-
eiginlegt. Þetta var önnur veröld en í dag
og mér finnst gaman að rifja upp þessa
tíma og færa í búning.“
Hversu mikið í þessum bókum er ævi-
saga þín?
„Ég er ekkert mjög trúaður á að menn
geti yfirleitt skrifað ævisögu sína, það sem
þeir skrifa verður alltaf úrval viðburða úr
lífinu. Svo má segja að hver maður búi til
þá ævisögu sem hann þolir að lifa með.
Ekki munum við eða viljum muna allt sem
fyrir okkur hefur komið, það væri nokkuð
óbærilegt. Ég er ekkert sérstaklega
spenntur fyrir því að segja að þetta sé ævi-
saga mín. Þarna var ég miklu fremur að
lýsa andrúmslofti og fólkinu í kringum mig
og draga upp myndir af veröld sem var.“
Hefurðu hugsað þér að skrifa framhald?
„Í haust kemur væntanlega ein bók til
viðbótar sem fjallar um tímabilið frá sextán
ára aldri fram til tuttugu og fimm ára. Ég
var bandóður bréfritari á þessum árum,
skrifaði alveg ótrúlegt magn sendirbréfa
þar á meðal til eins félaga míns sem er
sérstakur hirðumaður og hélt talsverðu
bréfasafni til haga. Það má segja að grunn-
urinn að bókinni sé bréf mín frá þessu
tímabili.“
Tökur standa nú yfir á Fólkinu í blokk-
inni, sjónvarpsþáttum byggðum á bók Ólafs
Hauks og verða þeir sýndir á RÚV. Ólafur
Haukur er spurður hvort hann komi að
gerð þáttanna. „Ég tók þátt í handritagerð-
inni en svo sleppti ég tökunum. Til allrar
hamingju er ég ekki líka kvikmyndagerð-
armaður!“ segir hann. „Ef þessir þættir
heppnast vel þá er þetta gaman. Ég hef
mikla trú á því fólki sem að þessu stendur
og sá aðeins til krakkanna sem fara þarna
með stór hlutverk og þeir eru algjörir snill-
ingar.“
NOSTALGÍSKUR BLÆR ER YFIR FRÁSÖGNINNI Í FUGLALÍFI Á FRAMNESVEGI
Myndir af veröld sem var
„Hver maður býr til þá ævisögu
sem hann þolir að lifa með. Ekki
munum við eða viljum muna allt
sem fyrir okkur hefur komið,
það væri nokkuð óbærilegt,“
segir Ólafur Haukur.
Morgunblaðið/Kristinn
NÝ BÓK EFTIR ÓLAF HAUK
SÍMONARSON KEMUR ÚT Í HAUST.
BÓK HANS FUGLALÍF Á FRAM-
NESVEGI ER KOMIN ÚT Í KILJU.
Uppáhalds bókin mín er án efa The Fault in Our Stars eftir
John Green, en hann hefur skrifað fleiri bækur. Önnur mjög
góð bók eftir hann sem ég hef lesið heitir Looking for Alaska.
The Fault in Our Stars fjallar um hina sextán ára gömlu
Hazel sem var greind með alvarlegt skjaldkirtilskrabbamein þeg-
ar hún var 13 ára. Hún er tilbúin að deyja,
þegar hún tekur þátt í tilraunameðferð með
nýju lyfi. Lyfið heldur henni á lífi, þótt hún sé
ekki að lifa því.
Hún er við það að gefast upp á lífinu þegar
hún kynnist hinum indæla Augustus Waters í
stuðningshópnum sínum. Hann hafði verið
með krabbamein en læknaðist. Þau verða
vinir og líf þeirra breytist.
Mér finnst þetta alveg frábær bók, og
meira en bara bók um lífið og dauðann. Karakterarnir eru allir
mjög vel skrifaðir og raunverulegir. Bókin er líka mjög fyndin en
á sama tíma getur hún verið afar sorgleg. Mér fannst flott hvern-
ig karakterarnir lifa þrátt fyrir veikindi sín og gera eðlilega og
skemmtilega hluti. Fara í skóla, spila tölvuleiki og hefna sín á sín-
um fyrrverandi. Ég mæli mjög með þessari bók.
Í UPPÁHALDI
HUGRÚN EGLA EINARSDÓTTIR 15 ÁRA
Hugrún Egla Einarsdóttir heldur mikið upp á The Fault in Our Stars eftir John
Green en bókin er væntanleg í íslenskri þýðingu.
Morgunblaðið/Einar Falur
56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4.8. 2013