Morgunblaðið - 04.09.2013, Síða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 2013
Laghentir Iðnaðarmenn láta hendur standa fram úr ermum og nýta skammvinna veðurblíðu til viðgerða á húsi á Hallveigarstíg í Reykjavík. Útlit er fyrir skúrir í höfuðborginni í dag.
Golli
Þegar bandarísk stjórn-
völd fluttu varnarlið sitt
endanlega á brott af Ís-
landi árið 2006 breyttist
sambandið á milli land-
anna tveggja. En ef betur
er að gáð breytti brott-
hvarf hersins í engum
grundvallaratriðum ára-
tugalöngu farsælu sam-
starfi milli ríkjanna á hin-
um ýmsum sviðum.
Bandaríkin eru áfram skuldbundin til að
verja Ísland gegn utanaðkomandi hern-
aðarógn. Einnig fara hagsmunir land-
anna á norðurslóðum saman og því marg-
vísleg tækifæri til að efla samstarf við
Bandaríkin á því sviði. En eitt mikilvæg-
asta málið nú til að treysta samvinnu
landanna er að þau gangi til viðræðna
um fríverslunarsamning sín á milli í ætt
við þann sem fyrirhugaður er á milli
Evrópusambandsins og Bandaríkjanna.
Viðræður hófust í sumar milli þessara
tveggja viðskipastórvelda beggja vegna
Atlantsála um fríverslun. Ef að líkum
lætur verður þessi væntanlegi samningur
stærsti og mikilvægasti fríversl-
unarsamningur í heimi og ljóst að samn-
ingurinn mun skapa grunn að miklum
tækifærum í alþjóðaviðskiptum. Ísland
hefur nú hætt aðildarviðræðum við Evr-
ópusambandið og ólíklegt er að landið
gerist aðili að sambandinu í nánustu
framtíð. Það er því til einskis að gera sér
falskar vonir um að Ísland gerist aðili að
þessum fríverslunarsamningi í gegnum
Evrópusambandið. Landsfundur Sjálf-
stæðisflokksins hafði þetta í
huga þegar hann ályktaði að
leita yrði allra leiða til að Ís-
land og önnur EFTA ríki komi
strax að samningaborðinu og
geri sambærilegan fríversl-
unarsamning við Bandaríkin
eins og Evrópusambandið ráð-
gerir.
Til að svo megi verða þurfa
íslensk stjórnvöld að senda
þeim bandarísku skýr skilaboð
og sýna í verki að þau séu
reiðubúin til viðræðna á þeim
grundvelli sem nú þegar hefur verið
myndaður beggja vegna Atlantshafsins. Í
þeim efnum er mikilvægt að hefja und-
irbúningsferli til að lækka og afnema
tolla og kortleggja jafnframt aðrar við-
skiptatálmanir á milli landanna sem fella
þyrfti úr gildi. Frjálsræði í viðskiptum og
öflug utanríkisverslun er ein helsta for-
senda atvinnusköpunar og hagsældar til
framtíðar. Það er því til mikils að vinna
að efla samstarfið við Bandaríkin á sviði
fríverslunar og með því tryggja hags-
muni Íslands með afgerandi hætti.
Eftir Teit Björn
Einarsson
» Það er því til mikils að
vinna að efla samstarfið
við Bandaríkin á sviði frí-
verslunar og tryggja þannig
hagsmuni Íslands með afger-
andi hætti.
Teitur Björn Einarsson
Höfundur er varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins.
Mikilvægi fríverslun-
arsamnings
Senn líður að því að ár sé liðið
frá því mikla aftakaveðri sem
gekk yfir Norðurland 10. og 11.
september í fyrra þar sem tíu þús-
und fjár fórust. En þá var einstakt
björgunarafrek eigi að síður unnið
af bændum, búaliði og björg-
unarsveitum landsins. Gæfan var
auðvitað sú að enginn maður fórst
í þessu vonda veðri.
Nú hafa menn á ný unnið fyr-
irbyggjandi starf og smalað fé
sínu niður af heiðum vegna þess
að djúp lægð hefði getað unnið tjón á búfé, en sem
betur fer þá sluppu bændur með skrekkinn.
Verkefnastjórn söfnunarinnar „Gengið til fjár“,
sem safnaði styrktarfé til sauðfjárbænda í fyrra
svo þeir gætu á ný byggt upp sín bú, þakkar þann
mikla velvilja og þann mikla stuðning sem fólkið í
landinu sýndi bændum þá. Verkefnastjórnin ákvað
að efna til samkeppni til heiðurs sauðkindinni um
gerð peysu úr íslenskri ull þar sem þema sam-
keppninnar er óblíð veðrátta. Í þessu mikla ham-
faraveðri sannaðist nefnilega hið fornkveðna
hversu íslenska ullin er einstök, hlý og einangr-
andi, því langt fram eftir hausti og allt upp í 45
daga voru að finnast sauðkindur á lífi sem grafist
höfðu í fönn. Verðlaunapeysan skal vera úr ís-
lenskri ull, sama hvort notað er band eða lopi,
sauðalitir eða aðrir litir. Peysunum skal skilað til
Ístex fyrir 1. október nk. Sjá istex.is.
Vitsmunir forystukindarinnar
Jafnframt fer fram ritgerðasamkeppni um for-
ystufé. Staðreyndin er þessi að hvergi annars stað-
ar í heiminum er til sauðfé með vitsmuni forystu-
kindarinnar íslensku. Margar sögur eru til af
forystufé í gegnum aldirnar sem stundum bjargaði
hjörðinni og smalanum til húsa í vitlausum veðrum.
Þessir vitsmunir eru einstakir. For-
ystukindin er öðruvísi byggð en aðrar
kindur með sterkari fætur er grennri og
léttari á fæti en annað sauðfé. Oftast eru
þær mislitar, arnhöfðóttar eða bíldóttar,
flekkóttar, svartar eða mórauðar. For-
ystuféð þekkist auðveldlega frá öðru fé.
Þær eru með „gáfulegra,“ augnaráð og
horfa beint upp á manninn og oft er eins
og þær skilji mannamál og hlýði fyr-
irskipunum húsbónda síns. Ég minnist
Bíldu á Brúnastöðum frá mínu æsku-
heimili. Bílda fór stundum upp á þak á
fjárhúsunum og þá var eins og hún væri
að gá til veðurs. Væri vont veður fram-
undan, var hún gjarnan innst í húsunum, en við
dyrnar ef hún spáði góðu. Forystukindin fer fyrir
hópnum eða safninu en gætir þess að slíta ekki
reksturinn í sundur og stundum fer hún aftur fyrir
reksturinn eins og til að gá hvernig stallsystrunum
miðar.
Nú eru réttirnar yfirstandandi og þá sjáum við
þessar kindur – og enn fara fyrir safni vitrir sauðir
með sauðabjöllu í horni. Þema ritgerðasamkeppn-
innar er „forystufé og einstakir hæfileikar þess“.
Textinn má að hámarki vera 1.000 orð. Túlkun á við-
fangsefninu er að öðru leyti í höndum þátttakaenda.
Í báðum tilfellum verða sigurvegarar verðlaunaðir.
Allar upplýsingar er að finna á saudfe.is og um
peysuna á istex.is. Skilafrestur í báðum keppnum er
til 1. október næstkomandi. Ég hvet almenning til
að taka þátt í þessari skemmtilegu samkeppni.
Eftir Guðna Ágústsson
» Staðreyndin er þessi að
hvergi annars staðar í heim-
inum er til sauðfé með vitsmuni
forystukindarinnar íslensku.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. landbúnaðarráðherra.
Samkeppni um lopapeysu
og forystukindina