Morgunblaðið - 13.09.2013, Blaðsíða 28

FRÉTTASKÝRING
Víðir Sigurðsson
vs@mbl.is
Þ
egar dregið var í riðla fyr-
ir undankeppni heims-
meistaramótsins í Bras-
ilíu, í lok júlí 2011, var
Ísland í sjötta og neðsta
styrkleikaflokki í Evrópu. Íslenska
karlalandsliðið í fótbolta var sem sagt
talið í hópi átta lökustu þjóðanna af
þeim 53 sem hófu baráttuna fyrir því
að komast í lokakeppnina í Brasilíu
sumarið 2014.
Eitt lið úr hverjum styrkleika-
flokki var dregið í hvern riðil og sam-
kvæmt þessari flokkun átti Ísland að
vera slakasta lið E-riðils, þar sem
mótherjarnir reyndust vera Noregur,
Slóvenía, Sviss, Albanía og Kýpur,
sem komu í þeirri röð úr hinum fimm
styrkleikaflokkunum.
Nú er staðan hinsvegar sú að Ís-
land, sem metið var í 46. sæti Evr-
ópuþjóða þegar dregið var í riðlana,
gerir sér vonir um að verða ein þeirra
13 útvöldu þjóða sem verða fulltrúar
álfunnar í Brasilíu næsta sumar,
hvorki meira né minna.
Nýr styrkleikalisti Alþjóða-
knattspyrnusambandsins, FIFA, var
birtur í gær. Á honum er Ísland í 54.
sæti af 208 þjóðum sem þar eru
skráðar, og í 28. sæti af 53 aðild-
arþjóðum Knattspyrnusambands
Evrópu. Íslenska liðið stökk upp um
16 sæti á heimslistanum og sjö sæti
innan Evrópu með frammistöðu sinni
í undanförnum landsleikjum.
Ef við höldum áfram að rýna í
tölur gefur þessi stórbætta staða
samt ekki sérstaklega til kynna að Ís-
land ætti að geta komist heilum
fimmtán sætum ofar í Evrópu og far-
ið á HM næsta sumar.
Lítum nú raunsæjum augum á
málið. Enn er ekkert í hendi, langt í
frá. Íslenska liðið stendur vissulega
vel að vígi eftir góð úrslit gegn Sviss
og Albaníu síðustu daga. Það er í öðru
sæti E-riðils og hefur örlögin í sínum
höndum. Sigrar gegn Kýpur og Nor-
egi í tveimur síðustu leikjunum gull-
tryggja liðinu sæti í umspili um að
komast á HM. Og það þarf alls ekki
tvo sigra til að ná þessu eftirsótta
öðru sæti eins og Sindri Sverrisson
fór rækilega yfir í ítarlegri frétta-
skýringu í íþróttablaðinu okkar í gær.
En kálið er ekki sopið þó í aus-
una sé komið. Það yrði mikið afrek að
komast í umspilið. Slíkum árangri
hefur Ísland aldrei náð enda þótt ekki
hafi munað miklu fyrir tíu árum þeg-
ar liðið var í svipaðri baráttu í und-
ankeppni Evrópumótsins.
Umspilið umrædda fer þannig
fram að átta þjóðir sem hafna í öðru
sæti sinna riðla undankeppninnar
verða dregnar saman, tvær og tvær.
Þær leika heima og heiman og sig-
urvegararnir fjórir komast á HM í
Brasilíu ásamt þeim níu liðum sem
vinna Evrópuriðlana.
Og til að tryggja að bestu liðin
komist nú örugglega í lokakeppnina
sem verðugir fulltrúar Evrópu er lið-
unum raðað upp í tvo styrk-
leikaflokka áður en dregið er um
hvaða lið mætast. Þá er miðað við áð-
urnefndan heimslista FIFA.
Það er því alveg ljóst, að komist
Ísland í umspilið mætir liðið einhverri
stórþjóð í fótboltanum í tveimur leikj-
um um farseðlana til Brasilíu. Þar
koma helst til greina, eins og stað-
an er núna, Króatía, Frakk-
land, Portúgal og Grikk-
land eða Bosnía. Nú eða
Svíþjóð, England,
Úkraína, eftir því
hverjir komast
áfram og hverjir
verða að sætta sig við að fara í
umspilið.
Umspilsleikirnir tveir
fara fram 15. og 19. nóv-
ember en svo seint á árinu
hefur aldrei verið spilað á
Laugardalsvellinum.
Af botninum í áttina
að HM í Brasilíu
Morgunblaðið/Golli
Mark Íslensku landsliðsmennirnir hafa sýnt mikla seiglu í síðustu tveimur
leikjum þar sem þeir hafa lent undir en svarað fyrir sig og sótt dýrmæt stig.
28
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2013
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Sérkennilegter hvernigumræður um
hvort Reykjavík-
urflugvöllur eigi að
vera eða fara geta
þvælst áfram þó að
öllum megi vera ljóst að flug-
völlurinn verður áfram á sínum
stað um fyrirsjáanlega framtíð.
En í stað þess að taka af skarið
og segja það hreint út að flug-
völlurinn skuli vera þar sem
hann er beita menn ýmsum
sérkennilegum aðferðum til að
flækja sig í málinu, annaðhvort
af gáleysi eða vísvitandi til að
halda þeim möguleika opnum
að flugvöllurinn fari.
Tvennt er sérstaklega ein-
kennilegt í þessari umræðu.
Annað er það þegar þeir sem
ekki vilja sætta sig við að flug-
völlurinn verði áfram í Vatns-
mýrinni fara að tala um að
hann verði áfram „í Reykjavík“
og telja að þar með sé allt opið.
En hvað þýðir það í raun að
flugvöllurinn skuli vera í
Reykjavík? Jú, það þýðir vita-
skuld að hann verði í Vatns-
mýrinni, enda dettur engum í
hug í alvöru að hann verði
færður annað innan Reykjavík-
ur. Hvers vegna er þá ekki
komið hreint fram og sagt að
hann skuli vera í Vatnsmýr-
inni? Nú eða eftir atvikum að
leggja skuli flugvöllinn niður,
séu menn þeirrar skoðunar.
Hitt sem er sérstaklega ein-
kennilegt er þegar reynt er að
þæfa málið með því
að láta eins og
hægt sé að leggja
flugvöllinn niður í
bútum. Eða jafnvel
að flytja hann í
bútum. Borgaryf-
irvöld láta til að mynda í drög-
um að nýju aðalskipulagi eins
og hægt sé að leggja niður til-
teknar brautir en halda öðrum
opnum í nokkur ár. Þetta er
slík fjarstæða að miklu hrein-
legra væri ef tillöguflytjendur
segðu hreint út að flugvöll-
urinn ætti að leggjast af í heilu
lagi sem fyrst.
Öllum má ljóst vera að ekk-
ert vit er í að halda áfram að
ýta þessu máli á undan sér og
reyna að ná samkomulagi sem
allir geti sætt sig við. Sum mál
eru einfaldlega þess eðlis að
samkomulag er útilokað og í
þessu máli er ekki hægt að
segja annað en að málið hafi
fengið rækilega umræðu árum
saman og að kominn sé tími til
að taka ákvörðun. Það verður
ekki bæði haldið og sleppt,
flugvöllurinn getur ekki bæði
verið í Vatnsmýrinni og farið
þaðan. Og hann verður ekki
heldur fluttur burt í bútum á
löngum tíma eitthvað annað
innan borgarmarkanna. Úti-
lokað er að láta alla hluti flækj-
ast fyrir sér. Sum mál eru ein-
faldlega þannig að þegar þau
hafa verið skoðuð og rædd í
þaula, þarf að taka afstöðu til
þeirra.
Flugvöllur getur
ekki verið hálfur eða
um hríð í Vatnsmýri
eða í nágrenni}
Ekki verður bæði haldið
og sleppt í Vatnsmýri
Flestir þeirrasem á efri ár
komast og margir
hinna þurfa fyrr
eða síðar að leggj-
ast inn á sjúkra-
stofnun. Von um
lækningu eða
sæmilega bót meina hefur far-
ið jafnt og þétt vaxandi síðustu
hundrað árin. Framþróun
læknavísinda og bætt menntun
og þjálfun umönnunarstétta
ræður því. Þessi þróun er ekki
lítill þáttur í bættum lífsskil-
yrðum nútímafólks, ekki síst
þess hluta sem býr í þróuðum
ríkjum. Það á sannarlega við
um Íslendinga.
Hver maður sem á spítala
leggst finnur sterkt fyrir til-
tekinni breytingu þegar hann
háttar ofan í sjúkrarúm. Hann
breytist á augabragði úr borg-
ara í sjúkling. Sjúklingur er
oftast nær ekki nema sæmi-
lega að sér um það sem hann
gengur í gegnum á spítalanum,
þótt í vöxt færist að reynt sé að
gefa sæmilegar skýringar á því
sem hann á í vændum. Sjúk-
lingurinn selur sig
því nánast á vald
starfsmanna og
setur á þá allt sitt
traust. Langoftast
rísa þeir vel undir
því trausti og eru
að minnsta kosti
ráðnir í að gera sitt besta.
Sú umræða sem nú á sér
stað um íslensk sjúkrahús er
því miður líkleg til að skjóta
þeim skelk í bringu sem hafa
jafnvel ástæðu til að vera
skelkaðir fyrir. Uppgefið
starfsfólk og óánægt og illa
farin og úr sér gengin tæki er
myndin sem birtist mönnum
alls staðar. Þótt ekki sé ástæða
til að efast um réttmæti um-
ræðunnar er óhjákvæmilegt að
gæta nokkurs hófs í henni.
Sjúklingurinn og hinn mikli
skari verðandi sjúklinga eiga
kröfu til þess. En sameiginlega
þarf mannskapurinn allur að
leggjast á þá sveif að styrkja
stoðir heilbrigðisþjónustunnar
á nýjan leik svo þjóðin geti
fyllst réttmætu stolti yfir
henni á ný.
Umræðan um heil-
brigðisþjónustuna
er ekki beint
uppörvandi um
þessar mundir}
Ónotaleg umræða
H
ægrimenn unnu góðan sigur í
þingkosningunum í Noregi sem
fram fóru síðastliðinn mánudag
og er þess nú beðið að hægri-
stjórn verði mynduð þar í landi
með einu eða öðru sniði. En hvernig sem ný
stjórn verður samansett þykir ljóst að Erna Sol-
berg, leiðtogi Hægriflokksins, verði næsti for-
sætisráðherra Noregs en leiðtogi flokksins hef-
ur ekki farið fyrir norskri ríkisstjórn síðan 1990.
Hægriflokkurinn er systurflokkur Sjálfstæð-
isflokksins en flokkarnir eru þó langt því frá
samstiga í öllum málum. Eitt af því er afstaðan
til inngöngu í Evrópusambandið en Hægri-
flokkurinn hefur lengi verið sá stjórn-
málaflokkur í Noregi sem lagt hefur mesta
áherzlu á að Norðmenn færu þar inn. Engar lík-
ur eru þó taldar á því að hreyft verði við málinu
þó að Hægriflokkurinn fari fyrir nýrri ríkisstjórn enda
ljóst að lítill áhugi er á inngöngu Noregs í Evrópusam-
bandið á meðal norskra kjósenda. Þannig hafa allar skoð-
anakannanir sem gerðar hafa verið þar í landi frá árinu
2005 sýnt meirihluta gegn þeim ráðahag og þá oftar en
ekki mikinn meirihluta.
Erna Solberg hefur enda lýst því yfir að slíkt verði ekki
á dagskrá þar í landi í fyrirsjáanlegri framtíð og mála-
flokkurinn var lítið sem ekkert ræddur í kosningabarátt-
unni. Raunar hefði Hægriflokkurinn að öllum líkindum
ekki riðið feitum hesti frá kosningunum ef hann hefði lagt
áherzlu á það í aðdraganda þeirra að Noregur ætti að
ganga í Evrópusambandið og að kæmist
flokkurinn í ríkisstjórn myndi hann beita sér
fyrir því að umsókn þess efnis yrði send til
Brussel. Í því sambandi má nefna að sam-
kvæmt nýjustu skoðanakönnunum eru um
60% kjósenda Hægriflokksins andvíg inn-
göngu í Evrópusambandið og eru þeir þó þeir
jákvæðustu fyrir þeim ráðahag af kjósendum
norsku flokkanna.
En hvað veldur þessum mun á afstöðu
Hægriflokksins og Sjálfstæðisflokksins til
málsins? Skýringuna á því er ekki sízt að finna
í ólíkri samfélagsgerð Noregs og Íslands.
Norskt samfélag er óneitanlega mun vinstri-
sinnaðra en það íslenzka enda hefur Verka-
mannaflokkurinn verið ráðandi afl í norskum
stjórnmálum áratugum saman. Hægriflokk-
urinn hefur fyrir vikið einkum litið á inngöngu
í Evrópusambandið sem leið til þess að draga úr vinstri-
áhrifum í Noregi og færa landið nær miðju.
Hér á landi hefur þetta verið með talsvert öðru móti þar
sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur lengst af verið ráðandi afl
í stjórnmálunum. Hérlendir jafnaðarmenn, sem hafa verið
hlynntastir inngöngu í Evrópusambandið, hafa því margir
hverjir litið á hana ekki sízt sem leið til þess að hnekkja
stöðu Sjálfstæðisflokksins og færa um leið landið til
vinstri. Hægriflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn búa
þannig við afar ólíkar aðstæður fyrir utan þá staðreynd að
Sjálfstæðisflokkurinn er vafalaust talsvert mun hægri-
sinnaðri en Hægriflokkurinn. hjortur@mbl.is
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Ólíkar aðstæður heimafyrir
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Ef villtustu draumarnir rætast
og Ísland verður á meðal þjóð-
anna 32 sem leika um heims-
meistaratitilinn í knattspyrnu
sumarið 2014 suður í Brasilíu,
mun það setja Íslandsmótið
verulega úr skorðum.
Í íslenska landsliðshópnum
yrðu alltaf einhverjir leikmenn
íslenskra liða og þeirra vegna
yrði að gera hlé á keppni í
efstu deild karla, nánast all-
an júnímánuð. Riðlakeppnin
á HM hefst 12. júní og
stendur til 26.
júní. Þarna yrði
um lengra hlé
að ræða en sum-
arið 2011 þegar
tæplega þriggja vikna frí
var í deildinni í júnímán-
uði þar sem 21-árs lands-
liðið komst í úrslitakeppni
Evrópumótsins. Þá byrjaði
Íslandsmótið fyrr og
endaði seinna en
nokkru sinni fyrr, eða
2. maí og 1. október.
Íslandsmótið
í uppnámi
EF ÍSLAND KEMST Á HM