Morgunblaðið - 13.09.2013, Blaðsíða 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2013
www.nortek.is Sími 455 2000
ÖRYGGISLAUSNIR FYRIR
ÖLL HEIMILI
Nortek er með mikið af einföldum notenda-
vænum lausnum fyrir heimili og sumarbústaði.
Nortek ehf | Eirhöfði 13 og 18 | 110 Reykjavík
Hjalteyrargötu 6 | 600 Akureyri | nortek@nortek.is
HEIMILISÖRYGGI
• Innbrotakerfi
• Myndavélakerfi
• Brunakerfi
• Slökkvikerfi
• Slökkvitæki
• Reykskynjarar
Á fallegum og notalegum stað
á 5. hæð Perlunnar
Aðeins 2.150 kr. á mann
Næg bílastæði
ERFIDRYKKJUR
Perlan • Sími 562 0200 • Fax 562 0207 • perlan@perlan.is
Pantanir
í síma
562 0200
Nú er mikið rætt og
ritað um mannréttindi,
jafnrétti og lýðræði í
þjóðfélaginu. Mjög fer
þessi umræða út í öfgar
og fólk lætur tilfinning-
arnar ráða en ekki rök-
in. Öll þessi umræða er
góðra gjalda verð, ef
hún fer ekki út í æs-
iskrif og botnlausan
áróður. Hver vill ekki
jafnrétti, lýðræði og mannréttindi?
Satt best að segja ofbýður mér oft
umræðan. Á sama tíma og yfirstétt-
in talar um jafnrétti er einn hópur
fólks, eða nálagt 30 prósent þjóð-
arinnar, sem mannréttindi eru
margbrotin á. Þarna á ég við eft-
irlaunaþega. Hugleiðum nokkur
dæmi um mann sem er orðinn 67
ára. Hann hefur greitt í verkalýðs-
félag í allt að 50 ár. Þegar hann
hættir að greiða til verkalýðsfélags-
ins er hann sviptur kjörgengi í því,
þrátt fyrir að eftirlaun hans séu í
beinu sambandi við umsamin laun
sem verkalýðsfélagið semur um.
Hann fær ekki úr sjúkrasjóðum
verkalýðsfélags um leið og hann
verður 67 ára, þótt
aldraðir þurfi helst á
styrkjum að halda
vegna veikinda. Sá
hinn sami fær ekki or-
lofshús hjá verkalýðs-
félagi nema kannski
um vetrartímann
(SFR). Þrátt fyrir að
viðkomandi eigi inni
punkta frá því að hann
var á vinnumarkaði má
hann ekki nota þá af
því að hann er orðinn
67 ára. Stjórn verka-
lýðsfélagsins og hirð hennar hefur
það í hendi sinni að útiloka eldra fólk
frá félagsstarfi í verkalýðsfélögum.
Stundum stofna þeir eldri fé-
lagsdeild og henda í hana brauðmol-
um sem falla af borðum stjórnar í
verkalýðsfélögum. (Brauðmola-
stefna eins og einn stjórnmálaflokk-
ur stundar.) Nú til dags eru gerðar
alls lags kannanir í þjóðfélaginu um
fylgi flokkanna, hver er á móti frum-
vörpum og allt milli himins og jarð-
ar. Og þeir sem gera kannanirnar
telja að þær séu heilagur sannleikur,
jafnvel ríkisstjórnir fara eftir þeim.
En hver kannast ekki við þessi orð:
Könnunin var gerð dagana … svar-
endur voru frá 16 ára til 67 ára.
Hvað með 30 prósent þjóðarinnar,
frá 67 ára til 110 ára? Hafa þau ekk-
ert til málanna að leggja? Oft hef ég
undrast þá venju að steypa saman
öldruðum í eitt sambýli og jafnvel
eitt hverfi. Því mega aldraðir ekki
vera innan um almennt fólk? Er það
uppörvandi fyrir þá sem hættir eru
daglegri vinnu að sjá ekkert nema
aldrað fólk í kringum sig? Mega
aldraðir ekki umgangast börn?
Kannski væri það eitthvert mótvægi
við mammons-uppeldinu sem tíðkast
í dag ef börn fengju að umgangast
ömmu og afa meira. Það er eitthvert
versta mein þjóðfélagsins að þekk-
ingin, þolinmæðin, umburðarlyndið
og siðfræðin færist ekki á milli kyn-
slóða. Þekkingin af bókum, þó góð
sé, er ekki alltaf besta veganestið
um framtíðina.
Við eldri borgarar erum ekki
baggi á þjóðfélaginu. Flest okkar
voru búin að safna í sjóði við vinnu-
lok. Þar á ég við lífeyrissjóðina. En
svo illa er farið með eldri borgara
fjárhagslega að skömm er fyrir þjóð-
félagið. Þegar ég var ungur maður
var manni talin trú um að allir hefðu
það gott í ellinni ef þeir greiddu í líf-
eyrissjóði. Annað var upp á ten-
ingnum þegar þar að kom. Nú virka
lífeyrissjóðsgreiðslur eins og við-
komandi hafi greitt 10% meira í
skatta en hinir sem ekki greiddu í
lífeyrissjóð. Sá sem aldrei greiddi í
lífeyrissjóð er með um 10% lægri
bætur en sá sem greiddi í lífeyr-
issjóð allan sinn vinnualdur. Ef þetta
er ekki þjófnaður veit ég ekki hvað
þjófnaður er. Svo naumt eru bætur
skammtaðar til eftirlaunaþega að
þær eru aðeins fyrir því sem þú
þarft að borða. Eða innan við 200
þús. á mánuði. Segir sig sjálft að ef
menn hafa skuldir á bakinu eða
greiða húsaleigu komast þeir í þrot.
Hví skyldum við ekki mega fara til
útlanda, í leikhús, á tónleika í þess-
ari höll við höfnina? Því miður er
ekki ætlast til að þú stundir svoleiðis
lúxus þegar þú ert kominn á eft-
irlaun. Það var ekki byggð Harpa
fyrir okkur eldri borgara, heldur
fyrir yfirstéttina. Ekki segi ég að al-
vont sé að hætta á vinnumark-
aðinum. Vissulega hefur maður
meiri tíma fyrir hugðarefni sín. En
þær lágu tekjur sem okkur eru út-
hlutaðar eru mjög svo hamlandi á at-
hafnaþrá okkar eldri borgara. Vissu-
lega eru ekki allir eldri borgarar
með lágar bætur. Yfirstéttin hefur
það yfirleitt gott þótt hún eldist.
Eins og kvótakóngar sem sumir búa
í útlöndum og koma aðeins til Ís-
lands til að sækja gróðann og koma
honum úr landi. Það eru líka þrýsti-
hópar sem eiga ítök í stjórnmála-
flokkunum, sumum hverjum. Og
stefnan er að gera þá ríku ríkari og
fátæku fátækari. (Brauðmolastefn-
an.) Þrátt fyrir lágar tekjur okkar
erum við af þeirri kynslóð sem vön
er að herða sultarólina. En verri er
hin félagslega einangrun sem virðist
fylgja því að hætta á vinnumarkaði
og er hún verst af öllu því sem okkur
er boðið. Það er ekki í tísku að heim-
sækja ömmu og afa. Mishress eins
og gengur. Ekki er eðlilegt að ungt
fólk sé að eyða tíma sínum til slíkra
hluta. Svo virðist sem það sé upp-
tekið við að dansa í kringum gull-
kálfinn. Og hann er ekki hjá almúg-
anum, sem fæddur er fyrripart
síðustu aldar. Svo virðist sem amma
og afi séu vandamál sem þjóðfélagið
þarf að losna við. Heiðra skaltu föð-
ur þinn og móður og líka ömmu og
afa.
Gleymda kynslóðin
Eftir Jóhannes
Jóhannesson » Svo virðist sem
amma og afi séu
vandamál í þjóðfélaginu.
Jóhannes Jóhannesson
Höfundur er eftirlaunaþegi.
Í Morgunblaðinu í dag, mánudag
9. september, stendur eftirfarandi:
„Aðeins má nota kjöt sem skorið
er af dauðum
hvölum í fjöru til
einkanota“
Við fyrstu at-
hugun fannst
manni þetta
vera brandari,
en við nánari
skoðun er tölu-
vert í þessari
fyrirsögn. Sem
gamall Fær-
eyingur, og uppalinn við stærsta
hvalveiðivog í eyjunum, sé ég að
hér hefur ýmislegt farið úrskeiðis.
Ekki man ég eftir að lagt væri í
að skera spik og tvöst (kjöt) af
hval fyrr en hann hafði verið skor-
inn (aflífaður), sem var gert þann-
ig að hvalurinn var aflífaður þann-
ig að svo sem handarbreidd fyrir
aftan blástursopið var dýrið skorið
niður að mænu og hún skorin í
sundur. Best var að skera niður
að hrygg og síðan niður síðuna
báðum megin, því þá, ef líf var
með hvalnum, kipptist hann við og
sleit sjálfur mænuna í sundur. Oft
hefur verið fundið að grindadrápi
Færeyinga, en efins er ég um að
lagt hafi verið í að flá af hval spik
og kjöt áður en vissa væri fyrir
því að dýrið væri dautt. Hér er
talað um að yfirvöld eigi að koma
að og stjórna drápi hvala, ég sé
ekki að slíkt sé framkvæmanlegt,
vegna tímans sem til ráðstöfunar
er. Hvalur, sem synt hefur á land,
lifir einhvern tíma þó hann liggi
hreyfingalaus og sem dauður væri.
Eina ráðið við þessu er að skýra
fyrir fólki hvernig eigi að fara að
er hvalvaða gengur á land sem
gerist örsjaldan en gerist þó. Upp-
lýsingabæklingur sem sýnir í orð-
um og með myndum hvernig best
er að standa að við slíkar að-
stæður.
Stærsta hvalvaða sem ég man
eftir að kom inn á hvalvogina í
minni heimabyggð var rúmlega
eitt þúsund grindhvalir.
NÍELS ERLINGSSON,
Akureyri.
Grindhvalir
við Snæfellsnes
Frá Níels Erlingssyni
Níels Erlingsson
Bréf til blaðsins
Aukablað
alla þriðjudaga