Morgunblaðið - 05.03.2014, Page 40

MÚSÍK Í
LJÓSVAKA
Guðmundur Emilsson
ge224@simnet.is
Sýnishorn tónbókmennta frá 874-2014.
Höfundur lýsir aðdáun á músík í net-
heimum.
Brjóstmylkingur skekur rimla-
rúm. Fær málið. Diddinna! Pabbo-
mamma! Kossar og knús. Foreldrar
að koma frá Finnlandi með áritaða
kassa í farteskinu. „Kveðja, Jussi
Jalas“. Tíu 78-snúninga-plötur með
úrvali verka Jean
Sibeliusar (hér
eftir JS). Leiknar
ad infinitum. Vel-
líðan og Svan-
urinn frá Tuonela
fóru saman.
Svona tónlistar-
uppeldi er nú
kennt við dr. Shi-
nichi Suzuki.
Börn mín njóta
enn visku hans.
Var „úti“ við nám. Boð frá RÚV
um hljóðritun. Kaus Aðra JS; fyrsta
viðfangsefni með Sinfóníuhljómsveit
Ísland (hér eftir SÍ). Tilviljun?
Örþjóð á norðurslóð með keisara
og kóng umhverfis. Finnsk gáfu-
menni stofna Listaháskóla 1882. JS
(1865-1957) er skilgetið afkvæmi
hans – heimsfrægur. JS hvarf – naut
einveru skóga Ainola frá 1904-1957.
Er þar enn. Sjálfstæðisbarátta ber
árangur 1918. Í stríðslok. JS óspart
beitt líkt og Snorra Sturlusyni.
Hljómsveitarstjórinn Jussi Jalas
(1908-1985) hafði sig í frammi í um-
boði tengdaföður síns. Tónlist-
ardeildin nefnd Sibelius-Akatemia
1939. Í Helsinki flutti Jalas Konsert
fyrir hljómsveit eftir Jón Nordal og
Sögu sinfóníu Jóns Leifs. Finnar
eiga nú heimsmet í heimsfrægum
hljómsveitarstjórum.
Ólíkt hafast menn að. Háskóli Ís-
lands stofnsettur 1911. Einkunn-
arorð sótt í mesta skáld þjóðarinnar;
Jónas Hallgrímsson, hvílir í þjóð-
argrafreit á Þingvöllum? Vísindin
efla alla dáð. Annars ekki minnst á
40 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. MARS 2014
Silfurberg Hörpu var þétt-setið þegar StórsveitReykjavíkur blés í annaðskipti til tónleika með úr-
vali af efnisskrá stórsveita svingtím-
ans, enda þær sveitir sívinsælar, hér
sem annars staðar. Þetta er einsog
þegar Sinfónían býður upp á tón-
leika með vinsælum þáttum úr verk-
um Mozarts, Beethovens, Tjækovs-
kíjs, Verdis og félaga.
Stórsveitin hóf tónleikana á glans-
númeri einnar af stórsveitum sving-
tímans, sem fáir þekkja nú, „Sky-
liner“ Charlie Barnets, og Jóel blés
tenórsóló hljómsveitarstjórans.
Hann gerði það býsna vel en brassið
var ekki komið í gang og því naut
„Skyliner“ sín ekki sem skyldi þó
saxarnir hafi verið fínir. Eftir tvö
Les Brown númer, þar sem Ragga
Gísla var flott Doris Day í „Senti-
mental Journey“, var komið að eina
laginu af þeim 22 sem Stórsveitin
flutti þetta kvöld sem tókst verr en
skyldi: „Let Me Off Uptown“, smelli
Anitu O’Day og Roy Eldridge með
Gene Krupa bandinu. Það var held-
ur engin von til að bleiknefjarnir
næðu þeirri kolsvörtu stemningu
sem Anita og Roy sköpuðu, því þó
Anita væri hvít var sálin svört. Ari
Bragi bjargaði þó laginu fyrir horn
eftir slappan söng með trompetsólói
sínum. Brassið tók brátt að hressast
og það var allt á suðupunkti í „Min-
nie The Moocher“ Cab Calloways,
sem Helgi Björnsson söng og lék
með sóma. Ég hefði viljð heyra
frumútgáfu Lionels Hamptons af
„Hey! Ba-Ba-Re-Bop“ í stað útgáfu
Tex Beneke og Millers drauga-
bandsins, ekki síst af því að nú var
Reynir Sigurðsson kominn á væbinn
og búinn að leika „Air Mail Special“
Hamptons með glans. Hampton
hefði hæft Helga betur en Beneke.
Sumt sem best var gert á þessum
hljómleikum höfum við heyrt Stór-
sveitina spila áður einsog „Wrappin
It Up“ Fletchers Hendersons. Mis-
heppnaðasti performans sveit-
arinnar á fyrri svingtónleikunum,
„Black And Tan Fantasy“ Duke Ell-
ingtons, þar leikin eins og tíu manna
sveit hans gerði 1927, gekk upp
núna, enda öll Stórsveitin með og
Sammi magnaður í nantonlituðum
wawa-sóló sínum. Stjórnandanum,
Sigga Flosa, fer líka óðfluga fram.
Það væri endalaust hægt að fjalla
um þessa tónleika en plássið er upp-
urið. Þó má ekki gleyma að Bjöggi
Halldórs glansaði í Basie/Q.Jones
útgáfunni af „Fly Me to The Moon“
og Jimmy Lunceford var minnst að
verðleikum. Spilamennskan í „For
Dancers Only“ hefði að vísu getað
verið betri en flutningurinn á „White
Heath“ var flottur og maður er far-
inn að hlakka til sveiflutónleika
Stórsveitarinnar að ári.
Morgunblaðið/Kristinn
Stórsveitin „Brassið tók brátt að hressast og það var allt á suðupunkti í „Minnie The Moocher“ Cab Calloways, sem
Helgi Björnsson söng og lék með sóma,“ segir rýnir um tónleikana og hlakkar strax til þeirra næstu.
Stórsveitin gleður
sveifluunnendur
Silfurberg Hörpu
Stórsveit Reykjavíkurbbbnn
Snorri Sigurðarson, Birkir Freyr Matt-
híasson, Kjartan Hákonarson og Ari Kári
Bragason trompeta; Samúel Jón Sam-
úelsson, Einar Jónsson, Stefán Ómar
Jakobsson og David Bobroff básúnur;
Jóel Pálsson, Ólafur Jónsson, Haukur
Gröndal, Kristinn Svavarsson og Björg-
vin Hjálmarsson saxófóna, klarinettur
og flautur, Kjartan Valdimarsson píanó,
Eðvarð Lárusson gítar og banjó, Gunnar
Hrafnsson bassa og Jóhann Hjörleifs-
son trommur. Söngvarar; Björgvin Hall-
dórsson, Helgi Björnsson og Ragnheið-
ur Gröndal. Sérstakur gestur á víbrafón:
Reynir Sigurðsson. Stjórnandi: Sig-
urður Flosason.
VERNHARÐUR
LINNET
TÓNLIST
Hin viðamikla sýning Vikings – Life
and Legend, þar sem leitast er við
að skýra menningu norrænna
manna á svokölluðum víkingatíma,
tímabilinu 800 til 1050, var opnuð í
British Museum í Lundúnum í gær.
Sýningin er sú fyrsta sem sett er
upp í nýjum og rúmgóðum sölum
safnsins. Á henni gefur að líta
fjölda muna; vopn, verkfæri og ger-
semar, úr hátölurum heyrast radd-
ir lesa úr Íslendingasögunum og
Konungasögum Norðurlanda og
hápunkturinn er sá fjórðungur sem
eftir er af langskipinu Roskilde 6
sem fannst fyrir nokkrum árum við
uppgröft í Danmörku. Fjölunum er
komið haganlega fyrir í málmgrind
sem sýnir skipið eins og það var í
raun, á tilkomumikinn hátt segja
rýnar breskra fjölmiðla.
Við lestur greina í breskum fjöl-
miðlum í gær má engu að síður sjá
að skoðanir eru skiptar um fram-
kvæmdina. Gagnrýnanda The Tele-
graph finnst framsetningin vera
svo tilþrifalítil að það minni á að
„horfa á þátt í dönsku þáttaröðinni
Glæpnum á Stanstead-flugvelli“.
Gefur hann sýningunni þrjár
stjörnur. Jonathan Jones, helsti
myndlistarrýnir The Guardian, er á
sama máli, segir skipið afar til-
komumikið en finnst söguna vanta í
framkvæmdina; sýningin sé „blóð-
laust úrval af skálum og nælum“.
AFP
Höfuðbúnaður Engir hjálmanna á sýningunni eru með horn, segja rýnar.
Hjálmarnir án horna
listir nema bókmenntir. Ekki einu
sinn listvísindi. Músík – elsta list-
grein þjóðarinnar – frá því fyrir
landnám – afrækt. Samt er aragrúi
frumkristnilegra heimilda þar um á
höfuðbólum Evrópu; klaustrum og
söfnum. Í Róm, Brimum, París, Kra-
kow, Björgvin, Miklagarði, Kænu-
garði og á Bretlandseyjum öllum.
Hér var listalíf falið sjálfboðaliðum
og félagasamtökum.
Þjóðin segir í góðviðri: Við eigum
bestu kóra í heimi. Ef svo er – hverj-
um ber að þakka það? Fjölmörgum.
Ekki síst dr. Róbert Abraham Ott-
óssyni (1912-1974). Nefni bara tvo
nána vini hans; Þorgerði Ingólfs-
dóttur og Jón Stefánsson. Róbert
lést 10. mars fyrir 40 árum; stjórnaði
fyrstu tónleikum SÍ 9. mars 1950.
Jussi Jalas stjórnaði SÍ 17. júní (!)
sama ár. Önnur JS á efnisskrá.
Einsöngur og sinfónía
 Einsöngur, 2 mín. Ljóð eftir
skáldið Runeberg (1804-1877).
YouTube slóð: Håkan Hagegård:
„Svarta Rosor“ (Black Roses) by Sibelius
operazaile
 Sinfónía, 54 mín. Samin um 1900.
Samstundis heimfræg. Hvar er
þetta Finnland?
YouTube slóð: Sibelius, Symphonie Nr
2 D Dur op 43 Leonard Bernstein Wiener
Hvar er þetta
Finnland?
Finnsk byggingarlist - Alvar Aalto er heims-
kunnur á því sviði. Norræna húsið í Reykjavík.
Jean Sibelius
Friðsæld. Ainola, heimili Sibeliusar.
 Af mentorum á norðurhjara