Morgunblaðið - 14.03.2014, Page 33

UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. MARS 2014
Endurnýjanlegar
orkulindir Íslend-
inga, vatnsorkan og
jarðhitinn, eru mikl-
ar að vöxtum og
hlutfallslega meiri en
annarra þjóða. Verð-
mæti þeirra er mikið
og fer vaxandi á tím-
um aukinnar orkueft-
irspurnar um allan
heim. Orkulindirnar
eru í eðli sínu takmarkaðar og við
höfum þegar virkjað vatnsorku og
jarðhita til rafmagnsframleiðslu
sem svarar til um 2400 MW.
Enn er óvirkjað tæknilega
nýtanlegt afl þessara orkugjafa
allt að 5000 MW samkvæmt gögn-
um Rammaáætlunar. Vegna
náttúruverndarsjónarmiða eru þó
ekki líkur á að virkjaður verði
nema hluti þessarar orku, enda
ekki samstaða í þjóðfélaginu um
nýtingu orkulindanna. Allstór hóp-
ur er andvígur því að virkjaður
verði nema lítill hluti, ef nokkuð,
af óvirkjuðu afli, telur óspillta
náttúru meira virði en orkuna.
Líklegt er þó að meirihluti þjóð-
arinnar telji skynsamlegt að virkja
jafnvel allt að 50% af hinu óvirkj-
aða afli (2400 MW), að því gefnu
þó að ekki verði gengið of nærri
náttúrunni.
Andstæð sjónarmið
Þarna takast á andstæð sjón-
armið sem mikilvægt er að sætta.
Þjóðin vill að sjálfsögðu varðveita
náttúru landsins eftir föngum og
því er mikilvægt að eðlilegt tillit
verði tekið til hennar, ekki aðeins
við virkjanaframkvæmdir heldur
einnig og ekki síður við aðrar þær
framkvæmdir, sem ráðist verður í
á sviði samgangna sem og aðrar
opinberar framkvæmdir. Óhjá-
kvæmilega valda allar fram-
kvæmdir breytingum í umhverfi
sínu, en hjá þeim verður ekki
komist ef eðlileg framþróun á að
eiga sér stað.
Ef haft er í huga að orkulind-
irnar eru hugsanlega verðmætasta
auðlind þjóðarinnar til framtíðar
litið og að skynsamleg nýting
hennar getur skipt sköpum fyrir
efnahagslega velferð landsmanna í
náinni framtíð virðist augljóst að á
okkur hvílir sú skylda að vega og
meta hvernig nýta eigi orkulind-
irnar, þjóðinni til varanlegrar hag-
sældar. Mikið er hér í húfi og því
áríðandi að almenn og opin um-
ræða fari fram með það að mark-
miði að finna lausn, sem meirihlut-
inn telur ásættanlega.
Önnur hlið á þessu máli er nýt-
ing orkunnar, þ.e. hvernig eigi að
nýta hana. Staðreynd er að um
80% af allri raforkuframleiðslu
landsins eru nýtt til mengandi
stóriðju, en aðeins 20% fara í alla
aðra almenna notkun. Þetta er að
flestra mati óviðunandi hlutfall.
Því verður þó ekki á
móti mælt að álverin
voru forsenda hinna
stóru og hagkvæmu
virkjana okkar sem
haldið hafa niðri orku-
verði til hins almenna
notanda. Án stórnot-
anda hefði t.d. ekki
verið hagkvæmt að
virkja við Búrfell. Rétt
er einnig að hafa í
huga að auk vatnsafls
og jarðvarma eigum
við aðrar hreinar orkulindir, sem
eru vindorka og orka sjávarfalla
og sjávarstrauma, sem vafalítið
verða nýttar að umtalsverðu marki
á næstu áratugum.
Olía á Drekasvæðinu
Þá má og nefna í þessu sam-
hengi að nokkrar líkur eru taldar
á að nýtanlegar olíulindir finnist á
Drekasvæðinu norður af landinu,
en óvissa er þó enn veruleg um
nýtingu þeirra. Sú hugmynd hefur
komið fram að vegna umhverfis-
áhættu sé vafasamt hjá Íslend-
ingum að nýta þá olíu sem hugs-
anlega er þarna að finna.
Ákvörðun um að nýta hana ekki
mætti jafnvel líta á sem sérstakt
framlag okkar til að draga úr
hnattrænni mengun. Augljóst er
þó að slík aðgerð hefði lítil heild-
aráhrif. Þetta yrði því nánast
táknræn aðgerð, sem vafalítið
myndi þó vekja mikla athygli á
alþjóðavettvangi og jafnvel hugs-
anlegt að hún auðveldaði markaðs-
setningu útflutningsframleiðslu
okkar, ekki síst ef við gerum jafn-
framt heyrinkunnugt í alþjóða-
samfélaginu að hin hreina orka Ís-
lands verði í framtíðinni einkum
nýtt m.a. til að rafvæða fólks- og
vöruflutninga á landi, í hreinan
iðnað (gagnaver o.fl.), til að há-
marka notkun hreinnar orku í
landbúnaði o.fl. Þar með værum
við jafnframt búin að lágmarka
jarðefnaeldsneytisnotkun til hins
ýtrasta og langt umfram aðrar
þjóðir. Hugsanlegt væri einnig að
selja hreina orku um sækapal til
Evrópu þegar það verður hag-
kvæmt, enda slíkt liður í að draga
úr hnattrænni mengun. Sú tenging
hefði væntanlega einnig í för með
sér aukið öryggi í orkukerfi lands-
ins, auknar tekjur fyrir þjóðarbúið
og auðveldaði jafnvel aðlögun
orkutaxta stóriðjunnar að heims-
markaðsverði orku.
Íslensk orka
Eftir Svavar
Jónatansson
Svavar Jónatansson
» Staðreynd er að um
80% af allri raforku-
framleiðslu landsins er
nýtt til mengandi stór-
iðju, en aðeins 20% fara
í alla aðra almenna
notkun.
Höfundur er verkfræðingur.
Það eru heimskra manna ráð og
óþokkabragð að leggja það á sam-
félag, heila þjóð sem býr við þreng-
ingar á eyju
norður við heim-
skautsbaug, að
krefjast þess að
þjóð þessi leggi
það á sig að að-
lagast regluverki
Evrópusam-
bandsins í þeim
einum tilgangi að
kíkja í hött sjón-
hverfingamanns
hinnar heilögu vitleysu. Aðlögun að
reglugerðum Evrópusambandsins, í
þeim einum tilgangi að þjóna yfir-
gangi hinnar heilögu vitleysu og
hennar áhangendum er ein hvert
ósvífnasta tilræði sem gert hefur
verið að sjálfstæði Íslendinga. Víst
er um að Ísland yrði yst allra jað-
arríkja ESB og ekki landtengt eins
og Grikkland og Spánn svo nokkuð
sé nefnt. Írar bíta nú úr nálinni
með axarsköft stjórnmálamanna
sinna, en þeir hafa ljóslega átt
svona heilaga vitleysu eins og við,
og hafa þar skýrt í ljós komið hver
vítin eru að varast.
Efni þessa svonefnda pakka, sem
skrítilegt fólk vill ekki skoða fyrr
en aðlögun er fullkomnuð, læsir
ESB regluverki föstu við Ísland, án
þess að við höfum samþykkt að
ganga í það. Sú staðreynd að það er
hægt að aðlagast ESB án þess að
fyrir liggi samþykkt til þess að
ganga þar inn, skýrir þessa pakka-
kíkjaáráttu að nokkru, og lýsir þar
með annarlegum heilindum forystu-
manna pakkakíkja. Þeir sem endi-
lega vilja klára aðlögun að sam-
bandi þessu til þess eins að hafna
inngöngu eftir að hafa kíkt í pakka
sem sýnir ekkert annað en að Ís-
land hefur undirgengist að hlíta
reglum ESB, ættu að skoða í hug
sér, því að okkur stendur aldrei til
boða það sem Norðmönnum og
Dönum bauðst á sínum tíma.
Þetta Evrópusambandsrugl hinn-
ar heilögu vitleysu hefur tafið okk-
ur alltof lengi og kostað okkur allt-
of mikið, á þeim tíma þegar við
þurftum mun fremur að vera að-
haldssöm og vinna arðsöm verk til
að borga skuldir okkar. Sem betur
fer þá tókst pakkakíkjum hinnar
heilögu vitleysu ekki að neyða upp
á okkur því skelfilega Icesave sem
hefði algjörlega rústað framtíð okk-
ar. Icesave var lítið mál ef rétt
hefði verið á haldið, en ráðherra
hinnar heilögu vitleysu valdi af
heimsku sinni, vonandi frekar en af
öðrum annarlegri hvötum, að gera
úr því stórmál okkur öllum til
skammar og þætti mér vænt um að
einhverjir nenntu að muna það
lengur en til morguns.
HRÓLFUR HRAUNDAL
vélvirki.
Heilindi pakkakíkja
Frá Hrólfi Þorsteinssyni Hraundal
Hrólfur Hraundal
Bréf til blaðsins
Sérfræðingar hjá STOÐ aðstoða þig við val á hlífum
Fæst einnig í vefverslun
Stoðar og
Trönuhrauni 8 | 220 Hafnarfirði | Sími 565 2885
stod@stod.is | www.stod.is | Opið kl. 8 - 17 virka daga
Frumkvöðull í
hönnun glerja
SJÓNARHÓLL
Frumkvöðull að lækkun gleraugnaverðs á Íslandi
Reykjavíkurvegur 22 | S. 565 5970 | sjonarholl.is
Þar sem gæðagleraugu
kosta minna!
Á verði fyrir alla
- mikið úrval
*Les eða göngugleraugu Sph+/-4 cyl -2 fylgja
Glerin okkar koma frá BBGR
Frakklandi, einum virtasta
glerjaframleiðanda Evrópu
Margskipt verðlaunagler
frá 53.900 kr.
Rýmingarsala
Rýmum fyrir nýju!
- með morgunkaffinu