Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.08.2014, Blaðsíða 4

Einstæðir foreldrar, námsmennog öryrkjar eiga rétt á af-slætti af leikskólagjöldum
hjá Reykjavíkurborg og nemur af-
slátturinn tæpum 60% af náms-
gjaldi leikskóla. Þegar barn byrjar
í skóla og leikskólanum sleppir fá
þessir sömu hópar greiðenda, svo-
kallaðir forgangshópar, engan af-
slátt af gjaldskrá frístundaheimila
borgarinnar. Afleiðing þessa er sú
að fyrir einstætt foreldri, náms-
menn eða öryrkja hækka heildar-
greiðslur til borgarinnar vegna
samfellds skóladags.
5.000 krónum meira á mán-
uði þegar barn fer í skóla
Sé tekið dæmi af 8,5 klukkustunda
leikskóladegi þá greiðir einstætt
foreldri 17.045 krónur fyrir barn á
leikskóla (9.245 krónur í leikskóla-
gjald og 7.800 í fæðisgjald) á mán-
uði.
Þegar barnið fer upp um skóla-
stig, úr leikskóla í grunnskóla
styttist sjálfur skóladagurinn og
því þurfa foreldrarnir að reiða sig
á frístundaheimili til að barnið geti
átt samfelldan dag í öruggu um-
hverfi þann tíma sem foreldrar eru
í vinnu. Þar sem áðurnefndir for-
gangshópar fá engan afslátt af því
gjaldi sem borgin innheimtir vegna
vistunar á frístundaheimilum
hækka þeirra greiðslur upp í
21.990 krónur á
mánuði við það að
barnið færist upp
um skólastig.
Hækkunin nemur
alls 29% eða tæp-
um fimm þúsund
krónum á mánuði.
Sé tekið sam-
bærilegt dæmi af
foreldrum í sambúð þá lítur dæmið
öðruvísi út, því greiðslur þeirra
lækka. Foreldrarnir greiddu 30.050
krónur fyrir leikskólavistun í 8,5
klst. en greiðslur á mánuði lækka
um átta þúsund krónur við það að
barnið færist upp um skólastig og
nýti frístundaheimilin. Lækkunin
nemur um 26%.
Í báðum dæmum er gjald vegna
matar reiknað inn í, en fullt fæði í
leikskóla kostar 7.800 krónur á
mánuði (morgunmatur, hádeg-
ismatur og síðdegishressing) en
fyrir heita máltíð í grunnskóla og
síðdegishressingu í frístundaheimili
eru samtals greiddar 10.050 krónur
á mánuði. Ekki er veittur afsláttur
af fæðisgjaldi, hvorki á leik-
skólastigi né grunnskólastigi.
Breytinga að vænta á
afsláttarkerfum
Skúli Helgason, formaður skóla-
og frístundaráðs borgarinnar, segir
núverandi meirihluta hafa sett það
á dagskrá í samstarfsyfirlýsingu
sinni að endurskoða afsláttarkerfi
og gjaldskrár, einkum vegna leik-
skóla og frístundaheimila.
„Við munum fara mjög gaum-
gæfilega í gegnum þessar gjald-
skrár borgarinnar. Frístundastyrk-
urinn mun hækka, við munum taka
upp aukinn systkinaafslátt og sá
afsláttur mun halda sér milli skóla-
stiga. Við gerum ráð fyrir því að
breytingarnar komi inn á næsta
ári. Þá verður einnig farið yfir alla
viðbótarafslætti til forgangshópa.
Við munum skoða sérstaklega
hvort sé nægilega gott samræmi
milli einstakra gjaldskráa, ekki síst
á milli leikskóla og frístundaþjón-
ustu,“ segir Skúli.
Dýrara meðan börnin eru
á sitthvoru skólastiginu
Systkinaafsláttur er hærri í
Reykjavík en flestum öðrum sveit-
arfélögum, en hann gildir enn sem
komið er ekki á milli skólastiga. Sé
tekið dæmi af foreldrum sem eiga
tvö börn sést að samkvæmt núgild-
andi reglum um gjaldskrár borg-
arinnar er „hagstætt“ að það sé
ekki of langt á milli barna, því
systkinaafsláttur fellur niður með-
an börnin eru á sitthvoru skóla-
stigi. Foreldrar sem eiga tvö börn í
leikskóla fá 75% afslátt af öðru
gjaldinu en þegar eldra barnið fer í
skóla er enginn systkinaafsláttur.
Þá er greitt fullt gjald fyrir leik-
skólann og fullt fyrir frístunda-
heimili.Greiðslur til borgarinnar
eru því hærri meðan börnin eru á
sitthvoru skólastiginu. Afslátturinn
kemur svo inn aftur þegar yngra
barnið kemur upp í grunnskóla, þá
fá foreldrar aftur systkinaafslátt af
gjaldi á frístundaheimili.
Leikskólabörn hafa sem betur fer litlar áhyggjur af gjöldum og afsláttarkerfum. Það getur hins vegar munað töluverðu
fyrir pyngju einstæðs foreldris hvort það greiðir leikskólagjald með afslætti eða fullt gjald á frístundaheimili.
Morgunblaðið/Kristinn
Einstæðir foreldrar borga meira
fyrir frístund en leikskóla
FYRIR EINSTÆTT FORELDRI ER DÝRARA AÐ HAFA BARN Á FRÍSTUNDAHEIMILI Í REYKJAVÍK EN Á LEIKSKÓLA. FYRIR FOR-
ELDRA Í SAMBÚÐ LÆKKA GREIÐSLUR TIL BORGARINNAR HINS VEGAR UMTALSVERT VIÐ ÞAÐ AÐ BARN FARI ÚR LEIK-
SKÓLA YFIR Í VISTUN Á FRÍSTUNDAHEIMILI. SYSTKINAAFSLÁTTUR NÆR ENN SEM KOMIÐ ER EKKI ÞVERT Á SKÓLASTIG EN
TIL STENDUR AÐ ENDURSKOÐA AFSLÁTTARKERFI BORGARINNAR VEGNA ÞJÓNUSTU LEIKSKÓLA OG FRÍSTUNDAHEIMILA.
Eitt barn Þar af greitt fyrir mat***
Tvö börn
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0 kr.
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0 kr.
Foreldrar
í sambúð
Einstætt
foreldri
Leikskóli* Frístundaheimili**
Foreldrar í sambúð Einstætt foreldri
* Í öllum dæmum er miðað við 8,5 klst dvöl á leikskóla og fullt fæði (morgunmat, hádegismat og síðdegishressingu).
** Í öllum dæmum er miðað við að greitt sé fyrir dvöl á frístundaheimili 5 daga vikunnar. Gjöld vegna heitrar skólamáltíðar í hádeginu og síðdegishressingar er tekið inn í.
*** Aldrei er veittur afsláttur af gjaldi vegna matar, hvorki í leikskólum né grunnskólum/frístundaheimilum.
30.050 kr.
17.045 kr.
7.800 kr.
10.050 kr
21.990 kr. 21.990 kr.
43.413 kr.
27.156 kr.
52.040 kr.
39.035 kr.
24.975 kr. 24.975 kr.
2 börn í leikskóla
(systkinaafsláttur)
2 börn á frístundaheimili
(systkinaafsláttur)
1 barn í leikskóla + 1 barn í frístunda-
heimili (enginn systkinaafsláttur)
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0 Grunn-
skóli
Leik-
skóli
Greiðslur foreldra til Reykjavíkurborgar á mánuði
Skúli Helgason
4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31.8. 2014
Afsláttur er jafnan veittur af gjaldi
leikskóla hjá sveitarfélögum til
hópa eins og einstæðra foreldra, ör-
yrkja og námsmanna. Misjafnt er
hversu hár afslátturinn er. Í
Reykjavíkurborg er einna hæstur
afsláttur veittur af leikskólagjaldi
til þessara hópa, tæp 60%, en af-
slátturinn er ekki tengdur tekjum
heldur bundinn við þessa tilteknu
hópa sem eru nánar skilgreindir í
reglugerð borgarinnar.
Ef gjaldskrár sveitarfélaga á höf-
uðborgarsvæðinu fyrir vistun á frí-
stundaheimilum eru skoðaðar sést
að forgangshópar, þ.e. þeir hópar
sem almennt fá afslátt af leikskóla-
gjaldi, fá engan afslátt af gjaldskrá
frístundaheimilanna.
Lögin hindra ekki í að veita
afslátt af frístundaheimilum
Sveitarfélögum er í sjálfsvald sett
hvernig þau haga sinni gjaldskrá og
afsláttarkerfum. Vilji sveitarfélag
veita forgangshópum eins og ein-
stæðum foreldrum, námsmönnum
og öryrkjum afslátt af gjaldskrá frí-
stundaheimila geta þau gert það líkt
og þau gera á leikskólastigi. „Það er
ekkert í lögum sem bannar sveitar-
félagi að setja reglur um afslætti til
tiltekinna hópa.
Frístundaheimili eru valkvæð
þjónusta og sveitarfélög geta í raun
sett þá gjaldskrá sem hentar og veitt
afslætti út frá málefnalegum sjón-
armiðum og að því gefnu að jafnræð-
issjónarmiðs sé gætt,“ segir Guðjón
Bragason, lögfræðingur hjá Sam-
bandi íslenskra sveitarfélaga. Hann
bendir þó á að verst stöddu foreldr-
arnir ættu að geta sótt um viðbót-
arstyrk til félagsþjónustu borg-
arinnar þannig að staða þeirra ætti
ekki endilega að vera verri eftir að
barn þeirra færist upp af leik-
skólastigi á grunnskólastig þótt af-
sláttur til einstæðra foreldra falli
niður þegar komið er á frístunda-
heimili.
Systkinaafsláttur nær
víða þvert á skólastig
Í Kópavogi, Hafnarfirði, Garðabæ
og Mosfellsbæ njóta áðurnefndir
forgangshópar einnig afsláttar og
getur hann numið frá 20% upp í
60%. Í sumum sveitarfélögum er af-
slátturinn að einhverju leyti tekju-
tengdur en sá háttur hefur ekki ver-
ið hafður á í Reykjavík.
Systkinaafsláttur þvert á skóla-
stig hefur verið tekinn upp í flestum
sveitarfélögum á höfuðborgarsvæð-
inu nema Reykjavík. Þannig skiptir
ekki máli til dæmis í Kópavogi,
Garðabæ og Mosfellsbæ hvort börn
eru í daggæslu, leikskóla eða frí-
stundaheimili því systkinaafsláttur
er veittur óháð því hvort börn með
sama lögheimili nýta þjónustu á ólík-
um skólastigum.
Sveitarfélög
ákveða af-
slátt sjálf
* Leikskóli telst grunnþjónusta en er þó ekki skyldunám líktog grunnskóli. Frístundaheimili teljast ekki til grunnþjón-ustu og sveitarfélög hafa val um hvort þau veita þjónustuna.ÞjóðmálEYRÚN MAGNÚSDÓTTIR
eyrun@mbl.is