Morgunblaðið - 10.10.2014, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. OKTÓBER 2014
„Þetta gekk bara rosalega vel. Við náðum að tala
um geðheilbrigðismál allan daginn og það leynd-
ust margir gullmolar inni á milli,“ sagði Linda
Dögg Hólm, starfsmaður Geðhjálpar, eftir ellefu
tíma Geðmaraþon samtakanna í Kringlunni í
gær. Fjölmargir fylgdust með maraþoninu, sem
haldið var í tilefni 35 ára afmælis Geðhjálpar, en
það fór þannig fram að 44 einstaklingar stigu
fram og fjölluðu um geðheilbrigði með einum
eða öðrum hætti í 15 mínútur hver. „Þetta er
bara hluti af því af opna augu fólks fyrir því að
þetta eru bara ég og þú sem erum að glíma við
geðraskanir, og fólkið í kringum okkur,“ sagði
Linda, en að sjálfsögðu var einnig boðið upp á af-
mælisköku í tilefni dagsins.
Geðhjálp hélt upp á 35 ára afmæli með Geðmaraþoni í Kringlunni
Morgunblaðið/Golli
Töluðu um geðheilbrigði í ellefu klukkustundir
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Við höfum sannfærst enn betur um
það, eftir að hafa rýnt í gögnin í
morgun, að það er glapræði fyrir
stjórnvöld að beygja sig ekki undir
álit ESA og hefja undirbúning að inn-
leiðingu reglna í samræmi við það,“
segir Andrés Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslunar og
þjónustu. SVÞ kvörtuðu til ESA
vegna krafna sem hér eru gerðar til
innflutts kjöts, meðal annars um
skyldu til að flytja það inn frosið, og
hefur ESA tekið undir þau sjónarmið
í álitum sínum.
Íslensk stjórnvöld létu í mála-
rekstrinum við Eftirlitsstofnun
EFTA (ESA) vinna greiningu á
áhættuþáttum innflutnings á kjöti
fyrir heilbrigði dýra og fólks. Meðal
annars var nýsjálenskt fyrirtæki sem
Stephen Copp er í forsvari fyrir ráðið
til verka. Einnig voru lagðar fram
skýrslur íslenskra sérfræðinga sem
vinna hjá Matvælastofnun og fleiri
stofnunum. Lítið er gert með þessi
gögn í áliti ESA sem birt var í fyrra-
dag. Í skýringum með úrskurðinum
kemur fram að skýrsla Cobbs sýni að
hættan á útbreiðslu sjúkdómavalda
við innflutning á fersku kjöti tengist
helst tómstundabúskap með svín og
hænsni en bendi ekki til neinnar
beinnar áhættu fyrir íslenska naut-
gripa- eða sauðfjárstofna. Þá er dreg-
in sú ályktun að reglur hér á landi
dugi ekki til að vernda íslenskt búfé
og almenning fyrir umræddum sjúk-
dómsvöldum. Nefnt er sem dæmi að
flestir þeirra myndu lifa af þá fryst-
ingu sem áskilin er í innflutnings-
reglum Íslendinga.
Dýrt en engu skilað
„Þær dýru skýrslur sem stjórnvöld
hafa látið vinna fyrir sig í þessari
vörn hafa engu skilað fyrir þau, nema
síður sé,“ segir Andrés.
Sindri Sigurgeirsson, formaður
Bændasamtaka Íslands, segir þekkt í
sögunni hvaða afleiðingar það geti
haft þegar dýrapestir berast í ís-
lenska búfjárstofna sem ekki hafi
byggt upp ónæmi fyrir þeim á sama
hátt og erlendir. Nefnir hann að
hrossapestin sem kom upp fyrir fá-
einum árum hafi verið áminning um
það. „Það eru vonbrigði ef ESA gerir
lítið úr þessari hættu. „Ég tel að unn-
ið hafi verið faglega að þessu máli af
hendi ráðuneytisins.“
Landbúnaðarráðherra hefur lýst
því yfir að hann telji líklegt að
EFTA-dómstóllinn verði látinn skera
úr um málið. Verði það niðurstaða
stjórnvalda munu reglurnar væntan-
lega verða óbreyttar þar til niður-
staða liggur fyrir en það gæti orðið
eftir ár eða tvö.
Glapræði að breyta ekki
 SVÞ ráðleggja stjórnvöldum að hefja innleiðingu á reglum í samræmi við álit
 ESA tók ekki mark á viðvörunum vísindamanna sem stjórnvöld lögðu fram
Andrés
Magnússon
Sindri Sigur-
geirsson
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Síðasta ár var að mörgu leyti hag-
stætt fyrir sveitarfélögin í landinu
og hafa fjármálareglur og aukið að-
hald breytt
miklu. Reikning-
ar sem sýna
framlegð sveitar-
félaga eru til frá
árinu 2002, en þá
breyttust reikn-
ingsskilareglur,
og á þessu tíma-
bili var fram-
legðin mest tvö
síðustu ár, að
árinu 2007 undanskildu. Þá er útlit
fyrir að afkoman á þessu ári verði
sambærileg við árið 2013.
Þetta er meðal þess sem fram
kom í erindi Gunnlaugs Júlíusson-
ar, hagfræðings Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, á fjármála-
ráðstefnu sambandsins í gær.
Sveitarfélögin greiddu niður skuld-
ir í fyrra og atvinnuleysi minnkaði,
en framkvæmdastig sveitarfélaga
var viðvarandi lágt. Gengi krón-
unnar var á áþekku róli og árið á
undan og atvinnuleysi minnkaði.
Bætt fjármálastjórn
„Fjármálastjórn sveitarfélaga
hefur batnað mikið á undanförnum
árum og reksturinn styrkst,“ segir
Gunnlaugur. „Auðvitað skapaði
fjármálahrunið erfiðar aðstæður
sem menn urðu að vinna sig út úr.
Útgjöld voru skorin niður og að-
haldssemi aukin á flestum sviðum,
en samhliða voru fjármálareglur
fastmótaðar og komu inn í sveit-
arstjórnarlög í ársbyrjun 2012.
Þær hafa gjörbreytt hugsanagang-
inum.
Mál eru krufin betur en áður og
tekið er mið af reglunum þegar
ákvarðanir eru teknar til að lenda
ekki á borði eftirnefndar. Öll sveit-
arfélög hafa lagt mikið kapp á að
vinna sig út úr erfiðleikunum og
flest náð góðum árangri með auk-
inni fagmennsku og skýrari mark-
miðasetningu.“
Gunnlaugur skipti sveitarfélög-
um í fjóra flokka þar sem 24 eru
með góðan rekstur og litlar skuldir
og þrjú eru með góðan rekstur, en
miklar skuldir. Hjá meirihluta
sveitarfélaga, eða 44 talsins, er
reksturinn þungur og jafnvel erf-
iður, en skuldir litlar. Þrjú sveit-
arfélög lenda hins vegar í neðsta
flokknum með erfiðan rekstur og
miklar skuldir.
Aukinn þrýstingur
á velferðarkerfið
Á ráðstefnunni vakti Gunnlaugur
sérstaka athygli á mannfjöldaspá
Hagstofunnar og segir nauðsynlegt
að fá langtímahugsun inn í kerfið.
„Íslenska þjóðin er að eldast og
stórir árgangar fólks sem er fætt
1950 og fram til 1965 að nálgast
efri ár. Þar með eykst þrýstingur á
velferðarkerfið þar sem margir
þættir spila inn í. Þetta á ekki bara
við um sveitarfélögin heldur ekki
síður ríkið, sem er að mestu með
málefni aldraðra á sinni könnu, en
umræður hafa verið um að sveit-
arfélögin taki þau yfir. Þarna eru
miklir hlutir að gerast og ég vildi
vekja athygli á þessari þróun,“ seg-
ir Gunnlaugur.
Framlegðin eingöngu meiri 2007
 Fastmótaðar fjármálareglur hafa skilað miklu  Bættur hagur sveitarfélaganna síðustu tvö ár
Mannfjöldaspá Hagstofu Íslands
2013 2020 20402030 2050
Heimild: Fjármálaráðstefna Sveitarfélaga
Heildaríbúafjöldi
Fjöldi undir 20 ára aldri
Hlutfall af heildarfjölda
Fjöldi yfir 67 ára aldri
Hlutfall af heildarfjölda
Fjöldi á aldrinum
Hlutfall af heildarfjölda
321.857
89.269
27,7%
36.002
11,2%
196.586
61,1%
342.716
91.498
26,7%
45.394
13,2%
205.824
60,1%
371.796
94.507
25,4%
63.293
17,0%
213.996
57,6%
395.866
94.516
23,9%
77.189
19,5%
224.161
56,6%
415.627
96.402
23,2%
88.058
21,2%
231.167
55,6%
Gunnlaugur
Júlíusson
„Það liggur ekk-
ert fyrir um það
ennþá en við
sækjumst eftir
því,“ svarar Þor-
steinn Guðna-
son, stjórn-
arformaður DV
ehf., spurður um
hugsanlega yf-
irtöku eða sam-
einingu DV við
önnur félög á fjölmiðlamarkaði. Í
tilkynningu frá Þorsteini, þar sem
farið er yfir stöðu mála eftir hlut-
hafafund DV, sem haldin var 8.
október sl., segir m.a. að forsvars-
menn fyrirtækisins hafi átt í við-
ræðum við aðra fjölmiðla um sam-
starf eða viðskipti. Þorsteinn
segir þessar viðræður þó hvorki
hafa staðið lengi né vera langt
komnar. Hann segir engra
áherslubreytinga að vænta hjá
DV.
Nýja stjórn DV ehf. skipa Þor-
steinn, Jón Þorsteinn Gunnarsson
og Eyþór Eðvarðsson. Á hluthafa-
fundinum voru gerðar ýmsar
breytingar á samþykktum félags-
ins en fundurinn ákvað einnig að
heimila nýkjörinni stjórn að auka
hlutafé félagsins um allt að 65
milljónir króna. Í tilkynningu Þor-
steins kemur fram að nú standi yf-
ir stefnumótun félagsins, en allir
starfsmenn komi að þeirri vinnu.
holmfridur@mbl.is
Hafa átt í viðræðum
við aðra fjölmiðla
um samstarf
Þorsteinn
Guðnason
Ríkið krefst frávísunar á máli
Ferskra kjötvara gegn ríkinu
vegna kostnaðar sem fyrirtækið
varð fyrir með því að flytja til
landsins hollenskar nautalundir
sem ekki fengust tollafgreiddar
vegna banns við innflutningi á
ófrosnu kjöti. Ríkið telur kröfuna
vanreifaða. Tekist verður á um
frávísunarkröfuna í fyrirtöku
næstkomandi þriðjudag.
Ferskar kjötvörur eru dótt-
urfyrirtæki Haga. Fyrirtækið tel-
ur bann við innflutningi á fersku
kjöti ekki samrýmast Evrópu-
reglum um viðskipti á Evrópska
efnahagssvæðinu. Tekist er á um
sömu grundvallarmál og í máli
ESA sem að öllum líkindum verð-
ur lagt fyrir EFTA-dómstólinn og
ríkið notar að mörgu leyti sömu
rök í báðum málum.
Ríkið krefst
frávísunar
MÁL FERSKRA KJÖTVARA